Iqtisodiy salbiy omillar


Download 16.26 Kb.
bet3/3
Sana08.11.2023
Hajmi16.26 Kb.
#1755280
1   2   3
Bog'liq
Essay

Siyosiy salbiy omillar
Siyosiy salbiy omillar, jamiyatning siyosiy taraqqiyotiga olib keladigan omillar to'g'risidagi tahlilni bildiradi. Bu omillar, siyosiy muammolarga, hukumatning nazorat va boshqaruvining kamayishi yoki bozorga chiqishi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Siyosiy salbiy omillar tahlili va ularning tushunchalarini ko'rib chiqish quyidagi nuqtalarga e'tibor bermoq kerak:
Hukumatning iste'mol etilishi va isloxotlari: Hukumatning kuch-quvvatini iste'mol etish, siyosiy siyosati va qarorlarini iste'mol etishning qobiliyati jamiyatning taraqqiyoti uchun kritikdir. Agar hukumat korruptsiyaga olib keladi, siyosiy tashkilotlar ishlashni ta'qib qiladi, yoki huquqiy vositalarni buzadi, bu siyosiy salbiy omillar deb hisoblanadi.
Demokratik jarayonlar va inson huquqlari: Demokratik jarayonlar, ovoz berish va boshqaruvni tanlashning ozodligi, inson huquqlari himoya qilinishi, siyosiy ozodlik va adolatning amalga oshirilishi jamiyatning taraqqiyotini ta'minlashda muhimdir. Har qanday urushlar, siyosiy iste'mol, yig'ilganlik va siyosiy yangiliklar siyosiy salbiy omillarga olib keladi.
Hukumat va yangiliklarni qabul qilish: Hukumatning yangiliklarni qabul qilish va ulardan foydalanishga tayyor bo'lishi jamiyatning siyosiy rivojlanishining belgilaydigan omili hisoblanadi. Agar hukumat yangiliklarni yavshi o'tkazadi yoki ulardan foydalanish imkoniyatlari cheklangan bo'lsa, bu siyosiy salbiy omillar deb hisoblanadi.
Politik bozor tarmoqlari va yangiliklar: Politik bozorlar siyosiy taraqqiyotga olib keladigan muhim omillardan biri. Shuningdek, siyosiy partiyalar va tashkilotlar yangiliklarni o'rganish va taqdim etishda ro'yxatdan o'tadi. Agar siyosiy partiyalar ozodlik va tanlovchilarni ta'qib qilsa, bu jamiyatning siyosiy salbiy omillarini oshirishga olib keladi.
Hukumatning ochilishsizlik va huquqiy voqealar: Hukumatning ochilishsizligi va huquqiy voqealar siyosiy taraqqiyotga ta'sir etishi mumkin. Agar huquqiy muammolar va ochilishsizliklar sodir bo'lsa, bu siyosiy salbiy omillar sifatida hisoblanadi.
Siyosiy salbiy omillar, demokratik tizimni o'rnatish, huquqiy vositalarni himoya qilish, hukumatning nazoratini yaxshi boshqarish va inson huquqlarini himoya qilish orqali jamiyatning siyosiy rivojlanishini oshirishda kritik muhimlikka ega. Ular jamiyatning adolat, insoniyat, va ozodlikning qadriyatini belgilaydigan omillardir.
Atrof-muhit Atrof-muhitning tanazzulga uchrashi ijtimoiy taraqqiyotga katta ta'sir ko'rsatadi. Iqlim o'zgarishi, ifloslanish va resurslarning kamayishi inson farovonligiga tahdid soladi, qashshoqlikni chuqurlashtiradi va tanqis resurslar uchun mojarolarni kuchaytiradi. Atrof-muhitning buzilishining salbiy ta'siri mavjud tengsizliklarni kuchaytiradi va iqtisodiy farovonlikka to'sqinlik qiladi.
Doimiy gender tengsizligi ijtimoiy rivojlanishni cheklaydi. Turli sohalarda, jumladan, ta’lim, ishga joylashish va qarorlar qabul qilishda ayollarga nisbatan kamsitish tengsizlikni davom ettirmoqda. Genderga asoslangan zo'ravonlik va ayollarning cheklangan siyosiy ishtiroki jamiyat taraqqiyotiga yanada to'sqinlik qiladi, natijada ijtimoiy birdamlik pasayadi.
