Қискача характеристика
Download 1,58 Mb.
|
Zohidov baliq kitob 13-Feb-2023 09-44-01
- Bu sahifa navigatsiya:
- КАРПНАМОЛАР ТУРКУМИ CYPRINIFORMES
ЧУРТАН (ESOX LUCIUS L).
Сирдарё, Амударё буйлаб ва Орол денгизида чуртан яшайди (II рангли таблица, 5-раем). Танаси чузинчод. Боши жуда катта булиб, тумшуги жуда чузид ва ясси булади. Огзи катта ва боши тапаси узунлигининг ярминп ташкпл этади. Пастки жаги олдинга туртиб чиркан. Жагида тишлари жуда куп. Тангачаларп майда. Дум сузгич да- ноти уйидли. Тод сузгич данотлари дпзгиш-дунгир рангли, дорамтир догли, жуфт сузгич г^анотлари эса саргшн-дизил рангли булади. Эрка- гн танасиниг узунлиги (тумшуги- нннг учидан то дум сузгич даноти- нинг тангачалар билан допланган охпрги дисмигача) 53 см, ургочила- рида эса 97 см келади. Узбекистонда чуртаннинг энг се- вимли яшаш жойи — Амударё дель- талари диргодларидаги ут босган жойлар ва кул ододларидир. Чуртаннинг асосий озиги дизил- куз, дизилпарра ва тараша балид- лардир. КАРПНАМОЛАР ТУРКУМИ CYPRINIFORMES Бу туркумнинг вакиллари ташди куринишдан сельднамоларга ухшаб кетади. Лекин карпнамоларда Вебер аппарата деб аталувчи орган булпб, бу орган шакли узгарган турт-бешта олдинги умуртдалардан иборатдир. Бу умуртдаларнпнг бир дисми суяк- лар сериясида шаклан узгарган бу- либ, улар афтидан эпгатпшни ку- чайтириш учун сузгич пуфакни пчки дулод билан туташтиради. Дорин сузгич данотлари дорин дис- мининг уртасига ядин жойлашган. Орда сузгич даноти битта булади. Сузгич данотлар шуълаларининг миддори узгариб туради. Сузгич пу- фаги одатда ичак йули билан туташ- ган булади. Танаси эса циклоид (ту- гараксимон) тангачалар билан допланган, камдан-кам долларда тангачасиз булади. Карпнамолар — энг куп сонли туркумлардан бири дисобланнб, ун- га 2900 дан ортид тур киради. Бу эса жами балидлар фаунасннинг 15% ини ташкил этади. Улар дунё- даги бутун сув давзаларида тардал- ган. Чуртаннинг увилдирид ташлащ вадти Чиноз ядинидагн кулда фев- ралга, Орол денгизида эса март ва апрелнинг биринчи ярмнга тутрц келади. Увплдириги йирик (диамет- ри 2,5—3 мм), ранги саргиш, ёпишдод булади. Чуртан 17,6 дан 215 минг доначага увилдирид таш- лайди. Эркак чуртан уч ёшда, урго- чилари эса турт ёшда жинсий вояга етади. Эркак чуртаннинг 7 ёшдан, ургочиларининг эса 12 ёшдан катта- лари овланганда илинмайди. Чуртанлар асосан кузда тешик- чалари 20—44 мм келадиган дуз- галмас турлар ва ёйма турлар билан овланади. Орол денгизида чуртан бутун балидларнинг уртача 3% ини ташкил этади. Карпнамо балидлар орасида махсус довузларда ва аквариумлар- да купайтирнладиган куплаб балидлари ва турларн бор. ^овузларда зогорабалнд (сазан), карп, ойнакарп (линь), олтин товонбалид ва кумуш товонбалнд, орфа, дора ал1ур ва од амур, од дамда ола хумбош ва бош- да балидлар бодилади. Аквариум- ларда эса пунтиуслар, брахиоданио, кардиналлар, расборлар бодилади. Булар ичида кишилар томонидан ' кумуш товонбалиддан етиштирилган олтпн балид энг куп тардалган омма- боп балидлардан дисобланади. Download 1,58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling