Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali

Toklar rezonansi.

Aktiv, induktiv va sig‘im qarshiliklar umumiy kuchlanishda deb faraz qilaylik.

Zanjirning kismlaridagi kuchlanish sinusoidal bo‘lganda birinchi parallel tarmokdagi – g‘altak dagi tok quyidagicha bo‘ladi:

I₁ = =

Bu tok kuchlanishdan faraz buyicha tangensi

tg =

ga teng bulgan burchakka orkada koladi.

Galtakdagi tokning aktiv tashkil etuvchisi

Ia₁ = I₁cos₁

reaktiv tashkil etuvchisi

Ip₁ = I₁sin₁

Ikkinchi parallel tarmokdagi- kondensatordagi tok

I₂ =

faza buyicha kuchlanishdan 90 % ga ilgari ketadi.

Umumiy tok tarmokdagi toklarning geometrik yig‘indisiga teng bo‘ladi:

I =

Bunda

Ia =Ia ва Ip=I_L - I_C = Ip₁ Ip₂

Umumiy tokning kuchlanishdan siljish burchagini uning tangensi orqali topish mumkin.

tg =

Umumiy tok I_L>I_C bo‘lganda kuchlanishdan φ burchakka orkada kolishi I_LC yoki bo‘lganda ilgari ketishi va nixoyat, IL=IC bo‘lganda kuchlanish bilan bir fazada o‘zgarishi mumkin bulgan holda zanjirda toklar rezonansi sodir bo‘ladi.

Rezonans paytidagi umumiy tok

I = = Ia
Toklar rezonansida zanjirning tarmoklanmagan kismidagi tok minimal qiymatga erishgani uchun ulagich simlardagi quvvat isrofi ham minimal bo‘ladi. Tarmokni tok bilan ta’minlovchi o‘zgaruvchan tok generatori uchun =0 yoki cos =1 bo‘lganda qulay sharoit yaratiladi. Aktiv induktiv qarshiliklarga ega bulgan zanjirga kondensator ulansa cos ortadi. S sig‘imli kondensator aktiv karshligi e’tiborga olinmaydigan darajada kichik bulgan induktivlik L bilan parallel ulansa (R=0), generatorning U kuchlanish butunlay L induktivlik va S sig‘im tarmoklariga uzatiladi.

Induktivltik tarmokdagi tok

I_L =