Sifatli ta'lim olish ijtimoiy rivojlanish uchun juda muhimdir. Biroq, ta'lim infratuzilmasining etarli emasligi, mablag'larning etarli emasligi va marginallashgan jamoalar uchun cheklangan imkoniyatlar ta'lim olishiga to'sqinlik qilmoqda. Bu qashshoqlik, ishsizlik va tengsizlikni davom ettirib, umumiy ijtimoiy o'sishga to'sqinlik qiladi.
Irqi, etnik kelib chiqishi, dini yoki tabaqasiga qarab ijtimoiy chetlanish va kamsitish ijtimoiy taraqqiyotga jiddiy to'siqlar keltirib chiqaradi. Bu ma'lum jamoalarning resurslar, imkoniyatlar va qarorlar qabul qilish jarayonlaridan foydalanish imkoniyatidan chetda qolishiga va chetlanishiga olib keladi. Bunday ijtimoiy bo'linishlar jamiyatning birlashishiga to'sqinlik qiladi va taraqqiyotga to'sqinlik qiladi.
Sog'likdagi tengsizliklar ijtimoiy rivojlanish uchun jiddiy oqibatlarga olib keladi. Sifatli tibbiy xizmatdan yetarlicha foydalana olmaslik, kasalliklarning yuqori yuki va sog‘liqni saqlash infratuzilmasi yetarli darajada emasligi jamiyatning rivojlanishiga to‘sqinlik qilmoqda. Sog'liqni saqlashning yomon natijalari ishlab chiqarishning pasayishiga, qashshoqlikning oshishiga va ijtimoiy kapitalning pasayishiga yordam beradi.
Zamonaviy raqamli davrda texnologik bo'shliq ijtimoiy rivojlanishga to'sqinlik qilmoqda. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishning cheklanganligi tengsizlikni yanada kuchaytiradi. Ushbu tengsizliklar iqtisodiy imkoniyatlarga, ta'lim yutuqlariga va fuqarolik faolligiga ta'sir qiladi va umumiy ijtimoiy taraqqiyotga to'sqinlik qiladi.
Madaniy to'siqlar ijtimoiy rivojlanishga to'sqinlik qilishi mumkin. Ayrim guruhlarga nisbatan kamsitish amaliyotini davom ettiruvchi an'anaviy me'yorlar, urf-odatlar va qadriyatlar ijtimoiy harakatchanlik va moslashish qobiliyatini cheklaydi. Ushbu madaniy to'siqlarni bartaraf etish turli nuqtai nazarlarni o'z ichiga olgan inklyuziv jamiyatlarni rivojlantirishni talab qiladi.
Qurolli to'qnashuvlar va xavfsizlikka tahdidlar ijtimoiy rivojlanishga sezilarli darajada to'sqinlik qiladi. Ushbu uzilishlar aholining ko'chishiga, infratuzilmaning vayron bo'lishiga va inson kapitalining yo'qolishiga olib keladi. Buzilgan jamiyatni tiklash uzoq va qiyin jarayon bo'lib, umumiy ijtimoiy taraqqiyotga to'sqinlik qilishi mumkin.
Xulosa
Siyosiy salbiy omillar haqida gapirishning umumiy xulosasi, bu omillarning jamiyatning siyosiy taraqqiyoti va barqarorligiga o'zaro ta'sir etishini ko'rsatadi. Bu omillar, hukumatning ishlab chiqarishini, siyosiy muammolarni, hukumatning ochilishsizliklarni, demokratiya va inson huquqlari muammolarini o'z ichiga oladi. Ijtimoiy rivojlanishga ta'sir etuvchi salbiy omillarni tushunish va bartaraf etish barqaror o'sishga erishmoqchi bo'lgan jamiyatlar uchun juda muhimdir. Ijtimoiy-iqtisodiy tengsizlik, siyosiy beqarorlik, atrof-muhit degradatsiyasi, gender tengsizlik, dos etishmasligi
Download 16.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling