Islom Tarraqqiyoti Banki(itb) baʼzi manbalarda Islom Rivojlanish Banki koʻp tomonli moliya
Download 312.27 Kb. Pdf ko'rish
|
Ra\'no Moliyaviy tizim
- Bu sahifa navigatsiya:
- Document Outline
|
Islom Tarraqqiyoti Banki(ITB) baʼzi manbalarda Islom Rivojlanish Banki - koʻp tomonli moliya instituti hisonlanib, 1- Islom Konferensiyasi Tashkiloti(hozirda Islom Hamkorlik tashkiloti) tomonidan arab mamlakatlari Moliya vazirlari tomonidan taʼsis etilingan. Islom Tarraqqiyoti Banki (ITB) Tarmogʻi Bank, Moliya Qachon asos solingan 1974 Qachon tan olingan 1975 Joylashuvi Jidda Saudiya Arabistoni Prezidenti Ahmad Mohamed Ali Al- Madani Ishchilar soni 932 Vebsayti isdb.org (http://www. isdb.org/) Bankning moliyaviy resurslari ustav kapitali va qoʻshimcha moliyaviy vositalaridan iborat. Moliyaviy faoliyatlarning kengayishi natijasida bank qoʻshimcha manbalar bilan taʼminlandi: 1980-yilda sarmoya-depozit rejasi ishga tushgan. Bu reja sarmoyadorlar uchun bankka moliyaviy yordam berishda qatnashish orqali qisqa muddatli sarmoyalarni amalga oshirish uchun islom muqobilini beradi. Ushbu tizim asosida bank nafaqat yakkaholdagi omonatchidan, balki tashkilotlardan ham „Importga moliyaviy yordam berish operatsiyalari“ dasturini amalga oshirish uchun depozitlar qabul qiladi. 1987-yilda „Islom banklari portfeli“ tashkil qilingan. Ushbu tashkilot aʼzo boʻlgan davlatlararo savdo-sotiq moliyaviy qoʻllab quvvatlash uchun sarmoyadan foydalanish, hamda qimmatbaho qogʻozlar va lizing bilan bogʻliq boʻlgan operatsiyalarni amalga oshirish maqsadida ochilgan. Shariat normalariga asosan bunga naqd pul va qarzlar kirmaydi. 1988-yildan savdo-sotiqqa uzoq muddatli moliyaviy yordam berish rejasi amalga oshirila boshladi. Ushbu reja importga moliyaviy yordam berish programmasini toʻldiradi va IKTga aʼzo boʻlgan davlatlarning anʼanaviy boʻlmagan tovarlari eksportini kengatirishda koʻmak beradi. Bu esa IRBga aʼzo boʻlgan davlatlardan eksport qilish uchun kerakli moliyaviy vositalar bilan 6 oydan 60 oygacha boʻlgan muddatga jalb qilish orqali amalga oshiriladi. 1989-yilda alohida investitsion fond tashkil qilingan. Uning maqsadi qoʻshimcha moliya resurslarini jalb qilish va ularni shariatga asoslangan holda sarmoyalashtirish. Islom rivojlantirish banki 1973-yil Jiddada Islom konferensiyasi tashkilotining aʼzodavlatlari deklaratsiyasi imzolanganidan keyin 1974-yilda tashkil qilindi, oʻz faoliyatini rasmiy ravishda 1975-yil 20- oktyabrdan boshlagan. Aʼzolik Tashkilotga 56 ta mamlakat aʼzo boʻlib, quyidagi davlatlar bankni asosiy moliyalashtiradigan mamlakatlar hisoblanadi Saudiya Arabistoni Liviya Eron Nigeriya Qatar Misr Turkiya Birlashgan Arab Amirliklari Quvayt Uzbekistan Maqsadi Aʼzo mamlakatlarning, shariatga asoslangan musulmon jamoalarining, iqtisodiy rivojlantirish va ijtimoiy taraqqiyotiga taʼsir oʻtkazish. Vazifalari aksionerlik kapitaliga vositalarni sarmoyalashtirish. ishlab chiqarish korxonalari va loyihalariga qarzlar berish aʼzo-davlatlarga iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishi maqsadida boshq shakllarda moliyaviy yordam berish. aniq maqsadlar uchun tuziladigan maxsus fondlarni boshqarish. Nomusulmon davlatlardagi musulmon jamoalariga yordam fondi shular jumlasidan. moliyaviylashtirish uslublari vositasida moliyaviy resurslar yoʻnaltirish va depozitlarini qabul qilish. aʼzo-davlatlarga texnik yordam koʻrsatish. musulmon davlatlarning