REJA:
1.Trapetsiya va uning xossalari.
2.Trapetsiyaning o’rta chizig’i.
Trapetsiya (yunoncha trapezion — stolcha yoki xontaxta) degan maʼnoni bildiradi. Ikki tomoni parallel,qolgan ikki tomoni parallel boʻlmagan qovariq toʻrtburchak trapetsiya deyiladi.
Trapetsiya 3 turga boʻlinadi: trapetsiya yoki ixtiyoriy trapetsiya; toʻgʻri burchakli trapetsiya; teng yonli trapetsiya.
Trapetsiyaning parallel boʻlgan tomonlari uning asoslari, parallel boʻlmagan tomonlari esa yon tomonlari deyiladi.
Teng yonli trapetsiyada yon tomonlar oʻzaro teng boʻladi. Tepa qismi kichik asos, pastda turgani katta asos deyiladi.
Trapetsiya yon tomonlar oʻrtalarini tutashtiruvchi kesma trapetsiyaning oʻrta chizigʻi deyiladi. U asoslariga parallel va asoslari yigʻindisining yarmiga teng boʻladi.
Trapetsiyaning oʻtmas burchagi uchidan katta, asosiga perpendikulyar tushirilgan kesma uning balandligi deyiladi. Yoki trapetsiyaning asoslari orasidagi masofa deyish mumkin.
Ikkita qarama-qarshi tomonlarigina parallel bo’lgan to’rtburchak trapetsiya deb ataladi.
Bu parallel tomonlar trapetsiyaning asoslari deyiladi, boshqa ikki tomoni esa uning ton tomonlari deyiladi. Yon tomonlari teng trapetsiya teng yonli trapetsiya deyiladi.
Ta’rif: Trapetsiyaning qarama-qarshi uchlarini tutashtiruvchi kesma uning dioganalidir.
Dioganallar kesishish nuqtasidan o’tuvchi l kesma shu nuqtada teng ikkiga bo’linadi.
Dioganallar o’rtalarini tutashtiruvchi kesma:
Trapetsiyaning uchidan qarama-qarshi asosiga perpendikulyar qilib o’tkazilgan kesma trapetsiyaning balandligi deyiladi.
Trapetsiyaning yuzi ABCD- berilgan trapetsiya bo’lsin trapetsiyaning AC dioganali uni ikkita uchburchakga ajratadi. ABC va CDA. Demak trapetsiyaning yuzi shu uchnurchaklar yuzlarining yig’ndisiga teng. ABC uchburchakning yuzi S=1/2 AB*CE uchburchakning yuzi
Do'stlaringiz bilan baham: |
