Investisiya” fanidan maʼruzalar to‘plami Camarkand 2016

Nazorat uchun savollar:

• Xorijiy investitsiyalarning mazmuni va mohiyati.

  
  

• Mamlakat investitsiya siyosatini amalga oshirishda xorijiy investitsiyalarning roli.

  
  

• Xorijiy investitsiyalarni shakllari va tavsifi.

  
  

• Xorijiy investitsiyalarni jalb etishning jahon amaliyoti va tajribalari.

  
  

• Mamlakat iqtisodiyotiga xorijiy investitsiyalar jalb qilish muammolari va istiqbollari.

  
  

• Investitsiya faoliyatini muvofiqlashtirishda davlatning roli.

  
  

• Xorijiy investitsiyalarni moliyalashtirishda lizing.

  
  

• Investitsiya faoliyatini rivojlantirishda investitsiya muhiti va unga taʼsir yetuvchi omillar.

  
  

• Investitsiya siyosatini asosiy yo‘nalishlari.

  
  

• Investitsiya risklari va uning investitsiya faoliyatidagi o‘ziga xos xususiyatlari.

  
  

• .Investitsiya faoliyatini tartibga solish va boshqarishni xorij tajribalari.

  
  

• Erkin iqtisodiy hududlarni tashkil etishning investitsiya faoliyatini rivojlanishiga taʼsiri.

  
  

• Erkin iqtisodiy hududlarni boshqarish va undagi moliyaviy-iqtisodiy munosabatlarni tartibga solish.

  
  

• Noishlab chiqarishni muhim sohalariga yo‘naltirilgan xorijiy investitsiyalar.

  
  

• Hududlar iqtisodiy salohiyatini oshirishga yo‘naltirilgan xorijiy investitsiyalar.

  
  

• Investitsiya faoliyatini tartibga solishda ishtirok yetuvchi davlat va nodavlat muassasalari va ularni asosiy vazifalari

  
  

• Davlat investitsiya dasturini moliyalashtirish manbalari tarkibida xorijiy investitsiyalarning roli.

  
  

• Xorijiy investitsiyalarni jalb qilishni rag‘batlantiruvchi omillar.

  
  

5-mavzu: Investitsiya faoliyatini rivojlantirishda investitsiya
muhitining o‘rni
Reja

• Investitsiya faoliyatini rivojlantirishda investitsiya muhitining o‘rni

  
  

• Investitsiya faoliyatini rivojlantirishda investitsiya muhitining o‘rni

  
  

Investitsiyalarning iqtisodiyotga kirib kelishi va ularning intensivligi bir qancha omillarga bog‘liq bo‘lib, bu omillar bir so‘z bilan investitsion muxit deb ataladi.

Xar bir mamlakatdagi investitsiya muxiti, birinchi navbatda, uning siyosiy barkarorligidadir. Xuddi ana shu omil chet ellik investorlarning boshqa mamlakatga o‘zok muddatli shartnomalar asosida resurslarni kiritish imkoniyatini beradi. Bunday muxit o‘zok muddatli investitsiya rejalarini amalga oshirish imkoniyatini yaratadi. O‘zbekistondagi investitsiya muxitining asosiy xususiyati uning Markaziy Osiyoda eng barkaror mamlakat ekanligidadir.

Bizga maʼlumki, xar kanday davlatga investitsiyalarning kirib kelishi va rivojlanishi ularga taʼsir etuvchi omillarga bevosita boglik buladi. Taʼsir etuvchi omillarning asosiylari quyidagilar:
- siyosiy va iktisodiy barkarorlik;
- bozor xajmi va uning kengayish istikbollari;
- maxsulot kiymati;
- ish kuchi masalasi;
- mamlakatdagi konunchilik;
Xorijiy investitsiyalarni, ayniksa tugridan-tugri xorijiy investitsiyalarni respublika iktisodiyotiga jalb etish uchun mavjud shart-sharoitlarning yaratilishi zarurdir, yaʼni ularga nisbatan kulay investitsiya muxiti barpo etilishi kerak. “Investitsion muxit” juda keng tushuncha bulib, u investorning u yoki bu davlat iktisodiyotiga mablag‘ kuyishi uchun shart-sharoitning kulayligini, yaʼni xukukiy, siyosiy, iktisodiy va ijtimoiy omilllar majmuini o‘z ichiga oladi.
Investitsiya muxitiga ayrim konunlarning yoki meʼyoriy xujjatlarning tulakonli bulmasligi salbiy taʼsir etadi. Bunday kamchiliklarning bulishi investorning o‘z istikbolini belgilash, kuyilmaning foydalilik darajasini aniklash borasidagi kobiliyatini kamaytiradi. Agar investor investitsiya muxitidan konikmasa, uning asosiy maksadi xavf ostida koladi, yaʼni investitsiyalash natijasida olinishi ko‘zda tutilgan daromadning risk darajasi yuqori buladi. Albatta, bunday sharoitda, u investitsiyalashni istamaydi.
O‘zbekistonda kulay investitsiya muxitining yaratilishi pirovardida: iktisodiyetga milliy va xorijiy investitsiyalar okimining faollashuviga zamin yaratadi va uning samarali o‘zlashtirish natijasi ishlab chikarishga zamonaviy texnika va texnologiyalarni joriy yetib, eksportga muljalangan maxsulotlarni ishlab chikarishni rivojlantiradi; import urnini bosuvchi tovar ishlab chikarishni yulga kuyish va buning uchun xorijiy investitsiyalarni iktisodiyotning ustuvor soxalariga yunaltirish va pirovardida axolining meʼyordagi turmush darajasini taʼminlash imkonini yaratadi; kichik biznesni rivojlantirish va kishlok xujaligi ishlab chikarishini jadalashtirish orqali usib borayotgan axolini ish joylari bilan taʼminlaydi; korxonalarning yeskirgan ishlab chikarish kuvatlarini, moddiy-texnik bazasini yangilaydi va texnik kayta kurollantiradi; tabiiy resurslarni o‘ayta ishlovchi korxonalarni barpo etishga kumaklashadi va x.k.
Mamlakatimizdagi investitsion muxitga taʼsir etuvchi omillar uch guruxga bulinib, ular siyosiy omil; iktisodiy omil va ijtimoiy omillarni tashkil etadi.