Iqtisodiyot va menejment

2-chizma. Jamg‘arma funksiyasining grafikdagi tasviri.
Chizmadan ko‘rinadiki, jamg‘arma funksiyasining grafikdagi tasviri iste’mol funksiyasi tasvirining aksi sifatida namoyon bo‘ladi. Bu grafikda ham V nuqta 0 darajadagi jamg‘arishni, 0Y yotiq chizig‘ining 0 darajadan pastki qismi manfiy jamg‘arishni, Yuqori qismi esa ijobiy (musbat) jamg‘arishni anglatadi. E₀E₂ kesma sof daromadning Y₁ darajasidagi jamg‘arma miqdorini ko‘rsatadi.

Iste’mol va jamg‘arma hajmiga daromaddan tashqari yana bir qator ob’ektiv va sub’ektiv omillar ta’sir ko‘rsatadi. Ob’ektiv omillar alohida iste’molchining ixtiyoriga, idrokiga bog‘liq bo‘lmagan omillardan iborat bo‘lib, ulardan asosiylari sifatida quyidagilarni ko‘rsatish mumkin:

- barcha xo‘jaliklar tomonidan jamg‘arilgan mol-mulk darajasi;

- narxlar darajasi;

- real foiz stavkalari;

- iste’molchining qarzdorligi darajasi;

- iste’molchilarni soliqqa tortish darajasi.

Sub’ektiv omillar asosan iste’molchining o‘ziga, uning ruhiyati va bozordagi hatti-harakatiga bog‘liq bo‘ladi. Bu omillar qatoriga iste’mol va jamg‘arishga bo‘lgan moyillik, kelgusidagi narx, pul daromadlari, soliq, tovarlar mavjudligi darajasining o‘zgarishiga nisbatan munosabatni kiritish mumkin.

Sub’ektiv omillar ta’sirida iste’mol va jamg‘arma darajasining o‘zgarishini shartli ma’lumotlar asosida tuzilgan quyidagi jadval orqali ko‘rib chiqamiz.