Ishsizlik, uning turlari va O'zbekistonda banlik muammolari

Mavzu: Ishsizlik, uning turlari va O'zbekistonda banlik muammolari.

Reja: • Ishchikuchiningijtimoiy-iqtisodiymohiyati
• Ishchikuchibandligivauningdarajasi, ishsizlikvauningturlari.
• Ishchikuchibozori. O’zbekistondaishchikuchibozorinishakllantirish
Ishchikuchi — buinsonningaqliyvajismoniyqobiliyatlariningyig'indisibo'lib, jamiyatningasosiyishlabchiqaruvchikuchihisoblanadi. Ishchikuchiningmiqdorimamlakataholisiningmehnatfaoliyatigalayoqatlibo‘lganqismiorqaliifodalanib, uishchikuchiresurslarideb ham ataladi.
Ishsizlikvauningturlari. Mehnatgalayoqatlibo'lib, ishlashnixohlagan, lekinishbilanta'minlanmaganlarishsizlardeyiladi. Namoyonbo'lishxususiyativavujudgakelislisabablarigako'ra, ishsizlikfriksion, tarkibiy, siklik, institutsional, texnologik, regional, yashirinvaturg'unishsizlikturlarigabo'linadi.

Ishsizlik — bir qism iqtisodiy faol aholining oʻziga loyiq ish topa olmasdan qolishi va mehnat zaxirasiga aylanishi

«Ishsizlikning tаbiiy dаrаjаsi» tushunchаsi mа’lum bir аniqliklаr

kiritishni tаlаb qilаdi.

Birinchidаn, bu tushunchа iqtisоdiyot hаr dоim ishsizlikni tаbiiy dаrаjаsidа аmаl qilishi vа shu оrqаli o’zining ishlаb chiqаrish imkоniyatini ro’yobgа chiqаrishini bildirmаydi.

Ikkinchidаn, ishsizlikning tаbiiy dаrаjаsi o’z-o’zichа dоimiy miqdоr hisоblаnishi shаrt emаs, u tаrkibiy o’zgаrishlаr (qоnunlаr vа jаmiyat urf- оdаtlаridаgi o’zgаrishlаr) оqibаtidа o’zgаrib turishi mumkin.

Ishsizlik turlari

Friksion (oraliq) ishsizlik
Siklik ishsizlik
Institutsional ishsizlik Texnologik ishsizlik Hududiy ishsizlik Yashirin ishsizlik
Turg’un ishsizlik
Ishchi kuchlariga bo’lgan taklifni kamaytirish maqsadlarida qayta taqsimlanadi. Aholi bandligining xususiy va vaqtinchalik shakllariga o’tishlarini rag’batlantirishga ulargaham ish bilan to’la band qilingan shaxslarga mujjalangan
Ishchikuchi resurslari tarkibiga16 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar,
16 yoshdan 55 yoshgacha bo‘lgan ayollar kiritiladi.
Ishchikuchiresurslariningfaolvapotensialqismi: Ijtimoiyishlabchiqarishda band bo'Iganshaxslarishchikuchiresurslariningfaolqismihisoblansa, ishlabchiqarishdanajralganholdao'qiyotganlarvavaqtinchalikuyxo'jaligida band bo'lganlarpotensialqismihisoblanadi.

• Ishsizlikturlari. Birishdanbo'shabyangiishgajoylashgungaqadarbo‘lgandavrdagiishsizlikfriksion (oraliq) ishsizlikdeyiladi. (bumuddat1 oydan 3 oygachadavometishimumkin) Yangikasbvamutaxassisliknio'zlashtiribyokiboshqajoygako'chibo’tib, yangiishgajoylashgungaqadarbo‘lganishsizliktarkibiyishsizlikdebataladi(odatda 6 oydanko'proqdavometadi). Siklikishsizlik — iqtisodiysiklninginqirozfazasibilanbog'liqbo'lib, u ishlab chiqarishning pasayishi

Texnologikishsizlikishlabchiqarishjarayonigatexnologikusullarningkiribkelishibilanbog'liqbo'ladi
Texnologikishsizlikishlabchiqarishjarayonigatexnologikusullarningkiribkelishibilanbog'liqbo'ladi
Vayalpitalabning qisqarishi natijasida vujudga keladi vasiklning yuksalish fazasida mavjud bo'lmaydi..

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT