Interkulturell

Texterläuterung 

liegen – joylashmoq                                           beträgen – egallamoq  

grenzen an –Akk – chegaralanmoq                    leben – yashamoq  

das Land – mamlakat beide – ikki                     der  Staat – davlat  

---

 

63 

die Insel – orol                                                    die Haupstadt – poytaxt   

der Norden – shimol                                           der Westen – g’arb  

der Osten – sharq                                                der Süden – janub 

Grammatika 

Nemis tilida  sifatlar o’zbek tilidagidek uch darajaga ega: 

            oddiy – Positiv 

            qiyosiy – Komparativ 

             orttirma -  Superlativ 

  

Oddiy daraja predmetlarning sifat belgisinining bir xil, bir meyorda 

ekanligini bildiradi. Oddiy darajadan sifatning qolgan darajalari yasaladi. 

          M: Akmal studiert gut 

                Unser Hof ist groß 

Oddiy darajada ham bir predmetdagi belgi ikkinchi bir predmetdagi belgi bilan 

qiyos etilishi mumkin. Bunday chog’ishtirishda har ikkala predmetdagi belgi bir 

xil bo’ladi va gapda wie... so, ebenso ... wie, genauso ... wie kabi bog’lovchilar 

qo’llanadi. 

 

M: Dieser Baum ist  so hoch wie jener. 

                  Unser Zimmer ist schön wie andere Zimmer. 

Qiyosiy daraja 

Qiyosiy darajada ikki predmetdagi belgi bir-biri bilan chog’ishtiriladi. Bunda bir  

predmet boshqa predmetga nisbatan ortiq yoki kamligi ifodalanadi va oddiy 

darajaga –er suffiksini qo’shish orqali yasaladi. 

 

M:  schön – schöner  

       breit  - breiter   

Qiyosiy darajada predmetlardagi belgi o'zaro taqqoslanganda als bog'lovchisi 

qo'llanadi. 

Bunday holda u o'zbek tilidagi -ga qaraganda, 

-ga nisbatan yoki, - dan kabi so'z 

va 

qo'shimchalarga to'g'ri keladi. 

M:        Dilschod ist fleißiger als Ahmad. 

Dilshod Ahmadga qaraganda tirishqoqroq. 

Er läuft schneller als seine Freunde. 

U do'stlariga qaraganda tezroq yuguradi. 

Dieses Haus ist größer als jenes. Bu xona u xonaga qaragnda kattaroq. 

Orttirma daraja 

Orttirma daraja bir predmet belgisini boshqa predmet belgisiga nisbatan eng ko'p 

ekanligini ifodalaydi. Bu daraja ikki ya'ni o'zgaradigan va o'zgarmaydigan 

shakllarga ega. O'zgaradigan shakl gapda asosan aniqlovchi ba'zan esa ot-kesim 

ham bo'lib keladi. U ot bilan rodda, sonda, kelishilda noclashadi. O'zgaradigan 

shakl oddiy darajaga -(e)sten qo'shimchasini qo'shish orqali yasaladi va har doim 

aniq artikl bilan qo'llanadi. 

M:       klein - das kleinste Kind 

schön - die schönste Frau 

groß  - der größte Fisch 

---

 

64 

O'zgarmaydigan shakl oddiy darjaga -(e)sten qo'shimchasini qo'shish orqali hamda 

sifat oldidan am yuklamasini qo'shish bilan yasaladi. U har doim otdan keyin kelib, 

rod va sonda o'zgarmaydi. U gapning oxirida turadi va doim kesim bo'lib keladi. 

M:       schön - am schönsten