Iqtisоdiyotgа оid аtаmаlаr vа tushunchаlаr izоhli

2-Mavzu: Iqtisodiy faoliyat va ishlab chiqarish. Tovar ishlab chiqarish va pul.

1. Ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizig‘i (I.ch.i.e.ch.) berilgan.

Agar:

a) X tovarini ishlab chiqarayotgan tarmoqda FTP X mahsulotini 60 birlikka (donaga) etkazsa;

b) Y tovari ishlab chiqarilayotgan tarmoqqa qo‘shimcha resurslarning jalb qilinishi Y tovar miqdorini 20 birlikka oshirish imkonini beradi.

v) bu jarayon ikkala tarmoqda ham amalga oshadimiq

Y

50 I.ch.i.e.g.

X

0 10

2) X va Y tovarlarini ishlab chiqarishda barcha foydalaniladigan resurslar mutloq o‘rinbosardir.

a) agar ma’lum mamlakatda faqat X va Y tovarlari ishlab chiqarilsa, ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizig‘i qanday ko‘rinshiga ega bo‘ladi.

b) agar resurslar mutlaqo bir birni o‘rnini bosa olmasa i.ch.i.e.ch. qanday bo‘ladiq

3) Markazlashgan rejali, an’anaviy va bozor iqtisodiyotiga asoslangan jamiyatlar uchun umumiy bo‘lgan muammolar mavjudmiq Savolning bu tarzda qo‘yilishiga qo‘shilasizmiq

4) a) «Nima ishlab chiqarishq» degan savol resurslarning cheklanganligi sharoitida paydo bo‘lib, xususiy biznesga taaluqlidir.

b) «Qanday ishlab chiqarish kerak» degan savol ko‘p sonli mehnatga layoqatli aholisi bor jamiyat uchun taaluqli emas.

v) «Kim uchun ishlab chiqarish kerakq» degan savol markazlashgan rejali iqtisodiyot uchun aktual emas. Har bir puktga bergan javobingizni asoslang.

5) Ishlab chiqarish omillaridan maksimal foydalanish quyidagi natijalarga olib keladi.

a) aholi bandligining oshishiga;

b) «texnologik» o‘sishga;

v) ishlab chiqarilgan ne’matlarning ko‘payishiga. Ishlab chiqarish omillarini ayting va to‘g‘ri javobni bering.

6) Quyidagi faoliyat turlarini ko‘rib chiqing.

a) avtomobil ishlab chiqarish;

b) kitob yozish;

v) filmni muratga tushirish;

g) savdo bitimi tuzish;

d) dissertatsiya himoya qilish.

Sizningcha, bu faoliyat turlari (yoki faqat moddiylari) natijalarining barchasi jamiyat boyligining elementlari bo‘la oladimiq

7) Insonlarning cheksiz ehtiyojlari resurslar kamyobligini belgilaydi. Siz bu ko‘rsatmaga qo‘shilasizmiq Javobingizni asoslang.

8) «Vaqt – bu pul» degan fikr Bendjamin Franklinga tegishlidir. O‘z sharxingizni bering.

Tovar-pul munosabatlari rivojlanishi bozor iqtisodiyoti shakllanishi va ama qilishning asosidir.

1. 18 ta qalamning 50 ta daftar tovarlarining almashuv qiymati qanday o‘zgaradi, agar:

a) qalamlar qiymati 2 barobar oshsaq

b) daftarlar qiymati 2 barobar tushsaq

v) qalamlar qiymati 2 marta tushsa va daftarlar qiymati 2 marta oshsaq

Almashuv qiymati nimaq Qiymat va almashuv qiymati o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushuntiringq

2. 
   8 soat davomida ishchi 8 ta mahsulot ishlab chiqaradi.
   

Agar:

a) mehnat unumdorligi 2 marta oshsaq

b) mehnat unumdorligi 1,5 marta oshsaq

Bir mahsulot va barcha mahsulotlarning qiymati qanday o‘zgaradiq

2. 
   Aholining X tovarga bo‘lgan ehtiyojini qondirish maqsadida 3 nafar ishlab chiqaruvchi mehnat qiladi.