Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti elektr energetikasi fakulteti

2.2. «Shar-shar» ko‘rinishidagi elektrodlar oralig‘i. 
1.Sinov transformatorini darajalashda olingan natijalardan foydalanamiz. 2.3-jadvalning 11-
ustuniga kiritish uchun teshilish kuchlanganligi, havoning teshilish kuchlanishi hamda maydon 
teshilish kuchlanganligini quyidagi formulalar yordamida hisoblang: 
f(X,R) = 0,25 [
R
S
+ I +
8
)
1
(
2


R
X
] 
E
2
` = 
X
Uc'
f(X,R) [kV/sm ] 
bu yerda: f(X,R) - sharlar orasidagi masofaning sharlar radiusiga nisbatiga bog‘liq bo‘lgan funk-
siya, u oraliq izolatsiya-sining foydalanish koeffitsient tekis taqsimlangan maydon uchun (R=

) 
birga teng. E
2
″ va U
2
″ hisoblash quyidagi formulalar yordamida bajariladi:
E
2
″ = 27,2

(I+

R
54
.
0
)




sm
kV
max
U
2
″ = E
2
″
)
,
(
1
R
X
f
[kV
max
] 
1.3-jadvalning 2; 9; 10; 11; 12-ustunlarida olingan natijalar yordamida keltirilgan U
2
″ =f(X), U
2 
=f(X) va E
2
″
=f(X) bog‘lanish chizmalarini chizing va taqqoslang. 
Shuni ta’kidlash zarurki, f(X,R) bog‘lanish elektr zaryadlar-ning o‘xshashlik qonuniyatiga mos 
ravishda olingan va empirik formula E
2
″ = 27,2



(I+


R
54
,
0
) hisoblanganda, bu ifoda «shar-
shar» oralig‘i uchun laboratoriya yo‘li bilan olingan qiymatlarni yaxshigina approksimatsiyalash 
yordamida olingan boshlang‘ich kuchlanganlikni beradi. 
2.3-jadval
T/r 
Ra
zry
ad
lan
ish
o
ra
li
g‘
i,
sm
f(x,R) 
Laboratoriya ishi natijalari 
Formula bo‘yicha hisoblangan 
U
1
U
2
U
2
' U
2
' 
[kV] 
E
2
' 
[kV/sm] 
E
2
″ 
[kV/sm] 
1 2 3 o‘rt 
[kV] 
[kV] 
1 
2 
3 
4 4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
1 
2 
2 
3 
4 
4 
5 
6 
6 
7 
8 
8 
9 
10 

---

17 
Kuchlanganlik va kuchlanishning boshlang‘ich qiymati razryadning mustaqillik sharti bajaril-
gandagi kuchlanish va kuchlanganlikning minimal qiymatiga teng. Tekis taksimlangan va kuchsiz 
bir jinsli bo‘lmagan maydonlarda kuchlanish va kuchlanganlikning boshlang‘ich qiymati teshilish 
kuchlanishi va kuchlanganligiga teng.