Iqtisodiyot fakulteti mintaqaviy iqtisodiyot va menejment kafedrasi personalni boshqarish fanidan

Mutaxassis kasb sifatini baholash.

Mutxassis sifatlari mezonlari	Baho (ekspertlarni o’rtacha bahosi)
Ixtisoslikga oid bilimlar	4,23
Kasb ko’nikmalari va mahoratlari	4,07
Xizmatfaoliyatigaoidme’yorixujjatlardanxabardorligi	4,50
Kasbiy tajribani boy etish va	4,20
Egallab turgan vazifasida tajribasidan foydalanish darajasi	4,33
Kasbiy tajribasidan ijodiy foydalanish layoqati	4,50
Mutxassis sifatlari bo’yicha baho	4,38

Personal shu jumaldan mutaxassis faoliyatini ifodalash uchun baholash universal blanki mavjud. Ushbu blankda ko’rsatkichlar mezonlari baholar shkalarida guruxlantirilgan holda bo’ladi.

Ko’rsatkichlar	Mezonlar	Baholar shkalasi
Ixtisosligiga oid bilimlar	Chuqur mutaxassis har taraflama bilimlarga ega bu bilimlar tizimi to’g’risida ta’savvuri bor fiklash saloxiyati o’z ixtisosligi sohasida murkkab nazari vazifalarni hal etishga qodir Mustahkam va tizimli bilimlarga ega o’z ixtisosligi sohasigada nazariy vazifalrni xal etishga qodir. Ixtisosligiga oid vazifalrni qoniqarli hal etish uchun bilimlarga ega Bilimlari yuzaki , tizimli emas ixtisosligiga oid vazifalarni mustaqilv xal etishga qodir emas	5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0

Kasbiy ko’nikma va mexnat

Kasbiy ko’nikma va ahamiyati yuksak rivojlangan ixtisosligiga oid amaliy vazifalarni bajarishni taminlaydi.

5.0

		Kasbiy ko’nikma va mahorati rivojlangan , ixtisoslikga oid vazifalarni hal etish tegshli darajasini ta’minlaydi.	4,5 – 4,0
		Kasbiy ko’nikma va mahoratli qoniqarli ixtisosligiga oid vazifalarni o’zgalar yordamida yetarli darajada hal etishni taminlaydi.	3,5 2,0
Xizmat faoliyatiga oid hujjatlarni bilishi		Me’yoriy xujjatlarni mazmunini har taraflama va chuqur biladi, amaliy faoliyatda ulrdan ongli ravishda foydalanadi.o’zi mustaqil ravishda me’yoriy xujjatlar ishlab chiqa oladi.	5,0
		Xujjatlar mazmunini yaxshi biladi amaliy faoliyatida doim foydalanishga intiladi.	4,5 4,0
		Xujjatlar mazmuni bilan tanisahadi lekin ular bilan doim ishlashga layoqati sust rivojlangan .Me’’yoriy xujatlar talablari buzilishi hollariga yo’l qo’yadi.	3,5 3,0
		Xujjatlarni yuzaki biladi amaliy faoliyatida ular talablarni xamisha ham olinmaydi. Me’yoriy hujjatlar talablarni qo’pol buzilishi hollariga yo’l qo’yadi.	2,5 2,0
Ixtisoslikga oid ko’nikmalani boyitish va yangilash layoqatlari.		Ixtisosligiga oid bitimlar ko’nikma va mahoratni oshrish ustida faol sobitqadamlik bilan ,mutazam va samrali ish olib boradi.iqtisosligi sohasidagi yangiliklarni amalga oshrish va qo’llab – quvvatlashga qodir	5,0
		Ixtisosligiga oid ko’nikmalarini oshrish va yangilash ustida sdqidildan va samarali ish olib boradi.Kasbiy faoliyatga tashabuskorona munosabatda bo’lishga moyil.	4,5 4,0

	Ixtisosligiga oid ko’nikmalarni zarruratga qarab boy etib va yangilab oladi. Yangiliklarga eskicha munosabatda tufayli nisbatan faoliyat natijalari bo’yicha boshqalardan ajablanib turmaydi.	3,5 3,0
	Ixtisosligiga oid ko’nikmalarni sust rivojlantrib boradi kasbiy faoliyat natijalari bo’sh yangiliklarni yaxshi qabul qilmaydi	2,5 2,0
Egallab turgan lavozimida tajribasida foydlanish darajasi	Xizmat vazifani yuksak sifat bilan bajaradi hamisha hizmat vazifalari talablarini oshrib bajaradi.	5,0
	Tajribasi xizmat vaifasi talablariga muofiq xizmat vazifalarining udasidan chiqadi	4,5 4,0
	Xizmat vzifasiga asosan mufiq biroq bu vazifalarni hamisha ham talab etilgan. Sifat bilan bajarmaydi xizmat vazifasiga kasb tajribasini boy etish imkoniyatlari tugamagan	3,5 3.0
	Kasbiy tajribasi yetarli emas xizmat vaifsini bajarishda talab etiladigan sifatga erishmagan.	2,5 2,0
Kasbiytajribasidanijodiyfoydalanishgalayoqati	Ixtisosgaoidmurakkabvazifalarnito’g’ribaholashhamdaularnihaletishningyangisamaraliyo’llarnitopishgaqodir. To’plangantajribalarnitanqidibaholashhamdaixtisosligigaoidvzifalarnimalakalihaletishdaundanfoydalanishgaqodir.	5,0 4,5 4,0
	Ixtisosligiga oid vazifalarni mustaqil ravishda yangicha yo’llar bilan hal etishga intildi. Odat bo’yicha faoliyat ko’rsatishni maqul ko’rdi Ixtisoslikga oid vazifalarni faqat an’anaviy yo’l bilan hal eta oladi o’z sohasidagi yangiliklarni qabul qilmaydi yoki rad etadi.	3,5 3,0 2,5 2,0

Bu attestatsiya xolisligini ta’minlash maqsadida qilinadi. Chunki tajribada amaliy sifatlari bir-biridan sezilarli darajada farq qiladigan ikki mutaxxasisni attestasiya natijalaridan ko’ra bir ball to’plash hollari uchraydi.

