Iqtisodiy o‘sish

oltin-valyuta zahirasi dinamikasi;
-davlat qarzi dinamikasi va h.k.
Iqtisodiy o‘sishning mazmuni, turlari va ko‘rsatkichlari
Iqtisodiy o‘sish

• bevosita yalpi ichki mahsulot hajmining mutlaq va aholi jon boshiga hamda iqtisodiy resurs xarajatlari har bir birligi hisobiga o‘sishi, sifatining yaxshilanishi va tarkibining takomillashuvida ifodalanadi.

Iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlari
real YAIM
real YAIMning aholi jon boshiga o‘sishi
1

• tabiiy resurslarning miqdori va sifati;

2

• ishchi kuchi resurslari miqdori va sifati;

3

• asosiy kapital (asosiy fondlar) ning hajmi;

4

• texnologiya va fan-texnika taraqqiyoti.

Iqtisodiy o‘sishning taklif omillari
Iqtisodiy o‘sishga taqsimlash omillari ham ta’sir qiladi.
Ishlab chiqarish calohiyatidan maqsadga muvofiq foydalanish uchun nafaqat resurslar iqtisodiy jarayonga to‘liq jalb qilingan bo‘lishi, balki juda samarali ishlatilishi ham zarur. Resurslarning o‘sib boruvchi hajmidan real foydalanish va ularni kerakli mahsulotning yuqori miqdorini oladigan qilib taqsimlash ham zarur bo‘ladi.
Iqtisodiy o‘sishning mohiyati iqtisodiyotning asosiy qarama qarshiligi xisoblangan ishlab chiqarish resurslarini cheklanganligi bilan ijtimoiy extiyojlarni o‘sishini cheksizlik o‘rtasidagi asosiy ziddiyatni yangi darajada hal etish va qayta ishlab chiqarishdan iborat.
Ushbu ziddiyat ikki asosiy usul bilan hal etilishi mumkin:
1.ishlab chiqarish imkoniyatlarini ko‘paytirish hisobidan;
2.mavjud ishlab chiqarish imkoniyatlaridan samarali foydalanish va ijtimoiy extiyojlarini rivojlantirish hisobidan hal etilishi mumkin.
Реал маҳсулот ўсишини аниқлаб берувчи омиллар
1. Band bo‘lgan ishchilar soni
2. Ishlagan kishi-soatlarining o‘rtacha miqdori
1. Texnika taraqqiyoti
2. Kapital qo‘yilmalar hajmi
3. Ta’lim va malaka tayyorgarligi
4. Resurslarni joylashtirish samaradorligi
5. Boshqa omillar
Mehnat sarflari
Mehnat unumdorligi
Ishlab chiqarishning real hajmi
“Iqtisodiy o‘sishning sifati” tushunchasi mamlakatning iqtisodiy rivojlanishini ijtimoiy yo‘naltirilganini kuchayishini ifodalaydi.
Iqtisodiy o‘sish sifatini tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat:

• aholining moddiy farovonligini yaxshilanishi;
• shaxsining xar tomonlama rivojlanishini asosi xisoblangan bo‘sh vaqtini ko‘payishi;
• ijtimoiy infratuzilma tarmoqlari rivojlanish darajasini o‘sishi;
• inson kapitaliga sarflanadigan investisiyani o‘sishi;
• kishilarning turmush va mexnat sharoiti xavfsizligi ta’minlash;
• ishsizlarning va mexnat qobiliyatiga ega bo‘lmagan axolini ijtimoiy ximoya qilish;
• mexnat bozoridagi taklif o‘sib borayotgan sharoitda to‘la bandlikni qo‘llab-quvvatlash;