Internet texnologiyalari. Internet xizmetleri menen islew. Intenet tarmag’i ha’m onin’ xizmetleri

Qıdırıw sistemalarınıń sorawlar tili
Sorawlar tili járdeminde málim bir qaǵıydalar arqalı formallastirilgan giltli sózler toparı qıdırıw serverlerine sorawlar dep ataladı. Sorawlar tili túrli qıdırıw serverleri bir-birine júdá jaqın boladı. Yandeks qıdırıw sisteması mısalında sorawlardı shólkemlestiriw qaǵıydaları menen tanısamız.

Operator sintaksisi	Operator manisi	Sorawg’a misal
пробел yaki &	Logikaliq ВА (gap arasinda)	Dawalawshi shinig’iwlar
&&	Logikaliq ВА (xujjetler arasinda)	Reseptler && (da’ri darman)
|	Logikaliq Yaki	foto| fotografiya| suwret| fotosuwret
+	Tawilg’an xujjette sozdin albette boliwi	+boliw yaki +bolg’an
()	Sozlerdi Gruppalaw	(texnologiya|tayarlaw) (Shiyki zat|Onim)
~	Binar operator HAM EMES (gap arasinda)	banklar~ nizamlar
~~ yaki _	Binar operator HAM EMES (xujjetler arasinda)	Qala boylap Gid~~ (agentlik|sayaxat)
/(n m)	Sozler arasinda (minus (-) -izge, plyus(+) -aldinga)	kofe/2 tasiwshilar muzikaliq/(-2 4) talim vakansiyalar~ /+1 studentler
" "	Frazalardi izlew	"qizil qalpaqsha"Ekvivalent: qizil/+1 qalpaqsha
&&/(n m)	Gapler arsinda (minus (-) -izge, plyus(+) -aldinga)	Bank && /1 finans

1. Tek bir gilt sózden shólkemlesken soraw jazbasliq. Gilt sóz bir bolsa, soraw nátiyjesinde alınǵan millionlap internet betleri dizimi ishinen kereklisin ajıratıp alıwdıń ózi taǵı bir mashqala bolıwı múmkin.
2. Giltli sózlerdi bas háripler menen jazbasliq. Sebebi bunday jaǵdaylarda kishi háripler menen jazılǵan maǵlıwmatlar qaldırilib ketiwi múmkin.
3. Eger qıdırıw aqırında qandayda-bir nátiyjesi alinbasa, gilt sózlerde orfografik qáteler joq ekenligin tekseriń.
Súwretlerdi qıdırıw. Súwretler maǵlıwmatlardıń grafik yamasa suwret kórinisi esaplanadı. Internet tarmaǵında grafik maǵlıwmatlardıń kóplegen túrleri ushraydı, yaǵnıy : sızılma (vektor ), foto (rastr ), háreketleniwshi (animatsiya ) hám de qısılǵan súwretler. Bunday grafik maǵlıwmatlar quramında tekstli informaciya ámeldegi bolmaydı. Sonnan kórinip turıptı, olda, sonday eken súwret kórinisindegi maǵlıwmatlar ústinde tek ǵana onıń atı yamasa túri boyınsha qıdırıw aparıw múmkin. Kóplegen internet qıdırıw sistemaları grafik yamasa suwret kórinisindegi maǵlıwmatlardı qıdırıw ushın bólek bólimge iye bolıp, bul bólim arqalı qálegen túrdegi súwretlerdi olardıń atları boyınsha qıdırıwdı ámelge asırıw múmkin. Mısalı :

Muzıkalardı hám filmlerdi qıdırıw. Internet tarmag'inda tekstli yamasa súwret kórinisindegi maǵlıwmatlardan tısqarı muzıka hám video maǵlıwmatlardıń da kóplegen derekleri bar. Internet tarmaǵı arqalı hár bir paydalanıwshı muzıka esitiwi, radio tıńlawı, teledasturler yamasa videofil'mlerdi tamasha etiwi múmkin. Internet arqalı radioesittiriw hám teledasturler kórgezbesi málim, bul túrdegi xızmetlerdi usınıs etiwshi sistemalar (serverler) tárepinen ámelge asıriladı. Internet arqalı radio tıńlaw yamasa teleko'rsetuwdi tamasha qılıw ushın bul sistemaǵa baylanısıwdı ózi jetkilikli bolıp tabıladı. Biraq muzıka hám filmler Internet tarmaǵına jalǵanǵan kompyuterlerde bólek material kórinisinde saqlanadı. Olardı tıńlaw, tamasha qılıw yamasa kompyuterge kóshirip alıw ushın áwele kereklerin izlep tabıw zárúr.
Muzıka hám video materialları ústinde de grafik (súwret) materiallar sıyaqlı onıń atı yamasa anıqlaması boyınsha qıdırıw aparıw múmkin. Bunda muzıka hám filmlerdi izlep tabıw ushın qıdırıw sisteması maydanına materialdıń atı yamasa onıń anıqlamasına tiyisli qandayda bir gáp kiritiledi hám qıdırıw sisteması iske túsiriledi. Sonnan keyin qıdırıw sisteması tárepinen kiritilgen gápke uyqas keliwshi muzıka hám video materiallar jaylasqan veb-saytlardıń kestesi qáliplestiredi. Dizim degi veb-saytlar paydalanıwshı tárepinen birin - ketin kórip shıǵıladı hám kerekli materiallar kompyuterge saqlap alınadı.