I(q-q). indd

9.
Birdey jag’dayda metanni’n’ (CH
4
) ti’g’i’zli’g’i’ kislorodti’n’ (O
2
) ti’g’i’zli’g’i’nan 
neshe yese parqi’ bar?
10.
Gaz 0,2 MPa basi’mda ha’m 15°C temperaturada 5 l ko’lemge iye. Normal 
jag’dayda sonday massali’ gazdi’n’ ko’lemi qansha boladi’?
11.
Ideal gazdi’n’ absolyut temperaturasi’ 2 yese artqanda woni’n’ basi’mi’ 25% 
artti’. Bunda ko’lemi neshe yese wo’zgergen?
12.
0°C li 1 l suwdi’ qaynati’w (100°C g’a shekem ji’li’ti’w) ushi’n qansha ji’lli’li’q 
mug’dari’ kerek boladi’? Sonsha massali’ suwdi’n’ ji’lli’li’q si’yi’mli’g’i’ qansha 
boladi’?
13.
1 kg massali’ deneni 0°C dan 300°C g’a shekem qi’zdi’ri’w ushi’n 200 kDj 
ji’lli’li’q sari’planadi’. Bul denenin’ sali’sti’rmali’ ji’lli’li’q si’yi’mli’li’g’i’ qan-
sha?
14.
20°C temperaturadag’i’ 5 kg qorg’asi’ndi yeriw temperaturasi’na shekem (327°C 
g’a shekem) qi’zdi’ri’w ushi’n Q ji’lli’li’q sari’plandi’. Sonsha ji’lli’li’q sari’plap 
0°C temperaturadag’i’ neshe litr suwdi’ qaynati’w mu’mkin?
15.
Massasi’ 1,5 kg bolg’an temir qazanshada 2 l suw si’yadi’. Suwg’a tolg’an 
qazanshani’ 80°C qi’zdi’ri’w ushi’n qansha mug’darda ji’lli’li’q kerek?
16.
640 kkal ji’lli’li’q jumsap, qansha suwdi’ 20°C dan qaynag’ang’a shekem 
qi’zdi’ri’w mu’mkin.
17.
Ko’lemi 60 m
3
bolg’an wo’jiredegi hawani’ 10°C dan 20°C g’a shekem qi’zdi’ri’w 
ushi’n qansha ji’lli’li’q mug’dari’ jumsalg’an (ji’lli’li’q biykarg’a zaya bolmag’an 
halda)? Hawani’n’ sali’sti’rmali’ ji’lli’li’q si’yi’mli’li’g’i’ 0,24 kkal/kg-°C.
18.
Shelekke temperaturasi’ 9 °C bolg’an 5 l suwi’q suw quyi’ldi’. 30°C ji’lli’ suw 
ali’w ushi’n shelekke qansha qaynag’an (100°C li) suw quyi’w kerek?
19.
Porshenli cilindrdin’ ishine qamalg’an gazdi’n’ da’slepki ko’lemi 36 sm
3
, basi’mi’ 
5 MPa. Gaz izotermiyali’q qi’si’li’p, gazdi’n’ ko’lemi 24 sm
3
qa keltirilgende 
woni’n’ basi’mi’ qanday ma’niske yerisedi?
20.
Gazdi’n’ da’slepki ko’lemi 1 l, basi’mi’ 1 MPa. Gaz izotermiyali’q ken’eyip, 
basi’mi’ 200 kPa g’a yeristi. Gazdi’n’ keyingi ko’lemin tabi’n’.