Ishlab chiqarish turlari va ularda ishni tashkil qilish

Partiya halqalar uchun chegaraviy elastik itarilish (siljish) ayirmasini (2.13) 
formula bo‘yicha aniqlaymiz 
y

= (1200•4
0,9
- 1000•2,5
0,9
)(1 / 5000 + 1/8000) = 0,78mm. 
Ishlangan halqalar diametrlarining chegaraviy o‘lchamlarining ayirmasi 
y

 
ning 
ikkilangan qiymatiga teng va 2
y

 
=1,56 mm.
Кeskich asbobning bikirligi yetarli miqdorda bo‘lishi, yuqori kesish rejimlarini 
belgilash imkoniyatini yaratadi, bikirligi past bo‘lgan keskichlar qo‘llanilsa, kichik 
rejimlar olinishiga va ishlov berish xatoligining ortishiga sababchi bo‘ladi. 
Moslamalarning bikirligi ham tanavorlarni ishlash aniqligiga kuchli ta‘sir 
ko‘rsatadi, shuning uchun moslamalarni ham odatdagi sxemalar bo‘yicha 
deformatsiyalanishini hisoblash kerak. 
Texnologik tizimning bikirligini hisoblashni engillashtirish uchun tizimni 
moyilligi (W) tushunchasi kiritilgan, qaysiki bu tushuncha bikirlikka teskari bo‘lgan 
miqdorni anglatadi. 
j
W
/
1

 mm/kG (mm/N) yoki 
j
W
/
1000

 mk/kG (mk/N). 
Bu holda kesuvchi asbob qirrasining siljish miqdori y quyidagicha ifodalanadi: 

---

W
P
j
P
y
y
y




1000
mkm. 
Texnologik tizim zvenolarining bikirliklari va moyilligi asosida uning elementar 
bog‘liqligini aniqlashdan kelib chiqib, tizim bikirligini hisoblash uchun umumiy 
formula quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
n
W
W
W
W




...
2
1
. 
Moyillik qiymatlarini bikirlik qiymatlari bilan almashtirib, quyidagi formulaga 
ega bo‘lamiz: 
n
j
j
j
j
/
1
...
/
1
/
1
/
1
2
1




, 
bunda, j
1
, j
2
,... j
n
lar alohida olingan zvenolarning bikirliklari [2]. 
Hisoblashlarda kesish kuchini turli ishlov berishlar (yo‘nish, parmalash, 
frezalash, jilvirlash va boshq.) uchun taklif etilgan formulalardan foydalanib 
aniqlanadi. Oldingi o‘tuvlarning elastik deformatsiyalanishdan hosil bo‘lgan xatoliklar 
keyingi o‘tuvlarda to‘la yo‘qotilishi mumkin emas, biroq ular doimo kamayib borishi 
zarur. 
Faraz qilaylik, tanavor konus shaklga ega (2.6, a–rasm). Kesish chuqurligi 
o‘zgaruvchan bo‘lganligi sababli yo‘nib ishlangan detal ham xuddi shunday 
ko‘nussimonlikka ega bo‘ladi. 
Uzunligi L tanavorning birlamchi ko‘nussimonligi 
)
(
/
2
min
max
tan
ber
ber
t
t
L
i


 , 
belgilangandan keyin olamiz: 
)
(
/
2
min
max
qol
qol
d
t
t
L
i


. 
Xatolikni kichiklashish koeffitsienti 
.
min
max
min
max
tan
1
ber
ber
qol
qol
d
t
t
t
t
t
t
K




(2.14) 
Yuqorida keltirilgan texnologik tizimning elementlariga kesish kuchining radial 
yo‘nalishi bo‘yicha teng ta‘sir etuvchi