Iqtisod-moliya

Mashq 
- inson oldiga qo‘ygan maqsadni amalga 
oshirish, ijobiy natijaga ega bo‘lish uchun qilingan mashaqqatli mehnat
hamdir.

Mashq
- o‘zining bilimlarini chuqurlashtirish hamda tegishli 
malaka va ko‘nikmalar hosil qilish, mahoratni oshirish maqsadida
harakatlarni og‘zaki va yozma, amaliy ravishda takror va takror amalga 
oshirishdir.
Mashqlardan foydalanish metodi – 
fanni o‘rganish, 
malaka, ko‘nikmalar hosil qilish uchun tayyorgarlik ko‘rish, takrorlash
va sinab ko‘rishni o‘rganishga qaratilgan metod.

Mashq qilish buyuk Xitoy faylasufi Konfutsiyning

“Aytsang, 

unutaman! Ko‘rsatsang, eslab qolaman! O‘zim bajarsam, anglab 

etaman!”
degan o‘giti,

“Takrorlash – bilimning onasidir” degan 

xalqimiz naqlini ifodalaydi. Mashq qilmay o‘quv va amaliy ko‘nikma va
malakaga ega bo‘lib bo‘lmaydi.

Chunki, аynаn mаshq оrqаliginа 

---

---

158
ko‘nikmа, mаlаkа, mаhоrаt shаkllаnаdi. Ular yordamida nazariya 
amaliyot bilan bog‘lanadi. Fanni nazariy jihatdan o‘rganayotganda
a) formulani tahlil qilish bilan bog‘liq; 
b) iqtisodiy kategoriya, qonun-qoidalarni tahlil qilish;
d) axborot, raqamlar, faktlarda ifodalangan ma’lumotlarni tahlil 
qilishga qaratilgan mashqlardan foydalanish mumkin.
Mashqlar sxema, grafiklarga asoslangan bo‘lishi, keng ravishda 
jadval ma’lumotlarini tahlil qilishda foydalanish mumkin. Ular orqali u
yoki bu kategoriya, tushnchani o‘zlashtirish oson bo‘ladi. 
Mashqlar masaladan farqli ravishda barcha fanlarni o‘rganishda
o‘quv jarayonining turli bosqichlarida qo‘llaniladi. Ularni qo‘llash 
metodikasi o‘quv predmetini o‘ziga xos xususiyatlariga, o‘rganiladigan
masalalar, mavjud materialga o‘quvchi-talabalarning yoshiga bog‘liq. 
Mashqlarni ularni bajarishdan qo‘yilgan maqsadga ko‘ra: maxsus, avval
bajarilganlarini yodga tushiruvchi, o‘qish, o‘rganish jarayonini 
faollashtiruvchi mashqlarga bo‘lish mumkin.

Mashqlarni bajarishga ko‘ra esa: amaliy, og‘zaki va yozma 

mashqlarga bo‘lish mumkin. Mashqlar oqzakimi, yozmami yoki amaliy
bo‘lishidan qat’iy nazar aqliy va amaliy ish bajariladi

Og‘zaki mashqlar mantiqiy fiklash, xotira, diqqat va nutq ravonli-

gini rivojlantirishga olib keladi. Ular dinamikligi bilan ajralib turadi, 
yozish uchun vaqt sarflanmaydi.
Xullas masala, mashqlar, bir tomondan sinalgan, qadimiy dars 
o‘tish uslubi bo‘lsa, ikkinchi tomondan, imkoniyatlari nihoyatda ko‘pligi
tufayli eskirmaydigan, doimo zamonaviy, uchinchidan, universal, barcha 
iqtisodiy fanlarni o‘rganishda qo‘llash mumkin bo‘lgan metoddir.
Masalalarning muntazam yechib turilishi, mashq bajarish hamda uni 
muhokama qilish, talabalarning olgan bilimini uzluksiz nazorat qilish,
tushunmagan kategoriyalarni tushnib olish imkoniyatini beradi.