Iqtisod va qurilish
MENEJERNING RAHBARLIK USLUBI
1 2
Bog'liqXamraqulov Samandar kurs ishi123
| 2.1
|
|
MENEJERNING RAHBARLIK USLUBI. |
Menejerlikning rahbarlik uslubi, tashkilot boshqaruvchilari va ularning xodimlarining qobiliyat va qiziqishlariga muvofiq qarorlar qabul qilish usullarini tahrirlashga va bajarishga asoslangan. Bu usulning asosiy maqsadi tashkilotni rivojlantirish, boshqarish va faollik darajasini oshirishdir.
Menejerlar o'zlarini rahbar va boshqaruvchilar sifatida ko'rsatishlari va tashkilotning maqsadlari, vazifalari va strategiyalarini bajarishlari kerak. Ular tashkilotdagi o'z ishlarini o'zlashtirish, ko'p xil bo'limlardan o'tgan ma'lumotlarni birlashtirish va qo'llab-quvvatlash, mazkur ma'lumotlardan olingan ma'lumotlarga ko'ra qaror qabul qilish, tashkilotdagi tajribasizliklar va muammolarni yechish uchun tahlil va hal qilishni o'z ichiga oladi.
Menejerlar qaror qabul qilish, qo'llab-quvvatlash va motivatsiya qilish, komanda yaratish, munosabatlarni boshqarish va tashkilot tajribasini rivojlantirish bilan shug'ullanadilar. Ularga tashkilotning kengaytirilgan tadbirlari bilan tanishish, yangi xizmatlar va mahsulotlar ishlab chiqish, marketing va savdo-stratejilarni tuzish, xodimlarni rivojlantirish va ta'limlarni amalga oshirish, xodimlarni rag'batlantirish va ilg'or qilish kabi muhim vazifalarni bajarish lozim.
Jumladan, yaxshi menejerlar o'zlarini rahbarlik, tahlil, qaror qabul qilish, tajribasizliklarni bartaraf qilish va xodimlarni rag'batlantirishda yaxshi ko'rsatkichlarga ega bo'ladi. Ularning tashkilot uchun yuqori darajali o'tilganliklari va xodimlarning rivojlanishi uchun olib boradigan yondashuvlari, o'zlarini menejerlik sohasida rivojlantirishga yondashishlari juda muhimdir.
Menejerlikning rahbarlik uslubi aholi tizimining o'zaro hamkorlik qilishiga asoslangan. Bunda menejerlar o'z xodimlariga qaraganda ko'ra ko'proq "mentor" sifatida ishlaydi. Bu usulda, menejerlar xodimlarga rahbarlik qilish, o'z-o'zini o'zlashtirish va xodimlarni o'zlashtirishda yordam berishga harakat qilishadi.
Menejerlar xodimlarni kuchli va qiziqishli qilish uchun ularga rivojlanish imkoniyatlarini taqdim etishadi va ularga ishlarini rivojlantirish uchun o'z-o'zini o'rgatishlariga yordam berishadi. Shuningdek, ular qaror qabul qilishda xodimlarning fikrlariga e'tibor bergan holda, ularni ish faoliyatiga qo'shilishga va boshqa ishlar yaratishga ruhsat berishadi.
Menejerlar o'zlariga maqsad qo'yish uchun o'z-o'zlarini motivatsiya qilishadi va xodimlarning maqsadlari bilan hamkorlik qilishadi. Bunda menejerlar xodimlarni o'z-o'zidan ham ko'ra, tashkilotning maqsad va maqsadlariga ko'ra ham ta'lim etishadi.
Menejerlar hamkorlik va qo'riqlashuvning asosiy qoidalariga amal qilishadi. Shuningdek, ular qaror qabul qilishda tashkilotning boshqa qismlarining fikrlarini o'z ichiga olishadi va ular bilan o'zaro ishbirliqda bo'lishadi. Bunda, tashkilotning faoliyati va rivojlanishida ko'p muhim hissa bo'lgan barcha qismlar tomonidan kuzatish, o'rganish va taklif qilish imkoniyatiga ega bo'ladi.
Bularning hammasi menejerlikning rahbarlik uslubining asosiy tamoyillariga muvofiq amalga oshiriladi. Bu usul tashkilotning yuqori samaradorlik va ish joyi yaratishda muhim ahamiyatga ega bo'ladi.
Menejerlikning rahbarlik uslubi tashkilot boshqaruvini o'z ichiga olgan holda, tashkilotning maqsadlariga erishish uchun xodimlar bilan hamkorlik qilishga, ularni o'zlashtirishga va rivojlantirishga yordam beradi. Bu usulda menejerlar xodimlariga maqsadlarini tayyorlash, ularga ta'lim berish, ularga ish joyi sharoitlarini yaxshilash va xodimlar bilan hamkorlik qilishning ko'nikmalarini o'rgatishadi.
