Қишлоқ ХЎжалигида меҳнат ресурслари, уларнинг бозори, улардан фойдаланиш ва меҳнат унумдорлиги(4 соат)

Асосий ва қўшимча маҳсулот бирилигининг таннархи жами ишлаб чиқариш харажатларини ялпи маҳсулот миқдорига нисбати билан топилади:

• Асосий ва қўшимча маҳсулот бирилигининг таннархи жами ишлаб чиқариш харажатларини ялпи маҳсулот миқдорига нисбати билан топилади:
• И/чХ
• Т=_______
• ЯМ
• ёки
• Меҳ.Ҳақи+ЕрТўлов+Амор+Мат.Ҳар
• Т =______________________________
• ЯМ

• Харажатларни шаклланиш босқичига қараб маҳсулотлар таннархи қуйидаги турларга бўлинади:
• Технологик:
• Ишлаб чиқариш:
• Коммерция ёки тўла таннарх:

1.Технологик таннархига, маҳсулотни ишлаб чиқариш технологияси билан боғлиқ бўлган, шунингдек, бўлимларда бригада, ферма ва цехларда ишлаб чиқаришни бошқариш ва ташкил қилиш билан боғлик харажатлар киради.

• 1.Технологик таннархига, маҳсулотни ишлаб чиқариш технологияси билан боғлиқ бўлган, шунингдек, бўлимларда бригада, ферма ва цехларда ишлаб чиқаришни бошқариш ва ташкил қилиш билан боғлик харажатлар киради.
• 2.Ишлаб чиқариш таннархи технологик таннархларнинг йиғиндисини, корхонани ва ишлаб чиқаришни бутунлай бошқариш билан боғлиқ харажатларнинг (умумхўжалик харажатлари) йиғиндисини ифодалайди.
• 3.Коммерция ёки тўла таннарх ишлаб чиқариш харажатларининг жамиси ва маҳсулотни сотиш билан боғлиқ бўлган, муомала харажатларининг йиғиндисини ифодалайди. У фақат товар маҳсулот учун ҳисобланади.

Ҳисоблаш хусусиятига қараб қуйидаги турларга бўлинади:

• Ҳисоблаш хусусиятига қараб қуйидаги турларга бўлинади:
• Режа таннархи
• Дастлабки, вақтинчалик ва тахминий таннарх
• Ҳақиқий таннарх

1.Режа таннархи, бу корхона режалаштираётган даврдаги маҳсулот бирлигига сарфланиши лозим бўлган харажатлар йиғиндисини ифодалайди.

• 1.Режа таннархи, бу корхона режалаштираётган даврдаги маҳсулот бирлигига сарфланиши лозим бўлган харажатлар йиғиндисини ифодалайди.
• 2.Вақтинчалик ёки тахминий таннарх эса 9 ойлик ҳақиқий харажатларни ва 4-кварталдаги режа харажатларини ўз ичига олади.
• 3.Ҳақиқий таннарх эса йил охирида корхона хўжалик фаолиятини якун қилишда йиллик ҳисоботлар асосида ҳисобланади. У олинган ялпи маҳсулот учун сарфланган ҳақиқий харажатлар асосида ҳисобланади.
• Маҳсулот таннархи шаклланиш жойига қараб:
• 1.индивидуал (конкрет корхонада, уюшма ва бошқа),
• 2.зона (маълум бир зонанинг ўртачаси) ва
• 3.тармоқ таннархларига бўлинади (мамлакат бўйича ўртача).