Iqtisodiyot nazaroyasi

partiyasi)ni ishlab chiqarishga qilingan sarf-xarajatlar qanday nomlanadi? 
183. Umumiy yoki yalpi foydadan soliq va boshqa majburiy to‘lovlar 
chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi qanday nomlanadi? 
184. Ish haqi darajasiga mehnat bozori kon’yunkturasidan tashqari 
quyidagilardan qaysi biri ta’sir qilmaydi? 
185. Nominal ish haqining to‘g‘ri ta’rifini toping: 
186. Real ish haqining to‘g‘ri ta’rifini toping: 
187. Real ish haqi darajasi quyidagilarning qaysi biri o‘zgarishiga to‘g‘ri 
mutanosiblikda o‘zgaradi? 
188. Mehnatning aniq turiga ish haqining darajasi nima ta’sirida 
shakllanadi? 
189. Quyidagi omillardan qaysi biri real ish haqi darajasiga ta’sir 
ko‘rsatmaydi? 
190. Mehnat qilishning aniq sharoitlarini hisobga olib ish haqi 
to‘lashning qo‘llaniladigan turlari qanday nomlanadi?
191. Ish haqi mahsulot birligi uchun belgilangan yagona narx bo‘yicha, to‘lab 
borilsa, ishbay ish haqining qanday turi qo‘llanilgan bo‘ladi? 
192. Kasaba uyushmalarning ish haqini oshirishga qaratilgan chora-
tadbirlaridan qaysi biri ishchi kuchiga talabning ko‘payishiga olib keladi? 
193. Yer rentasi miqdoran ortadi (boshqa sharoitlar o‘zgarmay qolganda), 

---

agar: 
194. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga talabning ortishi boshqa sharoitlar 
o‘zgarmay qolganda, 
195. Ijara haqi qachon yer rentasiga teng bo‘ladi? 
196. Yer rentasi darajasini belgilab beruvchi as0siy omil bu –
197. Quyidagilardan qaysi biri yerga bo‘lgan mulkchilik huquqini 
to‘liq ta’minlaydi? 
198. Yalpi mahsulot tarkibiga sanab o‘tilganlardan qaysi birlari kiradi? 
199. Yalpi xususiy investitsiyalar qachon hisobga olinadi?
200. YAIM (YAMM)ni qo‘shilgan qiymat (ishlab chiqarish) asosida 
hisoblash: 
201. Nominal yalpi ichki mahsulot qanday aniqlanadi?
202. Makroiqtisodiyot qaysi darajadagi iqtisodiyot?
203. Milliy 
iqtisodiyot 
tarmoq 
tuzilishining 
rivojlanishiga 
ta’sir 
ko‘rsatuvchi asosiy omil nima? 
204. Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar yordamida nimalar tahlil qilinadi? 
205. Mamlakatlarning iqtisodiy potensialini qaysi ko‘rsatkich bilan 
umumiy baholash mumkin? 
206. Qo‘shilgan qiymat qanday miqdor? 
207. Quyida sanab o‘tilganlarning qaysi biri Milliy daromad tarkibida 
hisobga olinmaydi? 
208. Nominal YAMM bu pirovard tovar va xizmatlarning quyi-dagi 
narxlardagi qiymati… 
208. Qaysi sof moliyaviy bitim davlat byudjeti orqali amalga oshiriladi? 
209. Yalpi ichki mahsulotni hisoblashning qaysi usulida yalpi talab 
tarkibiy qismlari qo‘shib chiqiladi? 
210. Investitsion sarflar o‘zgarishiga ta’sir ko‘rsatmaydigan omilni 
toping: 
211. Resurslar narxi o‘zgarishiga ta’sir ko‘rsatmaydigan omilni aniqlang: 
212. Yalpi taklif hajmi o‘sishiga qarshi ta’sir qiluvchi omilni 
ko‘rsating: 
213. Yalpi talab ortganda narx tez ko‘tarilib, talab kamayganda u 
pasaymasligi mumkinligi nima bilan izohlanadi? 
214. Agar davlat xarajatlari ko‘paysa, u holda:
215. Agar shaxsiy daromad solig‘i oshirilsa, u holda:
216. Qaysi omil yalpi talab hajmiga ta’sir ko‘rsatmaydi?