Attestatsiya o’tkazishdan avval ekspertlarga personal faolyatini ular amaliy va shaxsiy sifatlarni obyektiv baholash qo’yiladigan balllar subyektiv fikrlarga emas aniq faktlarga asoslanishi zarurligi uqtrilishi kerak. Shuningdek attestatsiya komissiyasini barcha azolari personal u yoki bu sifatlarni baxolashda yagona mezonlarga tayanishlari ham muhimdir.Universal baholash blanki xuddi shu maqsadga xizmat qiladi.

Attestatsiyada oddiy tartibda ijro etadiganlar talablarga alohida etibor qaratish lozim. Hodim ayni paytda bajarib turgan ishi uchun zarur bo’lmagan sifatlar quyi baholanishi bo’yicha vazifasiga muofiq emas. Bunday baholar faqat hodim boshqa vazifaga o’tkizilayotgan yoki lavozimda ko’tarilish uchun zaxiraga kiritilayotgan bo’lsa hisobga olinishi lozim.

Yosh mutaxassislar boshqa hodimlarga nisbatan 2 3 baravar ko’proq attestatsiya qilinadi. Bu ular har yarim yildan kamida 1 martda attestatsiya qilinishi kerakligidan dalolat berib turbdi.

Raxbar hodimlar attestatsiyasini o’tkazishga eng katta tayyorgarlik ko’rish talab etiladi. CHunki ular faoliyatini baholash u yoki bu raxbar o’z vaifasini qanday bajarayotgaligini aniqlash bilan bu qatorda u qanday yordamga muhtojligi bu raxbardan kelgusida qanday foydalanish mumkinligiga kiradi.

Malaka oshirish kadrlarni joy-joyiga qo’yish qo’yish istiqboli rejalarni tuzishga yordam beradi.

Personal attestatsiyani to’g’ri rasmiylashtrish ham katta axamiyatga ega. Quydagi attestatsiya hujjatlaridan namuna ilova keltrdim.

Personal attestasiya tashkil etilishi mezoni sifatida attestasiya natijalari bo’yicha tushgan shikoyat va arizalarni qabul qilish mumkin.

Ularning soni qanchalik kam bo’lsa attestatsiya shunchalik yaxshi tashkil etilgan deb hisoblashga hamma asoslar bo’ladi.

Ayni vaqtda kompaniya va firmalarda attestatsiya natijalari bo’yicha so’raluvchining nomi ko’rsatilmagan holda so’rovnomalar tashkil etish tajribasi ham mavjud.bu mulohazalar navbatdagi attestatsiyani tashkil etishda hisobga olinishi yo’l qo’yilgan kamchiliklarni bartarafga etishga xizmat qiladi.

Persanal attestatsiyani tashkil etishda chet el tajribasini ham hisobga olish foydadan holi emas. A.Q.SHdagi ko’pgina korparasiyalarda personalni baholash va attttestatsiya qilish har yili o’tkaziladi. Ishga yangi qabul qilingan va yangi lavozimga tayillangan hodimlar faoliyati ayniqsa sinchiklab nazorat qilinadi.

Masalan bir qator kampaniyalarda raxbar va mutaxassislar har gal lavozimda ko’tarilganda shuningdek ishga yollanganda so’ng 6 oy boshqa xizmat vazifasiga o’tkazilganda albatta attestatsiya qilindilar.

Kompaniyalarda ishga yangi yollanganlar norasmiy boholash 3 oydan song boshqa lavozimga o’tkanlari 30 kundan keyin rasmiy baxolashni esa ish boshlanganidan so’ng 6 oy o’tgach tajribasi ham bor.

Xulosa

Personal faoliyatini baholashning mohiyati asosiy uslublari boshqaruv hodimining amaliy sifatlari attestatsiya orqali ko’rinadi.

Har bir tekshuruv attestatsiya orqali ekspert personalni salohiyat darajasini mehnat jarayoni davomida hodimlarning amaliy va shaxsiy sifatlarni baholaydi.

Bu esa korxona ish faoliyatida personallarning samarali ishchi yoki samarasiz ishchiligini aniq ko’ratib beradi.

Bozor iqtisodiyoti rivojlanib kelayotgan bir paytda korxona tashkilotlar ham unga javob bera oldigan darajada bo’lmog’i lozim buning uchun korxona personal mukamal darajadagi o’z kasbini ustasi mutxassisi bo’lmog’i lozim. Bunday personallarni topish ishga jalb qilish ularni attestatsiyadan o’tkazib turish kerak bo’ladi.

Xulosa qib aytgada tashkilotlarda personalarini attestatsiyalardan o’tkazishning o’rni va mohiyat juda muhim sanaladi va korxona rivojiga to’g’ridan- to’g’ri o’z ta’sirini o’tkazadi.bundan bilish mumkinki personal attestatsiyasi nafaqat korxonalarda davlat miqiyosida muhim jarayon bo’lib hisoblanar ekan.