I(q-q). indd

Yulian kalendari’ boyi’nsha u’sh ji’l isbe-iz 365 sutkadan ali’ni’p, 
ha’r to’rtinshi ji’li’ 366 sutka yesaplanadi’. Izbe-iz u’sh ji’ldi’ 
a’piwayi’ ji’llar, to’rtinshi ji’ldi’ bolsa kabisa ji’li’ dep ataydi’.
Apiwayi’ ji’lda fevral ayi’ 28 ku’n, kabisa ji’li’nda 29 ku’n boladi’. Ji’l 
ko’rsetilgen san 4 ke qaldi’qsi’z bo’linse, bunday ji’llar kabisa ji’li’ yesap-
lanadi’. Mi’sali’, 2000, 2004, 2008, 2012-ji’llar kabisa ji’li’ yesaplanadi’.
Ji’ldi’n’ dawamli’li’g’i’ 365 ku’n 6 saat bolg’ani’ ushi’n 365 sani’nan 
arti’p qalg’an 6 sani’ to’rtinshi ji’li’ 24 saatti’, yag’ni’y 1 sutkani’ quraydi’. 
Soni’n’ ushi’n kabisa ji’li’ 366 kun dep yesaplanadi’.
Ani’q wo’lshewlerge qarag’anda, Jer Quyashti’n’ a’tirapi’nda 365 
sutka 5 saat 48 minut 46 sekundta bir yese toli’q aylani’p shi’g’adi’. 5 
saat 48 minut 46 sekund worni’na 6 saat ali’ng’ani’ ushi’n ji’l yesabi’ 
Yulian kalendari’ boyi’nsha ali’p bari’lg’anda 400 ji’lda ani’q yesapqa 
qarag’anda 3 sutkag’a arqada qaladi’. Sol arqada qali’wdi’ tuwri’law 
ushi’n 1582-ji’lda Rimde Grigoriy XIII ha’r 400 ji’lda u’sh ji’ldi’ kabisa 
ji’li’ worni’na a’piwayi’ ji’l dep yesaplawdi’ usi’ndi’. Mi’sali’, 1700, 1800, 
1900-ji’llar a’piwayi’ ji’llar dep yesaplang’an. Bunnan keyingi 2100, 2200, 
2300, 2500-ji’llar da a’piwayi’ ji’llar, yag’ni’y 365 sutkadan yesaplanadi’.
Kosmos haqqi’nda ko’zqaraslar

---

135
Yulian kalendari’ boyi’nsha ji’l yesabi’ndag’i’ 400 ji’lda 3 sutka 
ali’p taslani’wg’a tiykarlang’an kalendar Grigoriy kalendari’ 
dep ataladi’.
O’zbekistanda Grigoriy kalendari’na 1918-ji’l 1-fevraldan wo’tilgen. 
Usi’ ku’nge kelip Yulian ha’m Grigoriy kalendarlari’ arasi’ndag’i’ pari’q 
13 sutkani’ qurag’an. Sol sebepli 1918-ji’l 1-fevral ku’nin 14-fevral dep 
dag’azalag’an.