---

217. Yalpi talab dinamikasiga ta’sir ko‘rsatuvchi quyidagilardan qaysi 
biri Keyns samarasi deb ham ataladi? 
218. Aholi iste’moli va pul jamg‘armalari darajasini belgilaydi-gan 
asosiy omil nima? 
219. Aholi iste’moli va pul jamg‘armalari o‘rtasidagi nisbatga qanday 
omil ta’sir ko‘rsatadi? 
220. Quyidagilardan 
qaysi 
biri 
investitsiyalarning 
ichki 
manbai 
hisoblanadi? 
221. Investitsiyalar darajasini belgilaydigan asosiy omil nima?
223. Investitsion qarorlar qabul qilishga quyidagilardan qaysi biri asos 
hisoblanadi? 
224. Shaxsiy iste’mol qanday ro‘yobga chiqadi?
225. Investitsiyalardagi 
o‘zgarishning multiplikatorga ko‘payt-masi 
nimani anglatadi? 
226. Agar aholining turmush darajasini taqqoslash zarurati bo‘lsa, 
iqtisodiy o‘sish quyidagi ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi: 
227. Iqtisodiy o‘sish intensiv bo‘ladi, agar: 
228. Agar mehnatning kapital bilan qurollanishi mehnat unumdorligiga 
nisbatan tezroq o‘ssa, u holda: 
229. Iqtisodiy o‘sishning sifat darajasini qanday ko‘rsatkichlar orqali 
ifodalab bo‘lmaydi? 
230. Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy o‘sishning intensiv omiliga 
kirmaydi? 
231. Quyidagi holatlardan qayci biri iqticodiy o‘sishning intensiv 
turini xarakterlaydi? 
232. Iqtisodiy o‘sishga to‘sqinlik qiladigan omilni aniqlang: 
233. Umumiy, ya’ni makroiqtisodiy muvozanatlik bu:
234. Inflyatsion farq: 
235. Iqtisodiyotga quyidagilardan qaysi birini ko‘pincha «in’eksiya» deb 
ataladi? 
236. Iqtisodiy mutanosiblikning zaruriyati asosida nima yotadi?
237. Tarmoqlar o‘rtasidagi mutanosiblik(nisbatlar) bu – 
238. XX asrning ikkinchi yarmida sikl fazalari va uning nomlari ham 
o‘zgardi. Quyidagi sanab o‘tilganlardan qaysi biri ana shu o‘zgarishni 
aks ettirmaydi? 

---

139. Ishlab 
chiqarishning 
qisqarishi, 
ishsizlikning 
o‘sishi, tovar 
zaxiralarining ortishi, kapitalning pul shaklida ortiqcha jamg‘arilishi va 
korxonalarning ommaviy sinishi iqtisodiy siklning qaysi fazasiga tegishli? 
240. Agrar inqirozlarning asosiy xususiyatlari nimalarda namo-yon 
bo‘ladi? 
241. Bugungi kunning eng dolzarb muammosi nima?
242. Retsessiya deganda: 
243. Qaysi nazariya siklni zaxiralar, bank kliringi va ulgurji narxlar o‘zgarishini 
YAMM hajmi o‘zgarishiga olib kelishi bilan bog‘laydi? 
244. Iqtisodiy faollikni tavsiflovchi qaysi ko‘rsatkich sikl faza-larini 
ajratishda asosiy mezon hisoblanadi? 
245. Tarkibiy inqirozlarni kelitirib chiqaruvchi omilni toping:
246. Ishsizlikning tabiiy darajasi: 
247. Potensial YAIM bu ... 
248. Ouken koeffitsiyenti: 
249. Fillips egri chizig‘i: 
250. Iqtisodiy faol aholi bu ... 
251. Universitetni bitirgan, ish qidirayotgan talaba ishsizlikning qanday 
turiga kiradi? 
252. Davlat qachon rag‘batlantiruvchi fiskal siyosat yuritayotgan bo‘ladi? 
253. Davlat qachon faol rag‘batlantiruvchi fiskal siyosat yuritayotgan 
bo‘ladi? 
254. Soliq turlarining ko‘payishi, soliq stavkalarining ko‘tari-lishiga ... 
255. Davlat qarzining real muammolaridan biri – bu… 
256. Sug‘urtaning bosh vazifasi: 
257. Byudjet taqchilligi qachon vujudga keladi?
258. Davlat byudjet siyosatining asosiy dastagi bo‘lib nima xizmat qiladi? 
259. Iqtisodiyotda bo‘sh turgan pul mablag‘larining ssuda fondi shaklida 
to‘planishi va ularning turli ehtiyojlar uchun ma’lum muddatga, haq 
to‘lash va qaytarilishlik sharti bilan yo‘naltirilish jarayoni bu… 
260. Sug‘urtaning qaysi vazifasi uning mohiyatini to‘laroq ifodalaydi? 
261. Davlat tomonidan kafolat va imtiyozlar berish foiz stavkalarini 
tabaqalashtirish orqali kredit qanday vazifani bajaradi? 
262. Banklar va kredit muassasalari tomonidan iqtisodiy subʻyektlarga 
kredit pul ssudalari shaklida berilsa – bu… 
263. Xo‘jalik yurituvchi subʻyektlarning bir-biriga beradigan qarzlari 