Menejerlar boshqa barcha qismlar bilan hamkorlik qilishadi va ularning fikrlariga e'tibor beradi. Shuningdek, menejerlar xodimlarga motivatsiya qilishadi va ularga rivojlanish imkoniyatlari beradi. Bunda menejerlar tashkilotning maqsadlariga ko'ra xodimlarni maqsadlarga erishishda yordam beradi.
Menejerlikning rahbarlik uslubi hamkorlik, qo'riqlashuv va o'zaro fikrlashga muvofiq amalga oshiriladi. Bu usulda menejerlar tashkilotning barcha qismlarini kuzatadi va ularning ish faoliyatini o'rganadi. Shuningdek, ular qaror qabul qilishda boshqa qismlarning fikrlarini o'z ichiga oladi va ular bilan o'zaro ish birlikda bo'lishadi.
Bularning hammasi tashkilotning samaradorligi va ish joyi yaratishida muhim ahamiyatga ega bo'ladi. Menejerlikning rahbarlik uslubi tashkilotni rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan qoidalarga amal qilishni ta'minlaydi. Bunda, tashkilot rivojlanishini va samaradorligini oshirishga yordam beradi va menejerlar tashkilotning o'zaro hamkorligini oshirishga xizmat qiladi.
Menejerlikning rahbarlik uslubida ko'plab kamchiliklar bo'lishi mumkin. Bu kamchiliklar tashkilotda rivojlanishni to'xtatishi mumkin va xodimlarning motivatsiyasini pastga olib tashlashi mumkin. Kamchiliklar quyidagilar bo'lishi mumkin:
Kommunikatsiya kamchiligi: Menejerlar xodimlar bilan yaxshi muloqotda bo'lishadi, lekin bazi menejerlarning kommunikatsiya ko'nikmalari yomon bo'lishi mumkin. Bu kamchiliklar xodimlar bilan to'liq muloqotda bo'lmaslikga sabab bo'lishi va tashkilotda qiyinchiliklarni keltirishi mumkin.
Motivatsiya kamchiligi: Menejerlar xodimlarini rivojlantirish va motivatsiya qilishda muvaffaqiyatsiz bo'lishi mumkin. Bu kamchiliklar xodimlarni motivatsiyasiz qoldirishiga sabab bo'lishi mumkin va ularning ishga qaytishga va o'zlarini rivojlantirishga ta’sir ko'rsatmaydi.
Qaror qabul qilish kamchiligi: Menejerlar qaror qabul qilishda to'g'ri vaqtida to'g'ri qaror qabul qila olmasa, tashkilot uchun muhim bo'lgan vazifalarni bajarishda qiyinchiliklar keltirishi mumkin.
Xodimlar bilan hamkorlik qilish kamchiligi: Menejerlar tashkilotdagi barcha xodimlar bilan hamkorlik qilishi kerak, lekin ba'zi menejerlar boshqa xodimlarning fikrlariga qo'shilmaydi. Bu kamchiliklar tashkilotda ish faoliyati ko'rsatishni qiyinchiliklarga solishi mumkin.
O'zlashtirish va rivojlantirish kamchiligi: Menejerlar xodimlarni o'zlashtirish va rivojlantirishda muvaffaqiyatsiz bo'lishi mumkin. Bu kamchiliklar xodimlarning ish faoliyati va tajribasini o'zlashtirish va rivojlantirishni ta'minlamaydi.
Bu kamchiliklarning barchasi tashkilotning rivojlanishida ta'sir ko'rsatishi mumkin va menejerlar ularni hal qilish va tashkilotning rivojlanishini ta'minlash uchun yondashishlari kerak.
Menejerlarning ish yuritish uslublari ko'p xil bo'lishi mumkin. Quyidagi misollar menejerlarning turli ish yuritish uslublariga misoldir:
Demokratik uslub: Bu uslubda menejerlar xodimlarning fikr va mulohazalarini qabul qilishadi va ularni qaror qabul qilish jarayoniga jalb qilishadi.
Avtoritar uslub: Bu uslubda menejerlar tashkilotning asosiy qarorlarini o'zlashtirishi va xodimlarning to'g'risida o'zlariga keladigan qarorlarni o'zlashtirishadi.
Laissez-faire uslubi: Bu uslubda menejerlar xodimlarga ko'mak qilishda yaxshi bo'lishadi, ammo ularning ish faoliyati va qaror qabul qilishida ko'rsatiladigan xizmatlarni cheklashadi.
Transformational uslub: Bu uslubda menejerlar xodimlarni yangi fikrlarga olib borishga va ularni o'zlarini rivojlantirishga yondashishadi.
