5. Quyidagi jadval ma’lumotlaridan foydalanib, umumiy xorijiy investitsiyalar tarkibida to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar ulushini aniqlang va xulosani shakllantiring.
O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga jalb qilingan xorijiy investitsiyalar hajmining yillar bo’yicha dinamikasi
Yil
|
Xorijiy investitsiyalar
(mln. AQSh dollari)
|
To’g’ridan-to’g’ri kiritilgan xorijiy investitsiyalar
(mln. AQSh dollari)
|
2003
|
602.1
|
166.7
|
2004
|
754.6
|
333.8
|
2005
|
746.6
|
545.5
|
2006
|
895.7
|
683.8
|
2007
|
1009,3
|
768,4
|
2008
|
1700
|
1258
|
2009
|
2869,6
|
2522
|
2010
|
2793,6
|
2400
|
2011
|
2900
|
2285,2
|
2012
|
2500
|
1975
|
2013
|
3055
|
2200
|
2014
|
3095
|
2320
|
2015
|
3300
|
2409
|
2017
|
3184,6
|
2412
|
5-mavzu. Iqtisodiyotning xalqaro integratsiyasida xorijiy investitsiyalarning o’rni va ularning xalqaro harakatini tartibga solish
Nomi
|
Maqsadi
|
Vazifalari
|
Kreditlash foizlari va ta’minot shakllari
|
Kreditlash yo’nalishlari
|
Xalqaro valyuta fondi
|
|
|
|
|
Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki
|
|
|
|
|
Xalqaro moliya korporatsiyasi
|
|
|
|
|
Xalqaro taraqqiyot assotsiyasi
|
|
|
|
|
Osiyo taraqqiyot banki
|
|
|
|
|
Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki
|
|
|
|
|
Islom taraqqiyot banki
|
|
|
|
|
Мустақил ишлаш учун назорат саволлар:
Tartibga solishning milliy rejimi deganda nimani tushunasiz?
Xalqaro investitsion shartnomalar deganda nima tushunasiz?
Investitsion faoliyatni muvofiqlashtirish deganda nima tushunasiz?
Investitsiyalarni kafolatlash xalqaro agentligining asosiy vazifalari qanday?
Investititsiya faoliyatini respublikamiz miqyosida tartibga soluvchi davlat organlarining vazifalarini tushuntirib bering.
6-mavzu. Iqtisodiyotga investitsiyalarni jalb etishda erkin
iqtisodiy hududlarning o’rni
Xorijiy investitsiyalarni milliy iqtisodiyotga jalb qilish orqali iqtisodiy o’sishni ta’minlash va jahon xo’jalik tizimiga chuqurroq integratsiyalashish o’tish iqtisodiyoti mamlakatlari oldidagi muhim vazifalardan hisoblanadi. Milliy iqtisodiyotga xorijiy investitsiyalarni jalb qilishda erkin iqtisodiy zonalar (EIZ) muhim ahamiyatga ega. Hozirgi kunda jahonda EIZning 30 ga yaqin turlari mavjud.
Topshiriq
1. O’zbekistonda tashkil etilgan erkin iqtisodiy zonalarni o’rganing va quyidagi jadvalni to’ldiring.
Nomi
|
Tashkil etishning huquqiy asoslari
|
Tashkil etilish maqsadi va erkin iqtisodiy zonaning turi
|
Soliq imtiyozlari
|
Bojxona imtiyozlari
|
Boshqa engilliklar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Kamida o’nta Offshor zonalarni o’rganing va ularning farqli jihatlarini tahlil qiling.
7-mavzu. Iqtisodiyot va uning real sektorini rivojlantirishda xususiy investitsiyalarning
o’rni va ahamiyati
1. Quyidagi jadvalni iqtisodiyotning real sektorini o’ziga xos belgilari bilan to’ldiring.
Belgilar
| Iqtisodiyotning real sektori | Iqtisodiyotning moliyaviy sektori |
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
2. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning iqtisodiyotni rivojlantirishdagi ulushini kamida o’n yil bo’yicha aniqlang va xulosani shakllantiring.
3. Iqtisodiyotning real sektorini rivojlanishiga ta’sir etuvchi salbiy omillarga misollar keltiring
8-mavzu. Investitsiya faoliyatini rivojlantirishda investitsiya
muhitining o’rni
Topshiriqlar
O’zbekiston iqtisodiyoti uchun quyidagi omillarni aniqlang.
Investitsiya salohiyati
|
Investitsiya shart-sharoitlari
|
Investitsiya risklari
|
|
|
|
2. Quyidagi rasmda so’roq belgisi qo’yilgan joylarni to’ldiring.
Investitsiya muhitiga ta’sir etuvchi omillar
?
Siyosiy
omillar:
Iqtisodiy omillar:
?
Ijtimoiy
omillar:
?
