Ishdan maqsad: Ma’lumotlar bazasining infologik va mantiqiy modelini, er diagrammalarini yaratishni o‘rganish. Topshiriqlar

MB infologik modeli quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:

• 
  Taom (id_taom, nomi, id_turi);
  
• 
  Mahsulot (id_mahsulot, nomi, kaloriyasi);
  
• 
  Yetkazib_beruvchi (id_y, nomi, id_shahar) {shahar};
  
• 
  Shahar (id_shaxar, nomi);
  
• 
  Retsept (id_retsept, id_taom, retsept) {Taom};
  
• 
  Xarajat (id_harajat, id_taom, sana, portsiyalar_soni, ) {Taom};
  
• 
  Tarkibi [Taom M, Mahsulot N] (id_tarkib, id_taom, id_mahsulot, massasi);
  
• 
  Yetkazishlar [Yetkazib_beruvchi M, Mahsulotlar N] (id_yetkazish, id_yetkazib_beruvchi, id_mahsulot, sana, narxi, massasi). (1-rasm)
  

ER modelini yaratish
ER modelini yaratishda quyidagi grafik figuralardan foydalaniladi (1.1rasm):

• 
  Sterjen – to‘g‘ri to‘rtburchak;
  
• 
  Asotsiatsiya – oltiburchak;
  
• 
  Tavsiflash – trapetsiya;
  
• 
  Belgilash – parallellogramm;
  

1.1-rasm. Ma’lumotlar bazasi ER modeli

Nazorat savollari

1. 
   Infologik model nima?
   
2. 
   Obyekt xossalarini sanang
   
3. 
   1:1 munosabat?
   
4. 
   1:M munosabat?
   
5. 
   M:N munosabat?
   
6. 
   ER diagramma nima?
   
7. 
   Relyatsion model vazifasi?
   
8. 
   Ma’lumotlar butunligi deganda nimani tushunasiz?
   

2 - laboratoriya ishi

Ma’lumotlar bazasi obyektlarini yaratish, o‘zgartirish hamda o‘chirish
Ishdan maqsad: SQL tili yordamida jadvallar yaratish, ma’lumotlar bilan to‘ldirish, jadvallarga turli o‘zgartirish kiritishni o‘rganish.
Topshiriqlar:

1. 
   “Oracle Express” dasturi bilan tanishib chiqing;
   
2. 
   SQL tilining jadvallar yaratish, jadvallarni o‘zgartirish hamda o‘chirish buyruqlarini o‘rganing;
   
3. 
   Avvalgi laboratoriya ishida loyihasi tuzilgan “Talabalar” jadvalini yarating. (create table);
   
4. 
   Jadvalning quyidagi maydonlarini yarating:
   

• 
  Familiya 6 dan 20 tagacha uzunlikdagi simvolli toifa;
  
• 
  id, id_guruh, reyting maydonlari – butun sonli toifa (NUMBER(n));
  
• 
  sana maydoni DATE toifasida;
  
• 
  Hech qaysi maydonda indeks qo‘llanilmasin;
  

5. 
   INSERT buyrug‘idan foydalanib, jadvallarni to‘ldiring;
   
6. 
   Bajarilgan amallar to‘g‘riligini tekshiring. Xatoliklar mavjud bo‘lsa,