Қискача характеристика


СУЛАК, ОЦ СЛА (LUC10PERCA LUCIOPERCA L )


Download 1.58 Mb.
bet25/26
Sana19.06.2023
Hajmi1.58 Mb.
#1610363
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
Bog'liq
Zohidov baliq kitob 13-Feb-2023 09-44-01

СУЛАК, ОЦ СЛА (LUC10PERCA LUCIOPERCA L )

  1. раем. Судак (од сла).

Сла (судак) йирик балицлардан з^псобланиб, узунлиги 130 см, масса­си 12 кг гача, айрнмлариники эса 18 кг гача боради (11-раем). Тана­си майда тангачалар билан цонлан- ган, гавдаси хушбичим ва ён томон-

лари бир оз ботиб кирган. Орда то- монида иккита катта сузгич данот- лари булади. Олдинги данотлари даттид ва уткир нурлар бир тортил- ган. Кукрак ва дории сузгичлари бир-бирига ядин жойлашган ва охир- гиси деярли томогида. Катта огзн бурчак булиб кузигача кириб бор- ган. Уткир ва йирик тишлари бош­да дамма балидлардаги каби дозид тиш шаклида булиб, улар улжала- рини ушлаб долиш учун хизмат дилади. Сланинг уст томони 'яшил- симон кул ранг булиб, ёни дамда паст томони кул рангсимон оддир. Танаси буйлаб узунасига дунгир тусли йуллар кетган. Сла Амударё буйлаб Турткулгача тардалган. Орол денгизига дам утиб туради, ядип- ядинларда у бир датор сув давзала- ри шароитида уйгунлаштирилди.
Сла увилдиридларини Орол ден- гизи содилларига март ойидан бош- лаб, сувнинг температураси 13—15° булганда ташлайди. Увилдирид
ташлаш даври анчага чузилиб, у июнь ойи охирига дадар давом этади. Ургочи балидлар увилдирид­ларини сувга нисбатан катта чудур- ликда (камида 3—5 метргача) таш- лайдилар ва уларни сув ости
утларига, илдизпояли дамиш дамда сув остида чукиб ётган шохларга бириктириб дуядилар. Ташланган увилдиридлар эркак балидлар томо-
нидан бутун ривожланиш даври да- вомида дуридланади. Бу давр 7 15
кун давом этади. Сла балиги жуда серпушт. Улчами 40—60 см келади- ган ургочи балидларининг дар дай- сиси 200 дап 500 минг донагача увилдирид ташлайди.
Сла балидлар билан озидланадп. Шунга кура уни кераксиз балид- ларни йудотиш учун сув давзалари- га дуйиб юборилади. Орол денгизи­да илгарилари бундай балидларнинг асосий озиги овланадиган балидлар (плотва, лешч, доракуз, тараша ба­лид ва мойбалид) дисобланади, до- зирда эса уларнинг овдати бизнинг шароитимиз учун уйгунлашган буда балид, дийшид огиз ва мезид балид- лардан иборатдир.
Сла балиги йил давомида овла- ннб, унинг ярмидан купроги балид­ларнинг увилдирид ташлаш вадтига тугри келади. 1960 йилга дадар Орол денгизидан 5,7 минг центнер­гача бу хилдаги балидлар овланиб, у жами овланган балидларнинг 2,8 процентини ташкил этган. Ундан кейинги йилларда бу балиднинг адамияти янада ошиб, 1960 йилдап 1971 йилгача уртача овланган балид урта дисобда 32,8 минг центнерга кутарилди, энг куп овланганда унинг миддорн йилига 94 минг цент- нерни ташкил этди. Эндиликда сла балиги Орол денгизида овланадиган

12- раем. Илонбощ балиц.

радаКЛаР ПЧИДа биринчи УРинда ту-
Олабугасимонлар оиласига мансуббулган балицлардан Узбекис- тон GGK да учрайдиганлари олабша ва тошбош балицлардир. Олабут (Perea fluviatilis L) ташци томондан ела балигига ухшаб кетади, лекин унинг танаси сланикига цараганда юцори жойлашган. Бу балиц Амударс- нинг денгизга цуйилиш цисмидан то Султон-Увайсгача тарцалган.
Орол денгизи ва Амударёнипг ден­гизга цуйилиш цисмида тошбош ба­лиц (Acerina cernua L.) яшайди. Биз- да унинг энг каттаси 15 см дан ош- майди.
Орол денгизида буца балицлар оиласига Gobiidae мансуб булган балицларнинг етти тури учрайди. Бу бир буца балиц (Pornatoschislus саи- casicus Kawr.), юмалоц буца балиц (Neogobius melanostomus Pall,), оц буца балиц (N. fluviatilis Pall.), цуцик буца балиц (Rroterorhinusтаг- moratus Pall.), калла буца балиц (Neogobius kessleri Gunt), ширмон буца балиц (N. syrman N o r d.) ва батибиус буца балиц (6obius L.) щу- лар жумласидандир. Ана шу балиц­ларнинг даммаси 1954 -1956 иил- ларда Каспий денгизидан кефали балицларини махсус ^
ташиш вагонларида ташиш Ma‘^q бизга тасодифаи келиб ^олган‘ ликда бу балицлар биэнинг ш Р мизда яхши яшаб кетишди Ц
балиц, ела, олабуга ва оц марка ба­лицларнинг асосий овцати дисоблана- ди. Тошкент областига царашли ба­лиц боциладиган довузларга хумбош в а оц амур балицлари билан бирга Амур буца балиги (Rhinogobius sinu- lis Gill) дам тасодифан келиб цолган.
Тошбуцасимонлароиласига кирадиган балиц турларидан учтаси Узбекистон ССР да учрайди. Тошбуца Cottus gobio L.), найду рун тошбуца (Cottus nasalis Berg) ва Туркистон тошбуцаси (Cottus spiuolosus Kessl.) шулар жумласидандир.

Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling