P – iste`mol tovarlari va xizmatlarga narx darajasi.
Vn
P
Mamlakatda ish haqining umumiy darajasini belgilab beruvchi omillar:
Mamlakatning iqtisodiy rivojlanish darajasi.
Mehnatning asosiy kapital bilan qurollanish darajasi.
Mehnatning tabiiy resurslar bilan ta`minlanganligi.
Mavjud ishlab chiqarish texnologiyasi.
Mehnatning umumiy malakaviy darajasi.
Taqsimotning tarkib topgan tizimi va boshqa iqtisodiy – ijtimoiy omillar.
2. Ish haqini tashkil etish shakllari va tizimlari.
Ish haqi shakllari:
Vaqtbay ish haqi
Ish bay ish haqi
Ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori yoki bajarilgan ishning hajmiga qarab belgilanadi.
Bunda ish haqi ishning davomiyligiga, ya`ni ishlangan vaqtga qarab to`lanadi.
Vaqtbay ish haqi qo`llaniladi.
Mehnatning natijalarini aniq hisoblab bo`lmaydigan sohalarda;
Mahsulot ishlab chiqarish hajmi bevosita xodimlar mehnatiga bog`liq bo`lmagan, ya`ni texnologik jarayonlarning borishi bilan belgilanadigan sohalarda. Masalan, konveyrli va avtomat liniyali ishlab chiqarishda;
Lavozimdagi yoki aniq xizmat vazifasini bajaruvchilar uchun. Masalan, muhandis – texnik xodimlar, turli darajadagi boshqaruvchilar, xizmatchilar va boshqa shu kabilarga ish haqi to`lashda.
Ishbay ish haqi to`lashda ish haqi miqdori (V) ayrim kasb (mehnat turlari) lar ta`rif stavkasida belgilangan haqini (Vts) ishlab chiqarishning me`yorlashtirilgan hajmiga (Qm) bo`lish orqali mahsulot birligi ratsenkasi (Mrats) aniqlab olinib, keyin u ishlab chiqarishning umumiy hajmi (Q)ga ko`paytiriladi:
Do'stlaringiz bilan baham: | 