2. Quyidagi jadval ma’lumotlaridan foydalanib, biron-bir mamlakatning risklilik darajasiga baho bering.
BERI indeksi
№
|
Mezonlar
|
Sal-mog’i, %
|
1.
|
Siyosiy barqarorlik:kutilmagan hukumat to’ntarishlari imkoniyatlari va ularning tadbirkorlik faolligiga ta’sirini baholaydi
|
12
|
2.
|
Xorijiy investitsiyalar va foydaga munosabat:
xususiy tadbirkorlarga tegishli ijtimoiy ehtiyojlarga bo’lgan xarajatlar hajmi
|
6
|
3.
|
Milliylashtirish:beg’araz ekspropriatsiya imkoniyatlaridan to mahalliy xokimiyatlarga imtiyozlar berishgacha
|
6
|
4.
|
Devalvatsiya:devalvatsiya ta’siri, hamda korxona faoliyatiga devalvatsiyaning ta’sirini yumshatuvchi choralarning hayotiyligi
|
6
|
5.
|
To’lov balansi:hisoblar balansi va umumiy balansga, hamda xorijiy investorlarning daromadlariga ta’sir etuvchi omillar
|
6
|
6.
|
Rasmiyatchilik masalalari:
davlatning iqtisodiyotga aralashuvi darajasi, bojxona rasmiyatchiliklarini amalga oshirilishi, valyuta o’tkazishlari va boshqa shunday operatsiyalar
|
4
|
7.
|
Iqtisodiy o’sish sur’atlari:yillik yalpi mahsulot ishlab chiqarish sur’atlarining o’sishi 3%, 3-6%, 6-10% va 10%dan yuqori chegaralarda
|
10
|
8.
|
Valyutaning konvertirlangani:
milliy valyutaning xorijiy valyutaga almashtirish imkoniyati, hamda milliy valyutaning (korxonalarga zarur bo’lgan darajada) valyutalar bozoridagi o’rni
|
10
|
9.
|
Sharnomani amalga oshirish imkoniyati:
shartnomaga amal qilish imkoniyati, hamda til va urf-odatlardagi farq natijasida qiyinchiliklarning yuzaga kelishi
|
6
|
10.
|
Ish haqi va mehnat unumdorligiga xarajatlar:
ish haqi darajasi, mehnat unumdorligi, ishga qabul qilish tartibi
|
8
|
11.
|
Ekspertlar va marketing xizmatlaridan foydalanish imkoniyati:korxonalarga yuridik, buxgalteriya, marketing bo’yicha maslahatlar berish, texnologiya va qurilish ishlarini amalga oshirish sohalarida maslahatlar kutish imkoniyati
|
2
|
12.
|
Aloqa va transportni tashkil etish:
faoliyat ko’rsatayotgan korxonalar va ularning filiallari orasidagi transport yo’llari va aloqa tizimini (mamlakat ichidagini ham) tashkil etish va foydalanish imkoniyati. Transport infratuzilmasini baholash
|
4
|
13.
|
Mahalliy boshqaruv va hamkor:
boshqaruvning turli masalalarini echishda o’z kapitali bilan qatnashish va hamkorlikda faoliyat yuritishi mumkin bo’lgan mahalliy hamkorlarning soni va imkoniyatlari
|
4
|
14.
|
Qisqa muddatli kredit: xorijiy hamkorlarga qisqa muddatli kreditlar berish va ulardan foydalanish imkoniyati
|
8
|
15.
|
Uzoq muddatli kredit va shaxsiy kapital: hamkorlar tomonidan nizom kaptaliga o’z ulushlarini qo’shish shartlari va milliy valyutada uzoq muddatli kredit berish shartlari
|
8
|
“A” mamlakat investitsiya muhitini BERI indeksi asosida baholang.
№
|
BERI indeksi mezonlari
|
bahosi
|
salmog’i,%
|
Indeks
|
1
|
Siyosiy barqarorlik
|
|
|
|
2.
|
Xorijiy investitsiyalar va foydaga munosabat
|
|
|
|
3.
|
Milliylashtirish
|
|
|
|
4.
|
Devalvatsiya
|
|
|
|
5.
|
To’lov balansi
|
|
|
|
6.
|
Rasmiyatchilik masalalari
|
|
|
|
7.
|
Iqtisodiy o’sish sur’atlari
|
|
|
|
8.
|
Valyutani konvertirlanganligi
|
|
|
|
9.
|
Sharnomani amalga oshirish imkoniyati
|
|
|
|
10.
|
Ish haqi va mehnat unumdorligiga xarajatlar
|
|
|
|
11.
|
Ekspertlar va marketing xizmatlaridan foydalanish imkoniyati
|
|
|
|
12.
|
Aloqa va transportni tashkil etish
|
|
|
|
13.
|
Mahalliy boshqaruv va hamkor
|
|
|
|
14.
|
Qisqa muddatli kredit
|
|
|
|
15.
|
O’zoq muddatli kredit va shaxsiy kapital
|
|
|
|
|
JAMI
|
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
