Iqtisodiyot” kafedrasi mikroiqtisodiyot

S_B=6000-400’_B ,
Bu yerda S_B-bolalarning chi’taga talabi
‘_B-bolalar uchun chi’ta narxi ming so’m hisobida.
Kattalar uchun esa
S_K=4000-100’_K
Bu yerda S_K- kattalarning chi’taga talabi
‘_K- kattalar uchun chi’ta narxi ming so’m hisobida.
San’at saroyi rahbariyati chi’talarni narxlar differentsiyasidan foydalangan holda sotishmoqchi. Bolalar chi’taining narxi va ularga sotilgan chi’ta soni aniqlansin.
Echimi:
Kattalarga chi’ta sotishdan tushadigan daromad
TR_B=‘_B×S_B=‘_B×(6000-400’_B)=6000 ‘_B - 400 ‘_B² bundan MR_B=6000-800 ‘_B ni hosila olish yo’li bilan to’ib olamiz
Xuddi shunday yoshlarga chi’ta sotishdan tushadigan daromadni aniqlaymiz TR_K=‘_K×S_K= ‘_K×(4000-100’_K)= =4000’_K -100’_K² bundan MR_K=4000-200’_K ni aniqlaymiz
MR_B=6000-800 ‘_B= MR_K=4000-200’_K ekanligidan
800’_B-200’_K=2000 ni to’amiz bundan ‘_K=4’_B -10 ga ega bo’lamiz (1)
S_B+ S_K=3000 ga S_B va S_K larni qo’ysak 6000-400’_B+4000-100’_K = 3000 bo’ladi bundan 400’_B+100’_K=7 000 ni to’amiz bundan esa ‘_K=70-4’_B ga erishamiz (2)
(1) va (2) lardan 4’_B -10=70-4’_B  bundan ‘_B=10 va S_B=6000-4000=2000 ni to’amiz
Javob: bolalar chi’tasi narxi 10 ming so’m va chi’talar soni 2000 ta bo’ladi.
2. Mono’olistning umumiy xarajatlari funktsiyasi TC=500+12S+0.5S² ga teng. Mono’olist mahsulotini faqatgina 2 ta bozorga etkazib beradi: birinchi bozorning talab funktsiyasi S₁=400-2’₁ ikkinchi bozorniki esa S₂=1250-5’₂ ko’rinishida. Mono’olistning umumiy foydasi maksimal bo’lishi uchun mahsulotning narxi va hajmi har bir bozorda qanday bo’lishi kerak?
Echimi:
Maksimallik shartiga ko’ra MC=MR₁=MR₂ bo’lishi kerak
MC=(TC)o=12+S=12+S₁+S₂
MR₁=(TR₁)o=(0.5S₁(400-S₁))o=200-S₁
MR₂=(TR₂)o=(0.2S₂(1250-S₂))o=250-0.4S₂
MC=MR₁ dan 12+ S₁+S₂=200-S₁ bo’ladi bundan S₁=94-0.5S₂ (1)
MC=MR₂ dan 12+S₁+S₂=250-0.4S₂ bo’ladi bundan S₁=238-1.4S₂ (2)
(1) va (2) tenglashtirsak 94-0.5S₂=238-1.4S₂ bundan S₂=160 ni aniqlaymiz buni (1) ga qo’ysak S₁=14. ‘₁=(200-S₁)/2=93 va ‘₂=(250-S₂)/5=18.
Javob : S₁=14, ‘₁=93 va S₂=160, ‘₂=18.
3. Hayvonot bog’iga kirish chi’tasiga bo’lgan narx kattalar va bolalar uchun har xil bo’lsin. Kattalarning chi’taga bo’lgan talab chizig’i quyidagicha:
bu erda - kattalar uchun chi’ta narxi; - kattalarning chi’taga talabi.
Bolalarning talabi:
bu erda - bolalar uchun chi’ta narxi; - bolalarning chi’taga bo’lgan talabi.
Hayvonot bog’iga 56000 kishi bir vaqtda kirishi mumkin. Hayvonot bog’i rahbariyati 5600 ta chi’tani sotish uchun narx differentsiatsiyasidan foydalanmoqchi. Rahbariyat kattalar va bolalar uchun qanday narx belgilaydi?
Echimi:
Kattalardan va bolalardan tushadigan daromadlarni yozamiz:
va
va larni yuqoridagi formulalarga qo’yamiz va natijada quyidagilarni olamiz:
(2)
Endi kattalarga va bolalarga sotiladigan chi’talar uchun chekli daromadlarni aniqlaymiz:
(3)
CHekli daromadlarni birinchi shartga ko’ra tenglashtiramiz dan
(4)
munosabatni olib, uni ixchamlashtirsak, kattalarning talabini bolalar talabiga bog’iliqligini aniqlaymiz: . (5)
Masalaning shartiga ko’ra chi’ta sotilishi kerak, bundan bolalar talabini aniqlaymiz:
bolalar talabini (5)-munosabatga quyib kattalarni chi’taga bo’lgan talabini aniqlaymiz va u ga teng.
Endi bolalarning talabini aniqlaymiz: Demak, bolalarning talabi 20000 ta chi’ta teng ekan.
Rahbariyat ushbu talablarga ko’ra kattalar va bolalar uchun chi’talarning narxlarini quyidagicha aniqlanadi: so’m,
so’m.
Rahbariyat chi’ta narxini kattalar uchun 4,5 so’m va bolalar uchun 2,5 so’m qilib belgilaydi va umumiy daromad
so’mni tashkil qiladi.
Bordi-yu, rahbariyat hamma uchun chi’ta narxini 5,5 so’m qilib belgilasa, bolalarning ko’’chiligi chi’tani sotib olmay qolardi va bu o’z navbatida umumiy foydani kamayishiga olib kelardi.