8-rasm. Taklif chizig'i
.
Resurslar narxi;
Ishlab chiqarish texnologiyasidagi o'zgarishlar;
Boshqa tovarlar narxi;
Soliqlar va to'lovlar;
Narx o'zgarishining kutilishi;
Bozordagi sotuvchilar soni.
Agar tovar yoki xizmat narxi 300 bo'lganda 6 kg bo'lsa,taklif kamaydi deb aytiladi va taklif chizig'i chap tomonga siljiyidi (9-rasm, S2 S1), agar shu narxda 12 kg piyoz taklif qilinsa aks holda taklif o'sadi deyiladi va taklif chizig'i o'ng tomonga siljiydi (9-rasm,S1 S3 ).
S1
P (so'm)
500
400
300
200
100
S3
S2
S1
S3
S2
2 4 6 8 10 12
Piyozga bo'lgan taklif kattaligi Q (kg )
9-rasm. Taklif chizig'i
"Taklif o'zgarishi" va "taklif miqdorini o'zgarishi" tushunchalari o'rtasida farq bor."Taklif o'zgarishi" tushunchasi taklif chizig'ini grafikda vaziyatini o'zgarishini bildiradi."Taklif miqdorini o'zgarishi" tushunchasi esa taklif miqdorini ko'rsatuvchi nuqtani chiziq ustida shu chiziqning boshqa nuqtasiga ko'chishini bildiradi.(10-rasm a,b).
a) b)
10-rasm.Taklifning miqdoran o'zgarishi: a) narx ortganda taklifning miqdorini ortishi; b) narx pasayganda taklifning kamayishi.
Bozor muvozanati.Talab va taklif tushunchalari yordamida bozorda tovar yoki xizmat narxini shakllanishiga aniqlik kiritishimiz mumkin.Buning uchun misol tariqasida bozorda piyozga bo'lgan talab va taklifni tahlil qilib ko'ramiz.Quyidagi jadvalda bozorda 1 kg piyozning turli narxlarida unga bo'lgan talab va taklig miqdorlari haqida ma'lumotlar keltirilgan:
Do'stlaringiz bilan baham: |