Inventar va xo’jalik jihozlari hisobining xususiyatlari va uning hisobini

Inventar va xo’jalik jihozlari hisobining xususiyatlari va uning hisobini

Inventar va xo’jalik jihozlari hisobining xususiyatlari va uning hisobini.

Aliyev Husayin

Reja; 1.Inentar va xo’jalik buyumlari. 2.Invetar vaxo’jalik buyumlarining sotilishi. 3.Tavar moddiy zaxiralarni baxolash. 4.Inventar va xo’jalik jixozlarini hisobga olish.

1. Materiallar, inventarlar va xo'jalik jihozlari hisobiInventarlar va xo‘jalik buyumlari – bu quyidagi shartlarning biriga javob beruvchi mehnat vositalari va predmetlari (xo‘jalik inventarlari):

• 
  1. Materiallar, inventarlar va xo'jalik jihozlari hisobiInventarlar va xo‘jalik buyumlari – bu quyidagi shartlarning biriga javob beruvchi mehnat vositalari va predmetlari (xo‘jalik inventarlari):
  
• 
  a) xizmat muddati 1 yildan kam bo‘lgan;
  
• 
  b) qiymati bir birlikga sotib olish chog‘ida O‘zbekiston Respublikasida mavjud bo‘lgan bazaviy hisoblash miqdorining 50 barobarigacha bo‘lgan.
  
• 
  Qiymatidan qat’iy nazar inventarlar va xo‘jalik buyumlariga quyidagilar kiradi:
  
• 
  •Maxsus instrumentlar va moslamalar;
  
• 
  • Maxsus va sanitar kiyimlar, maxsus payofzal;
  

•O‘rindiq buyumlari (ko‘rpa, yostiq, choyshstolab va shu kabilar.);

• 
  •O‘rindiq buyumlari (ko‘rpa, yostiq, choyshstolab va shu kabilar.);
  
• 
  • Kanselyariya buyumlari (kalkulyatorlar, usti priborlari va boshqalar);
  
• 
  •Oshxona inventarlari (qoshiq, vilka, qozon, choynik-piyolalar, pichoq,
  
• 
  skatert va shu kabilar);
  
• 
  •Vaqtinchalik moslama va qurilmalar (titulsiz inshoatlar)- taxta yo‘lkalar,
  
• 
  \yuvinish xonalari, hojatxona va shu kabi qurilish-montaj ishlari tugagach ularning qiymatiga kiruvchi moslamalar;
  

Xizmat muddati bir yilgacha bo‘lgan smena jihozlari;

•Baliq ovlash qurollari (qarmoq, to‘r va shu kabilar).
Buxgalteriya hisobida inventarlar va xo‘jalik buyumlari turgan joyiga qarab aks ettiriladi. Ushbu belgisiga ko‘ra ular ikki guruhga bo‘linadi:
• Ombordagi inventarlar va xo‘jalik buyumlari.
• Foydalanishdagi inventarlar va xo‘jalik buyumlari. Mos ravishda inventarlar va xo‘jalik buyumlari quyidagi schetlarda hisobga olinadi:
Inventarlar xo‘jalik buyumlarining sotilishi, bepul berilishi, ta’sis badali sifatida kiritilishi 9220 «Boshqa aktivlarni sotilishi va turli chiqimlari» schetining debetida va 1080- schetning kreditida tannarxi byicha aks ettiriladio‘
Tovar-moddiy zaxiralarni baholash quyidagi ikkita qiymatlardan eng pasti bo‘yicha amalga oshiriladi:
balans tuzilayotgan sanadagi tannarx (sotib olish narxi yoki ishlab chiqarish tannarxi);
balans tuzilayotgan sanadagi realizatsiya qilishning sof qiymati.
Buxgalteriya hisobida tovar-moddiy zaxiralarning tegishli tarzda tan olingan tannarxi qonun hujjatlari va mazkur Standart bilan belgilangan hollardan boshqa holatlarda o‘zgartirilmaydi.
Tovar (ish, xizmat)lar qo‘shilgan qiymat solig‘ini o‘z ichiga olgan narxlar va tariflar bo‘yicha sotilganida soliq quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
SQQS = Tq*SS/(SS+100);
bunda: Tq — qo‘shilgan qiymat solig‘i ham hisobga olingan Tovar (ish, xizmat)lar qiymati. Tovar-moddiy zaxiralar aktiv sifatida tan olinadi, agar:
tashkilotga aktiv bilan bog‘liq kelgusidagi iqtisodiy naf kelishiga ishonch mavjud bo‘lsa;
aktiv qiymatini ishonchli baholash mumkin bo‘lsa;
ularga bo‘lgan mulk huquqi o‘tsa.
. QQS ikki xil usulda hisoblanadi:1) Qo‘shilgan qiymat solig‘i summasi belgilangan stavkalar asosida quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
SQQS = STob * SS/100;
Bunda: SQQS – iste’molchilardan undiriladigan soliq summasi;
STob - soliqqa tortiladigan aylanma;
SS — qo‘shilgan qiymat solig‘i stavkasi
3. Tovar-moddiy zaxiralar aktiv sifatida tan olinadi, agar:
a) tashkilotga aktiv bilan bog‘liq kelgusidagi iqtisodiy naf kelishiga ishonch mavjud bo‘lsa;
b) aktiv qiymatini ishonchli baholash mumkin bo‘lsa;
v) ularga bo‘lgan mulk huquqi o‘tsa.
Tovar-moddiy zaxiralarga bo‘lgan mulk huquqi, ular bilan bog‘liq xatarlar va mukofotlarning o‘tish payti mahsulot yetkazib berish (oldi-sotdi) shartlari kelishiladigan mahsulot yetkazib berish (oldi-sotdi) shartnomasi asosida belgilanadi.
Tashkilot tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda yetkazib beruvchilardan tovar-moddiy zaxiralar olish uchun ishonchli shaxsga yozma ishonchnoma beradi. Ishonchli shaxs unga ishonchnoma bo‘yicha berilgan vakolatlar doirasida harakat qiladi.