Ишлаб чиқаришда ёнғин хавфсизлигини таъминлаш Режа

Моддаларнинг ёниши

• Моддаларнинг ёниши
•  Ёниш жараёни ёнувчи модданинг ҳаво таркибидаги кислород билан бирикиш реаксиясидан иборат, яъни
• Бу ерда С-ёнувчи модда таркибидаги углерод (яъни ёнувчи модда); О-ҳаво таркибидаги кислород; Q-модданинг ёниши натижасида ажралиб чиыадиган иссиылик миыдори

Ёниш бўлиши учун учта омил бўлиши шарт:

• Ёниш бўлиши учун учта омил бўлиши шарт:
• -ёнувчи модда;
• -оксидловчи (одатда бу ҳаво таркибидаги кислород);
• -ёниш учун зарурий энергия (импулс) манбаи. Оксидловчи сифатида нафақат кислород, балки хлор, фтор, бром, ёд, азот оксидлари ва ҳоказолар бўлиши ҳам мумкин.
• Ёнувчи маҳсулотларнинг таркибига кўра ёниш икки турга бўлинади:
• -гомоген ёниш, яъни фақат бир хил модда ёниши кузатилса, масалан бир турдаги газ, углерод, ўтин кабилар алоҳида ёнганда гомоген ёниш бўлади;
• -гетероген ёниш, бунда қаттиқ, суюқ ёки газ ҳолидаги ёнувчи моддалар аралаш ҳолда ёнади.

Ёнувчи моддаларнинг ёниши асосан тўрт турда – биологик жараён туфайли, кимёвий жараён орқали, қиздириш берилгач ва учқунлатиш орқали амалга ошиши мумкин. Шунинг учун ёнувчи моддаларни сақлашда, ташишда булар ҳисобга олиниши керак.

• Ёнувчи моддаларнинг ёниши асосан тўрт турда – биологик жараён туфайли, кимёвий жараён орқали, қиздириш берилгач ва учқунлатиш орқали амалга ошиши мумкин. Шунинг учун ёнувчи моддаларни сақлашда, ташишда булар ҳисобга олиниши керак.
• Ёниш жараёни тарқалиш тезлиги секундига ўн метрлар чамасида бўлса, дефлаграсион ёниш;
• юз метрлар чамасида тарқалса, портлаш;
• минг метрлар чамасида тарқалса, детонасион ёниш бўлиб ҳисобланади.

Ёниш жараёнида иссиқлик билан бир қаторда ёруғлик ҳам ажралиб чиқади. Ёниш жараёни таркибида углерод тутмаган ҳолдаги моддаларда ҳам юз бериши мумкин. Масалан, бром, олтингугурт, хлор каби моддаларнинг кислород билан бирикиши ёки уларнинг буғлари мавжуд бўлганда ҳам содир бўлиши мумкин. Портлаш – ёнишнинг хусусий ҳоли бўлиб, у бир онда кечади ва бунда қисқа вақт ичида кўп миқдорда иссиқлик ва ёруғлик чиқади.

• Ёниш жараёнида иссиқлик билан бир қаторда ёруғлик ҳам ажралиб чиқади. Ёниш жараёни таркибида углерод тутмаган ҳолдаги моддаларда ҳам юз бериши мумкин. Масалан, бром, олтингугурт, хлор каби моддаларнинг кислород билан бирикиши ёки уларнинг буғлари мавжуд бўлганда ҳам содир бўлиши мумкин. Портлаш – ёнишнинг хусусий ҳоли бўлиб, у бир онда кечади ва бунда қисқа вақт ичида кўп миқдорда иссиқлик ва ёруғлик чиқади.
• Деярли барча ёнувчи моддалар, ўзларининг агрегат ҳолатларидан қатъи назар углерод С, водород Н ва кислород О дан ташкил топган органик моддалардир. Модданинг ёнувчанлиги асосан улар таркибидаги углерод ва водород миқдорига боғлиқ бўлади.