rivojlanishi boʻyicha tashkilot aʼzolarini oʻqitishda xizmatlar koʻrsatish. bepul kreditlar berish Islom taraqqiyot banki (ITB) xalqaro moliya tashkiloti boʼlib, 1973 yilning 18 dekabrь kuni Islom hamkorlik tashkiloti (IHT) mamlakatlari moliya vazirlari yigʼilishining qaroriga koʼra taʼsis etilgan va 1975 yil oktyabrь oyida oʼz faoliyatini boshlagan (2014 yilning iyunida ITB boshqaruvchilarining yillik yigʼilishida Bank faoliyat boshlaganining 40 yilligi (hijriy hisob boʼyicha) nishonlandi). IHT aʼzosi boʼlgan har bir mamlakat ITB aʼzosi boʼlish huquqiga ega. Bank tashkil etilayotgan vaqtda uning aʼzolari 22 ta musulmon davlatidan iborat boʼlgan boʼlsa, hozirgi vaqtga kelib ITBga ishtirokchi aʼzo davlatlar soni 57 taga yetgan. Oʼzbekiston 2003 yildan beri ITBning aʼzosidir. Bankning asosiy hissadorlari: Saudiya Аrabistoni, Liviya, Eron, Nigeriya, BАА, Qatar, Misr, Quvayt va Turkiya. ITBning bosh qarorgohi Saudiya Аrabistonining Jidda shahrida joylashgan. ITBning hududiy vakolatxonalari 1994 yili Rabot shahrida (Marokash), huddi oʼsha yili Kuala-Lumpur shahrida (Malayziya), 1997 yili Olma-Ota shahrida (Qozogʼiston), hamda 2008 yili Dakar (Senegal)da ochilgan. Shuningdek, ITBning Misr, Turkiya, Indoneziya, Bangladesh va Nigeriyada ham vakolatxonalari bor. Islom taraqqiyot banki guruhi tarkibiga kuyidagi tashkilotlar kiradi: Islom taraqqiyot banki – IsDB Xususiy tarmoqni rivojlantirish buyicha islom korporatsiyasi – ICD; Investitsiyalar va eksport kreditlarini sugʼurtalash islom korporatsiyasi – ICIES; Xalqaro islom savdo-moliya korporatsiyasi – ITFC; Tadqiqotlar va treninglar islom instituti – IRTI. ITB guruhi keng miqyosdagi faoliyatga jalb etilgan, shu jumladan: aʼzo-mamlakatlarda qashshoqlik darajasini pasaytirishga koʼmaklashish; aʼzo-mamlakatlar savdo-iqtisodiy hamkorligini rivojlantirish; aʼzo-mamlakatlar mehnatga yaroqli aholisi uchun taʼlim dasturlari va tadqiqotlarni tashkil etish; aʼzo-mamlakatlarga favqulodda holatlarda yordam koʼrsatish; aьzo-mamlakatlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish boʼyicha boshqa turli dasturlarni amalga oshirish. ITB aʼzo-mamlakatlarda davlat va xususiy tarmoqqa qarashli yoʼllar, kanallar, toʼgʼonlar, maktablar, kasalxonalar, uy- joylar, qishloq tumanlarini rivojlantirish va boshqa shu kabi qishloq xoʼjaligi va infratuzilma loyihalarini moliyalashtiradi . Ushbu loyihalar aʼzo-mamlakatlar ijtimoiy hamda iqtisodiy rivojlanishiga sezilarli taʼsir koʼrsatadi. Tashkil topgan vaqtidan boshlab ITB guruhining butun dunyo boʼylab moliyalashtirgan loyihalarning umumiy qiymati 2019 yil yakuni holatiga koʼra 145 mlrd. АQSh dollarini tashkil etdi. Oʼzbekiston bilan hamkorlik doirasida, ITB guruhi sogʼliqni saqlash, energetika, qishloq xoʼjaligi, qurilish, maktab va kollejlarni jihozlash, avtomobilь yoʼllarini qurish va taʼmirlash, davlat moliya tizimida islohotlar oʼtkazish kabi sohalardagi loyihalarni (jaʼmi 86 loyiha) moliyalashtirish uchun 2 mlrd. АQSh dollari miqdorida mablagʼ ajratish haqida qaror qabul qilgan va shundan 1,1 mlrd. АQSh dollaridan ziyod qismi bugungi kungacha moliyalashtirilgan. Bugungi kunda ITB tomonidan Oʼzbekistonga koronovirus COVID-19 bilan bogʼliq pandemiya oqibatlarini yumshatishga qaratilgan loyihani amalga oshirish uchun texnik koʼmak ajratish ustida ishlar olib borilmoqda. Document Outline
Download 312.27 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|