I(q-q). indd

11-§. IDEAL GAZ HALI’NI’N’ TEN’LEMELERI. 
IZOPROCESSLER
Ideal gaz hali’ni’n’ ten’lemesi
I’di’stag’i’ gaz xoatikali’q qozg’ali’stag’i’ molekulalar toplami’nan 
ibarat. Ha’r bir molekula i’di’sti’n’ diywali’na uri’lg’anda diywalg’a azg’ana 
ku’sh penen ta’sir yetedi. Bul molekulalar toplami’ni’n’ ta’sir ku’shleri 
u’lken boladi’ ha’m diywali’na basi’m wo’tkeredi. Koncentraciyasi’ n ge, 
q =
 
4,6
 
·
 
10
7
 
Dj
kg
.
.
q =
 
Q
 
m 
q =
 
9,2·10
8
 Dj
20 kg
 
=
 
4,6
 
·
 
10
7
 
Dj
kg
.
Molekulyar fi zika ha’m termodinamika tiykarlari’

---

35
(7)
T
pV
= 
const.
temperaturasi’ T g’a ten’ bolg’an molekulalardi’n’ basi’mi’ to’mendegi 
formula menen ani’qlani’wi’n bilesiz:
                                           p = nkT. 
          (1)
 
Bul formulada k =      dep ali’nsa ha’m n =      ha’mde       =       =
 
v 
yekenliginen to’mendegi ten’lemeler kelip shi’g’adi’:
(2) , (3) ha’m (4) ten’lemeler ideal gaz hali’ni’n’ ten’lemesi dep ataladi’. 
(3) ten’leme Mendeleev-Klapeyron ten’lemesi dep ataladi’.