Қискача характеристика


Download 1.58 Mb.
bet5/26
Sana19.06.2023
Hajmi1.58 Mb.
#1610363
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
Zohidov baliq kitob 13-Feb-2023 09-44-01

ЧУРТАН (ESOX LUCIUS L).
Сирдарё, Амударё буйлаб ва Орол денгизида чуртан яшайди (II рангли таблица, 5-раем). Тана­си чузинчод. Боши жуда катта бу­либ, тумшуги жуда чузид ва ясси булади. Огзи катта ва боши тапаси узунлигининг ярминп ташкпл этади.
Пастки жаги олдинга туртиб чир­кан. Жагида тишлари жуда куп. Тангачаларп майда. Дум сузгич да- ноти уйидли. Тод сузгич данотлари дпзгиш-дунгир рангли, дорамтир догли, жуфт сузгич г^анотлари эса саргшн-дизил рангли булади. Эрка- гн танасиниг узунлиги (тумшуги- нннг учидан то дум сузгич даноти- нинг тангачалар билан допланган охпрги дисмигача) 53 см, ургочила- рида эса 97 см келади.
Узбекистонда чуртаннинг энг се- вимли яшаш жойи — Амударё дель- талари диргодларидаги ут босган жойлар ва кул ододларидир.
Чуртаннинг асосий озиги дизил- куз, дизилпарра ва тараша балид- лардир.
КАРПНАМОЛАР ТУРКУМИ CYPRINIFORMES
Бу туркумнинг вакиллари ташди куринишдан сельднамоларга ухшаб кетади. Лекин карпнамоларда Вебер аппарата деб аталувчи орган булпб, бу орган шакли узгарган турт-бешта олдинги умуртдалардан иборатдир. Бу умуртдаларнпнг бир дисми суяк- лар сериясида шаклан узгарган бу- либ, улар афтидан эпгатпшни ку- чайтириш учун сузгич пуфакни пчки дулод билан туташтиради. Дорин сузгич данотлари дорин дис- мининг уртасига ядин жойлашган. Орда сузгич даноти битта булади. Сузгич данотлар шуълаларининг миддори узгариб туради. Сузгич пу- фаги одатда ичак йули билан туташ- ган булади. Танаси эса циклоид (ту- гараксимон) тангачалар билан допланган, камдан-кам долларда тангачасиз булади.
Карпнамолар — энг куп сонли туркумлардан бири дисобланнб, ун- га 2900 дан ортид тур киради. Бу эса жами балидлар фаунасннинг 15% ини ташкил этади. Улар дунё- даги бутун сув давзаларида тардал- ган.
Чуртаннинг увилдирид ташлащ вадти Чиноз ядинидагн кулда фев- ралга, Орол денгизида эса март ва апрелнинг биринчи ярмнга тутрц келади. Увплдириги йирик (диамет- ри 2,5—3 мм), ранги саргиш, ёпишдод булади. Чуртан 17,6 дан 215 минг доначага увилдирид таш- лайди. Эркак чуртан уч ёшда, урго- чилари эса турт ёшда жинсий вояга етади. Эркак чуртаннинг 7 ёшдан, ургочиларининг эса 12 ёшдан катта- лари овланганда илинмайди.
Чуртанлар асосан кузда тешик- чалари 20—44 мм келадиган дуз- галмас турлар ва ёйма турлар билан овланади. Орол денгизида чуртан бутун балидларнинг уртача 3% ини ташкил этади.
Карпнамо балидлар орасида махсус довузларда ва аквариумлар- да купайтирнладиган куплаб балид­лари ва турларн бор. ^овузларда зогорабалнд (сазан), карп, ойнакарп (линь), олтин товонбалид ва кумуш товонбалнд, орфа, дора ал1ур ва од амур, од дамда ола хумбош ва бош- да балидлар бодилади. Аквариум- ларда эса пунтиуслар, брахиоданио, кардиналлар, расборлар бодилади. Булар ичида кишилар томонидан ' кумуш товонбалиддан етиштирилган олтпн балид энг куп тардалган омма- боп балидлардан дисобланади.

Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling