Iqtisodiy islohotlarning hozirgi bosqichi mаs’uliyаti cheklаngаn jаmiyаtlаrdа buxgаlteriyа hisobini tаshkil etish mаsаlаlаri

www.scientificprogress.uz
 
Page 821
chunki u barcha texnologik yangiliklarni kuzatib borishi kerak. Boshqa tomondan, 
ishlab chiqarish boʻlimi materiallar va mehnat resurslarining barqaror harakati bilan 
tavsiflangan nisbatan sekin oʻzgaruvchan muhitga boʻlishi mumkin. [13-16] Shu bilan 
birga, agar ishlab chiqarish obyektlari dunyoning turli mamlakatlari yoki mamlakat 
mintaqalariga tarqalgan boʻlsa yoki dastlabki resurslar chetdan kelib tushsa, u holda 
ishlab chiqarish jarayoni yuqori harakatchan tashqi muhitda boʻlishi mumkin.[24] 
Yuqori mobil tashqi muhitda ishlashning murakkabligini hisobga olgan holda, tashkilot 
yoki uning boʻlinmalari ichki oʻzgaruvchilari boʻyicha samarali boshqaruv qarorlarini 
qabul qilish uchun turli xil maʼlumotlarga tayanishi kerak. Bu qaror qabul qilish yanada 
qiyin jarayonini qiladi.[25] 
Xulosa va takliflar. Mamlakatimiz faoliyat koʻrsatayotgan masʼuliyati cheklangan 
jamiyatlarni yanada rivojlantirish, bozor raqobatiga chidamliligini oshirish, 
samaradorligini oshirish bevosita buxgalteriya hisobini tashkil etish va yuritishga 
bogʻliq. Ushbu organish natijasida quyidagi takliflarni taqdim etamiz: 
1. Koʻpgina korxonalar oʻz shtаt tаrkibidа alohida hisobchi va alohida buxgalterni 
boʻlimiga ega emaslar. Shuning uchun ular buxgalteriya hisobini tashkil qilish va 
yuritish uchun uchinchi tomon buxgalterini yollaydilar yoki bu sohada etarli bilimga 
ega boʻlmasdan buxgalteriya hisobini yuritish va hisobot berishga majbur qilishadi. 
Natijada masʼuliyati cheklangan jamiyatlarda notoʻgʻri hisob yuritish va natijada 
korxona boshqaruvini samarasiz tashkil etish, soliqlarni notoʻgʻri hisoblash hollari ham 
uchramaydi. [15-18] Chunki masʼuliyati cheklangan jamiyatlarda buxgalteriya hisobini 
toʻgʻri va samarali tashkil etish samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilishda, 
korxonalar rahbarlariga ishlab chiqarish xarajatlari, ishlab chiqarish hajmi, foyda 
oʻzgarishlarini zudlik bilan boshqarishga yordam berishda muhim rol oʻynaydi. [17] 
Yuqoridagilardan kelib chiqadiki, masʼuliyati cheklangan jamiyatlarda 
buxgalteriya hisobi yuqori malakali buxgalter tomonidan olib borilishi kerak. 
2. MCHJ hisob siyosatida asosiy masalalardan biri buxgalteriya hisobining ishchi 
grafigi hisoblanadi. Ishchi hisobvaraqlar masʼuliyati cheklangan jamiyatlar moliyaviy, 
statistik va soliq organlariga taqdim etadigan hisobot uchun zarur boʻlgan maʼlumotlarni 
shaklari aniq belgilanishi kerak. 
3. Maʼlumki, moliyaviy natijalar koʻrsatkichlari maʼlum davr mobaynida 
erishilgan faoliyatining holatini ifoda etadi. Ularning tizimli va xronologik tartibda 
muvofiqlashtirilgan urinishlari hisobot shaklida ifodalanadi. Ushbu moliyaviy natijalar 
toʻgʻrisidagi hisobotni tayyorlash yanada soddalashtirilishi mumkin. Masalan, 
soddalashtirilgan moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobot shakli, uning elementlari, 
hisob-kitoblarning qulayligi va boshqalar. Kichik biznes uchun qulaylik namoyish etadi. 
Shuning uchun kichik korxonalar uchun mavjud moliyaviy hisobot shakllarini ishlab 
chiqishda yoki takomillashtirishda uning ijobiy tomonlaridan foydalanish maqsadga 
muvofiqdir. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan