Internet texnologiyalari. Internet xizmetleri menen islew. Intenet tarmag’i ha’m onin’ xizmetleri

Qıdırıw katalogları tematikalıq (temalastırılgan ) izlew ushın xızmet etedi. Bunday serverlerde informaciyalar temalar hám bólektemalar boyınsha strukturalanadı.
Internette resurslar katalogı yamasa internet-resursları katalogı yamasa qısqasha internet kataloglar saytlardıń strukturalasqan qısqasha túsindirmeli kórsetkishleri (jolları ) jıyındısı bolıp tabıladı.

Bir kategoriya quramındaǵı kataloglar saytlardıń ǵalabalıq (reytingi) boyınsha tártiplenedi. Bunday internet kataloglarına mısal etip Aport saytın keltiriwimiz múmkin.

Aport.ru — universal saytı bolıp, Rossiya bazarlarınanda tovarlar hám bahalardı salıstırıw ushın islep shıǵılǵan. Paydalanıwshılarǵa dúnya boyınsha internet-magazinlar xızmetlerin hám tlvarlaridi qolay usılda izlew imkaniyatın beredi.
Qolaylıq jaratıw ushın saytda tovarlardı bahası, óndiriwshisi, qala sıyaqlı kategoriyalar boyınsha izlewdiń kóp funkciyalı mexanizdi jolǵa qoyǵan.

Aport qıdırıw sisteması tematikalıq katalogı
Sonıń menen birge saytda paydalanıwshılar tárepinen qaldırilgan pikir-
oy-pikirler arqalı ónim haqqında barlıq maǵlıwmatlardı : onin’ tiykarǵı kemshiligi hám jetiskenlikleri haqqinda da bilip alıw múmkin.
Qıdırıw indeksleri alfavitli kórsetkish sıyaqlı isleydi. Klient serverge ızlenip atırǵan informaciyanı klassifikaciyalaytuǵın bir yamasa bir neshe sózler izbe-izligin beredi hám sol termindi ózinde sáwlelengen veb betke kórsetkish (jol) di aladı.
Qıdırıw indeksleri avtomatikalıq túrde arnawlı programma járdeminde internet betlerin skanerleydi hám olardı indekslep óziniń úlken maǵlıwmatlar bazasına kiritedi.
http://www.yandex.ru
Yandeks - Rossiya qıdırıw sisteması. Kompaniya saytı Yandex. ru 1997 jıl 23 sentyabrde jumıs baslaǵan. Kompaniyanıń bas ofisi Moskvada jaylasqan. Sonıń menen birge Sankt-Peterburgda, Yekaterinburgda, Odessada hám Kievda da kompaniyanıń ofislari bar. Yandeks sózi “Ya” hám “index” sózlerinen alınǵan “Ya” orıs tili adamlıq almasıg’ı, ingliz
Tilindegi “I” sózi menen uyqas túsedi. Bul attı Yandekstin’ tiykarlawshilarinan biri bolǵan Il'ya Segalovich oylap tapqan.

Yandeks qıdırıwı hújjetlerdi (informaciyalardı ) rus tili, ukrain tili, belorus tili, rumin tili, anglichan tili, nemis tili hám faransuz tilleri boyınsha izlew imkaniyatın beredi hám Yandeks orıs hám ingliz morfologiyası boyınsha sózlerdi tekseredi. Yandekstin’ ayrıqsha tárepi sonda, ol jaǵdayda qıdırıw sorawın anıq sazlaw múmkin. Bul qolay sorawlar tili arqalı ámelge asıriladı.
Yandeks hár bir betinde 10 nan qıdırıw nátiyjelerin sáwlelendiredi, lekin bul muǵdardı onıń sazlamalariga kirip 20, 30 hám 50 ge shekem asırıw múmkin.
http://www.google.ru/
Internette qıdırıw mashinaları lideri esaplanadı, google jáhán bazarınıń 70% in iyeleydi. Búgingi kúnde ol hár kúni 50 million qıdırıw sorawların dizimnen ótkerip, 8 milliard veb betlerdi indekslep atir.
Google 115 qıylı tilde informaciyalardı izleydi.

Onıń atalıwı anglichan “Googol” sózinen alınǵan bolıp 100 dana nolı bar birlikti ańlatadı jáne onı Miltonom Sirottoy kirgizgen.Ol termin kompaniyaǵa internette úlken kólem degi informaciyalardı qamtıp alıw mánisin ańlatadı.
Google interfeysi talay quramalı sorawlar tilin óz ishine aladı hám izlewde bólek domen, til, fayl túri hám basqa parametrler boyınsha sheklewler qoyıw múmkinshiligin beredi.

http://www.rambler.ru
Rambler Media Group - internet xoldingi qıdırıw sisteması, rus internet resursları klassifikatorları reytingi, informaciya portalı sıyaqlı servislerdi óz ishine aladı.

Rambler 1996 jılda shólkemlesken. Rambler qıdırıw sisteması rus, ingliz hám ukrain tillerin túsinedi hám parıqlaydı.
http://www.yahoo.com/
Yahoo — amerika kompaniyası bolıp, ǵalabalıqlıǵı boyınsha dúnyada ekinshi orında turıwshı qıdırıw sisteması esaplanadı. Sonıń menen birge ol Yahoo! Directory internet-portalına birlestirilgen qatar xızmetlerdi de ámelge asıradı. Portal ózinde kópshilikke arnalǵan xızmetlerden Yahoo! Mail pochtasın sáwlelengenlestirgen. 2004 jılda AJAX texnologiyasına tiykarlanǵan jańa pochta interfeysi jumısqa túsirildi.
Kompaniya Stenford universiteti magistrantlari Devidom Faylo (ingl. David Filo) hám Djerri Yangom (ingl. Jerry Yang) lar tárepinde 1994 jıldıń yanvar ayında tiykar salınǵan. 1995 jıl 2 martda ol korporatsiyaga aylandı. Kompaniyanıń bas ofisi AQSh Kaliforniya shtatindagi Sanniveyl (ingl. Sunnyvale) qalasında jaylasqan.