I(q-q). indd

I bap
ZATTI’N’ DU’ZILISININ’ 
MOLEKULYAR-KINETIKALI’Q 
TEORIYASI’ TIYKARLARI’
 
1-§ MOLEKULYAR-KINETIKALI’Q TEORIYA 
HAQQI’NDA TU’SINIK
Molekulyar-kinetikali’q teoriyani’n’ tiykarg’i faktorlari’
Zatlarda bolatug’i’n ji’lli’li’q qubi’li’slari’n ha’m bul 
zatlardi’n’ ishki qa’siyetlerin, barli’q zatlari’ ta’rtipsiz 
qozg’ali’wshi’ bo’lekshelerden ibarat dep aytatug’i’n 
ko’zqaras tiykari’nda ko’rsetetug’i’n teoriya molekulyar-
kinetikali’q teoriya dep ataladi’.
Zatti’n’ du’zilisinin’ molekulyar-kinetikali’q teoriyasi’ to’mendegi 
faktorlarg’a tiykarlanadi’:
1. Zatlar bo’lekshelerden – atom ha’m molekulalardan 
du’zilgen.
2. Atom ha’m molekula toqtawsi’z ha’m ta’rtipsiz qozg’aladi’.
3. Atom ha’m molekula wo’z ara ta’sir yetisedi.
Bul faktorlar gaz, suyi’q ha’m qatti’ hali’ndag’i’ zatlarda ju’z beretug’i’n 
diffuziya qubi’li’si’nda ani’q ko’rinedi.
1. Wo’jirenin’ bir mushi’na a’tir suwi’ sebilse, wo’jirenin’ basqa 
mushi’na jetip keledi. Bul iyis, yag’ni’y a’tir molekulalardan quralg’an. 
A’tir molekulalari’ wo’jire boylap toqtawsi’z ha’m ta’rtipsiz ha’rekette