(2.21)
Tabiiy taqsimot qonuni (Gauss qonuni) uchun
2
,
1
k
ga teng, demak bu qiymat
2.21 formulaga qo‘yilsa umumiy xatolikning ishonchli yig‘indi qiymatiga ega
bo‘lamiz. Bu yig‘indi xatolik albatta detalga ishlov berish uchun o‘rnatilgan qo‘yim
miqdoridan kichik bo‘lishi zarur, ya‘ni
T
.
Misol. Berilgan birlamchi xatoliklar:
r
o'
= 30 mkm,
d
e.
=40 mkm,
ye
k.
=20
soz
=15 mkm,
har
=10 mkm,
sh
=20 mkm va bu xatoliklar doimiy deb qabul qilamiz.
Yig‘indi xatolik
aniqlansin.
Yechimi. Doimiy xatoliklar 2.18 formula bo‘yicha hisoblanadi, ya‘ni
=30+40+20+15+10+20= 135 mkm.
Berilgan birlamchi xatoliklarni tasodifiy va hammasi Gauss konuniga
bo‘ysunadi deb qabul qilib, misolni 2.21 formula bo‘yicha hisoblaymiz va
2
,
1
k
, ya‘ni
88
20
10
15
20
40
30
2
,
1
2
2
2
2
2
mkm.
Hisoblashlardan xulosa shundan iboratki birlamchi xatoliklar biroz ortdirilgan
natijani beradi, chunki har bir birlamchi xatolikni qonuniyatini hisobga olmay doimiy
deb qaralmoqda. Birlamchi xatoliklar tasodifiy va Gauss qonuniga bo‘ysunadi deb
ko‘rilayotgan 2.21 formula bo‘yicha yechimning natijasi kamroq qiymatni beradi va
buni haqiqatga yaqinroq deb hisoblanadi, chunki har bir xatolikning qonuniyati
hisobga olingan.
Do'stlaringiz bilan baham: |