---

qanday nomlanadi? U ko‘pincha to‘lovlarni o‘zaro qoplash sharti bilan 
amalga oshiriladi… 
264. Xususiy shaxslarga uzoq muddat foydalaniladigan iste’mol 
tovarlarni 
(avtomobil, 
mebel 
va 
boshqalar) 
sotib 
olish 
uchun 
beriladigan qarzlar qanday nomlanadi? 
265. Davlat obligatsiyalarini chiqarib, aholi va xususiy biznesdan qarz 
olsa, bu… 
266. Foiz stavkasiga ta’sir qiluvchi asosiy omilni toping: 
267. Markaziy bankning tijorat banklarning kreditlarga bo‘lgan talabiga va 
investitsion faolikka ta’sir ko‘rsatishi usuli, bu… 
268. Inflyatsiya kuchayganda monetizatsiya koeffitsiyenti:
269. Denominatsiya, bu … 
270. Investitsiyalar uchun pulga talab miqdori qaysi ko‘rsatkichga 
teskari mutanosiblikda o‘zgaradi? 
271. Pul islohotining qaysi turida qadrsizlangan pul o‘rniga muomalaga 
yangi pul birliklari chiqariladi? 
272. Quyidagilardan qaysi biri davlatning iqtisodiyotga to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
aralashuvini ifodalamaydi? 
273. Mamlakatning iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash, bu …
274. «Monetar qoida»ga muvofiq: 
275. Davlat qarzi nima? 
276. Davlat daromadlarini qayta taqsimlashni qanday amalga oshiradi? 
277. Fiskal siyosatning asosiy dastagi qaysi?
278. Bozor iqtisodiyotida rivojlanayotgan mamlakatlarda davlatning 
daromadlar siyosati, bu … 
279. Rivojlangan bozor iqtisodiyoti mamlakatlariga milliy daromadda 
iste’mol hissasining o‘sib borishi xos. Ko‘rsatilganlardan qaysi biri 
uning sababi bo‘la olmaydi? 
280. Pareto qonuniga ko‘ra: 
281. Respublikada aholini ijtimoiy himoyalashning asosiy yo‘nalishini 
ko‘rsating: 
282. Daromadlarni indeksatsiyalash nima?
283. Sarf-xarajat va jamg‘arish miqdori quyidagi omilga bog‘liq: 
284. Aholini ijtimoiy himoyalashning qaysi tamoyili ularning mehnat 
faolligini rag‘batlantirishga qaratiladi? 
285. Jahon xo‘jaligining tarkib topishida dunyoning hudud jihatidan 

---

bo‘lib olinishi, katta mustamlaka imperiyalar tashkil bo‘lishi muhim 
rol o‘ynagan. Bu jarayon qachon nihoyasiga yetgan? 
286. O‘zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalar qanday tamoyillarga 
asoslanadi? 
287. Hozirgi paytda korporatsiyalarning asosiy maqsadi:
288. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning eng oddiy shakli nima?
289. Moliyaviy globallashuv, bu… 
290. Jahon xo‘jaligi 
mamlakatlarini turkumlashning 
qaysi mezoni 
hozirda amaliy ahamiyatga ega emas? 
291. Xalqaro iqtisodiy integratsiya (XII) ning eng oddiy shaklini toping: 
292. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning qaysi shaklida tashqi savdoga 
yagona boj ta’riflari o‘rnatiladi va uchinchi mamlakatga nisbatan yagona 
tashqi savdo siyosati yuritiladi? 
293. Qaysi omil Xalqaro iqtisodiy integratsiya jarayonini taqozo 
qilmaydi? 
294. Chetga kapital chiqarishni uning subʻyekti bo‘yicha ajratilgan 
shaklini toping: 
295. Ishchi kuchining bir mamlakatdan boshqasiga doimiy yashash uchun 
chiqib ketishi, bu… 
296. Importga ta’rifli cheklovlarga qaraganda, importga kvota jamiyat 
uchun katta yo‘qotishlarga sabab bo‘ladi, chunki: 
297. Tashqi savdo aylanmasi nima?
298. Agar ochiq iqtisodiyotga ega mamlakatda daromad solig‘i 
ko‘tarilsa, u holda bu mamlakatda: 
299. Xarid quvvati pariteti: 
300. Jahon bozorida narxlarning tashkil topishiga qanday omillar ta’sir 
ko‘rsatadi?