Nutq tovushining biologik aspekti. Nutq organlari fiziologiyasi. - Nutq tovushining biologik aspekti nutq organlari anatomiyasi, fiziologiyasi va vazifaviy kechimi kabilardan iboratdir. (Ushbu mavzuni yoritishda quyidagi adabiyotdan foydalanildi.52) Nutq organlari anatomiyasi nutq organlari shakli va tuzilishi haqidagi tasvir bilim. Nutq organlari asosan to‗rtga bo‗lib o‗rganiladi: nafas yetkazuvchi organlar, tovush hosil qiluvchi, tovushni shakllantiruvchi, qo‗shma ton beruvchi organ.
Nafas yetkazuvchi organlar asosan troxeya, bronxlar, o‗pka va qo‗shimcha holda ko‗krak qafasi, plevra, diafragmalardan iborat. Troxeya 16-20 tog‗ay miqdordagi olveollardan iborat. Har bir olveolga bir bronxiol, bittadan arterial va vena tomiri kapilyar tolasi kiradi. O‗pka qovurg‗alar o‗rab turgan ko‗krak qafasi ichiga joylashgan. Qovurg‗alar muskullar vositasida o‗zaro tutashgan, elastik xarakterda. Ko‗krak qafasidagi o‗pka plevra bilan o‗ralgan bo‗ladi. Diafragma ko‗krak qafasi bilan qorin boshlig‗ini ikkiga ajratib turadi. Tovush hosil qiluvchi organlar hiqildoq deb atalib, u ustma-ust joylashgan uzuksimon, qalqonsimon, cho‗michsimon va shuningdek ponasimon, shoxsimontog‗aylardan iborat trubasimon ko‗rinishga ega. Ular o‗zaro pay va muskullar bilan birikkan bo‗ladi. Uning eng yuqorisi – tilning orqasida yaproqsimon tog‗ay joylashgan. Hiqildoq uzuksimon tog‗ay orqali troxeyaga tutashgan. - Nafas yetkazuvchi organlar asosan troxeya, bronxlar, o‗pka va qo‗shimcha holda ko‗krak qafasi, plevra, diafragmalardan iborat. Troxeya 16-20 tog‗ay miqdordagi olveollardan iborat. Har bir olveolga bir bronxiol, bittadan arterial va vena tomiri kapilyar tolasi kiradi. O‗pka qovurg‗alar o‗rab turgan ko‗krak qafasi ichiga joylashgan. Qovurg‗alar muskullar vositasida o‗zaro tutashgan, elastik xarakterda. Ko‗krak qafasidagi o‗pka plevra bilan o‗ralgan bo‗ladi. Diafragma ko‗krak qafasi bilan qorin boshlig‗ini ikkiga ajratib turadi. Tovush hosil qiluvchi organlar hiqildoq deb atalib, u ustma-ust joylashgan uzuksimon, qalqonsimon, cho‗michsimon va shuningdek ponasimon, shoxsimontog‗aylardan iborat trubasimon ko‗rinishga ega. Ular o‗zaro pay va muskullar bilan birikkan bo‗ladi. Uning eng yuqorisi – tilning orqasida yaproqsimon tog‗ay joylashgan. Hiqildoq uzuksimon tog‗ay orqali troxeyaga tutashgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