Transactional uslub: Bu uslubda menejerlar xodimlar bilan o'zaro shartnomalar bilan ishlashadi va ularning ishga qarashlari va natijalari to'g'risida kelishadi.
Servant-leader uslubi: Bu uslubda menejerlar xodimlarning ehtiyojlarini va maqsadlarini o'zlashtirishda yordam berishadi va ularga yangi ko'nikmalarini aniqlashda va o'zlashtirishda yordam berishadi.
Bu misollar menejerlarning ish yuritish uslublarining faqat bir qismi, shuningdek, menejerlar ko'pincha turli xil uslublarini yaxshi ko'rgan holda, ularga qaratilgan masalalar va kelishuvlar bo'yicha maqsadli va samarali qaror qabul qilishadi.
Menejerlikni boshqarish, tashkilot boshqaruvini tahlil qilish va boshqarish uchun bir necha uslublar mavjud. Menejerlikning muhim yonalishi, maslahat olish, tadbirlarni tanlash va amalga oshirish, motivatsiya va xodimlarni rag'batlantirish bilan bog'liq. Bu yuzden menejerlar tashkilotning maqsadlariga ko'ra keng ko'lamdagi tahlil va qaror qabul qilishni o'z ichiga olgan holda bajarishlari kerak.
Menejerlar tomonidan ishlatiladigan uslublar kengroq mavjud. Masalan, menejerlar foydali modellarni, marketing modellarni, daromad va xarajatlar hisobotlarini, xodimlarni rag'batlantirish va tayyorlashni o'rganishadi. Ularning tahlil qilish uslublari va tashkilotga mos keladigan strategiyalar bilan tanishishlari kerak.
Menejerlar o'zlarini boshqarish uchun turli xil tadqiqot va sotsiologiya usullaridan foydalanishadi. Ularning tadqiqotlari turli sohalarda amalga oshiriladi, masalan, savdo, xizmatlar, inson resurslari, moliya, tadbirlar, marketing, va boshqa sohalarda.
Menejerlar ko'pincha komanda tuzish va boshqarishning muhimligi haqida ham ma'lumotlarga ega. Ularning liderlik va motivatsiya usullari, munosabat boshqarish, va yangiliklarni ko'rsatish va qo'llab-quvvatlash kabi tushunchalar ko'p vaqtdan beri yuzaga kelgan.
Bularning yanada kengroq ko'rinishi shundaki, menejerlik uslubi tashkilot boshqarishining muhim aspektilaridan biridir va har bir tashkilotda eng yaxshi natijalarni ko'rish uchun menejerlarning qabiliyatlarini va tushunchalarini o'rganish kerak.
Menejerlik faoliyati shu jumladan boshqaruv sohasiga kiradi va boshqaruv faoliyatini bajarishga doir bo'limlarni rahbarlik qiladi. Bu faoliyat turlari farqli bo'lishi mumkin, ammo umumiyatda menejerlar ayni qatorda bo'lgan vazifalarni o'zlariga o'tkazadilar.
Menejerlar organizatsiyalarning xar bir darajadagi faoliyatini boshqarishga, tizimni muvaffaqiyatli ishlatishga, xodimlarni boshqarishga, xar bir bo'limning maqsad va vazifalarini belgilashga yordam berishadi. Ular bo'limlar orasida ma'lumot almashishga va uning o'zgarishlarini ko'rib chiqishga intiladilar. Menejerlar ishga joylashish, ishga qabul qilish, ish yopish va ish yopish kabi amallarni bajarishadi.
Menejerlar faqat boshqarishga bog'liq bo'lmaydi, balki tadbirlar va amalni rejalashtirishning har bir jarayonida ham faol ishtirok etishadi. Bunda menejerlarning kommunikatsiya, tahlil qilish, boshqaruv, amaliyot, moliyaviy ko'rsatkichlarni tahlil qilish
, xodimlarni motivatsiyalash, yuqori natijalarga erishishni oshirish va hokazo kabi ko'nikmalaridan foydalanishadi.
Menejerlikning turli xil uslublari bor, masalan, avtoritar, demokratik, lazzatli, muntazam va boshqalar. Uslublar ko'p turlarda bo'lib, menejerlar o'zlariga qulay keladigan va o'zlariga o'xshash xodimlarga qanday qilib ta'sir ko'rsatishlari kerakligini tushunishlari kerak. Shuningdek, menejerlar barcha qiziqishlariga va ehtiyojlariga qarab ishni belgilashlari kerak.
Menejerlik haqida kengroq ma'lumotlarni topish uchun, ilgari menejerlik haqida yozilgan ilg'o bo'lgan adabiyotlar, elektron o'quv manbalari va internetda ko'plab mavzular mavjud.
Download 141.33 Kb.
Do'stlaringiz bilan baham:
1 2