Isajon Sultonning

2. Shoyim Boʻtayev qissalaridan biri haqida tahliliy maqola yozing.

Ijodkor uslubi haqida gap ketganda, albatta, uning syujet qurish mahoratiga ham e’tibor qaratiladi. Badiiy asarda qo’llangan obrazli ifodalar, badiiy tasvir vositalari, frazeologik birikmalar, xalq og’zaki ijodi namunalari- maqol, matal, rivoyat vahikoyatlar ijodkorning iste’dod qirralarini, badiiy tafakkuri va syujet qurish mahoratini ko’resatuvchi omillardan hisoblanadi.

Shoyim Bo’tayevning “Muyulishdagi uy”, “Sho’rodan qolgan odamlar”, “”Shamol o’yini”, “Eski arava”, “Bir kunlik mehmon”, “Shohona sovg’a” qissalarida syujetning turli yo’sinlari ko’zga tashlanadi. Ba’zi o’rinlarda ma’lum bir qahramonni tanishtirish yoki voqea bayoniga kirishish oldidan juz’iy chekinishlar bo’ladi. Aslida, bu tarzda badiiy syujetning ichki sirlarini o’rni-o’rnida joylashtirish ijodkorning o’quvchini sirli tarzda “ushlab tura olish” mahoratiga bog’liq. Shu jihatdan qaralganda, adibning qissalari syujetida real voqelikka, g’ayritabiiy, favqulodda , to’satdan yuz beradigan sirli hodisalaruyg’ublikda tasvirlanadi. Xususan, “Shamol o’yini” qissasida Oybuloq qishlog’idagi alg’ov-dalg’ovli holat, Tepa qishlog’ida to’satdan paydo bo’lib qolgan Berkinboy kampirlarning momouloq bazmi yoki jinlar bazmi tasvirlangan o’rinlarda shunday uyg’unlik mujassamlashadi. Adib Oybuloq bilan Tepa qishlog’I odamlarini qissa oxirida Qum qiyalikdagi to’rtta xonadon yozuvchi niyatini amalga oshiruvchi vosita ekanligini hisobga olganda, adib ideallari shu obrazda namoyon bo’ladi.

Adabiyotsghunos Bahodir Karim qayd etishicha: “Shoyim Bo’tayev uslubida ko’pso’zlilik, piching, kinoya, yumor va jiddiyat uyg’unligi bor,batafsillik ustuvor”