Investitsiya loyihalari risklarini boshqarish va baholash Guruh : bda-81

Investitsiya loyihalari risklarini boshqarish va baholash

Guruh : BDA-81

Tayyorlovchi: Zokirov Faxriyor

Qabul qiluvchi : Kamilova Iroda

Reja

• Investitsiya risklarini analitik va sintetik usullarda baholash xususiyatlari
• Investitsiya loyihalari risklarini boshqarishning nazariy asoslari
• Investitsiya risklarini analitik usul orqali tahlil qilish va baholash amaliyoti

Investitsiya risklarini analitik va sintetik usullarda baholash xususiyatlari

• Investitsiya loyihalarini amalga oshirishda risklarning mazmun-mohiyatini tadqiq etish, ularni oldindan aniqlash va baholash, ularning oldini olish yoki pasaytirish choralarini ko’rish, iqtisodiyotga o’z investitsiyalarni yo’naltiruvchi ichki va tashqi investorlar uchun alohida ahamiyat kasb etadi. Shunga ko’ra, risklarni tahlil qilishda ularni alohida xususiyatlari bo’yicha ajratish va o’rganish, tahlil qilish va baholash juda muhim sanaladi.

Riskni talqin qilishda i.f.d. M.Sharifxujaev, Yo.Abdullaevlarning hammualliflikdagi “Menejment: 100 savol va javob” kitobida ham mantiqiy, ham lug’aviy ma’nodan kelib chiqib yondashilgan. Jumladan: - xavf - biror ko’ngilsiz hodisa yoki falokat yuz berish ehtimolligi; xatar; qo’rqinch; - xatar - biror baxtsizlikka, falokatga olib kelishi mumkin bo’lgan sharoit; xavf, tahlika; - xavf-xatar - xavf va xatar, biror narsadan qo’rqish13 ; - tavakkalchilik - bu oqibatning yaxshi bo’lishiga umid bog’lab, xavf ehtimolligini zimmasiga olgan holda qilinadigan harakat; - tavakkalchilik - bu resurs yoki daromaddan to’la yoxud qisman yo’qotish xavfi; - tavakkalchilik - bu noaniqlik sharoitida har qanday dovyurak menejer uchun tabiiy holat, vaziyat. Tavakkalchilik botirning ishi; - tavakkalchilik - bu omadsiz oqibatning miqdoriy baholanishi.

Noaniqlik va risklarning investitsiya loyihalaridagi yo’qotishlarga bog’liqligi

Investitsiya loyihalari risklarini boshqarishning nazariy asoslari

• Investitsiya loyihalari risklarini boshqarish maqsadida ularni turli belgilari bo’yicha tasniflash muhim ahamiyat kasb etadi. Investitsiya loyihalarini amalga oshirish joriy va uzoq muddatli vazifalarni amalga oshirishlarida bir qancha risk turlariga duch keladilar. Shuning uchun risklarning tabiatini va turlarini yoritishda ularni tasniflash maqsadlidir. Risk investitsiya loyihalarini amalga oshirishning ajralmasi qismi bo’lib, ular faoliyatiga u yoki bu darajada ta’sir ko’rsatadi.

Investitsiya risklarini analitik usul orqali tahlil qilish va baholash amaliyoti

• Investitsiya risklarini analitik usullarda baholash, eng avvalo, investitsiya risklarini tahlil qilishning usullarini ajratib olish va ushbu usullarning tahlil uslubiyotini nazarda tutadi. Bugungi kunda investitsiya risklarini analitik usullarda tahlil qilishning bir qancha usullari amaliyotda qo’llanilmoqda. Quyidagi ushbu usullarning investitsiya risklarini baholashdagi ahamiyati va tartibini tahlil qilamiz.

Investitsiya risklarini analitik usul orqali tahlil qilishda loyiha sezgirligi usuli, zararsizlik nuqtasi usuli, investitsiya risklarini baholashning o’rtacha kvadratli chetlanish, dispersiya va variatsiya usullari, “qarorlar daraxti” barpo etilishi usuli, stsenariylar usuli, “Monte-Karlo” usuli, riskni hisobga oluvchi foiz 32 stavkalar usuli, analogiya (o’xshatishlar) usuli, investitsiya risklarini ekspert baholash usuli kabilarni kiritish mumkin
Loyiha sezgirligini tahlilining maqsadi loyiha parametrlaridan biri o’zgarganda loyiha samaradorligining qanchalik o’zgarishini baholashdan iborat. Bu bog’liqlik qanchalik yuqori bo’lsa, loyiha riski shunchalik katta bo’ladi, ya’ni bunda loyiha bo’yicha oldindan o’ylab qo’yilgan boshlang’ich shart-sharoitlardan ozgina chekinilganda loyiha samaradorligiga qanchalik ta’sir qilishi aniqlanadi.