Sunniylar kimlar? - Sunniylik Islomning hukmron tarmog'i. Sunniylar - so'zning so'zma-so'z ma'nosida - "sunnat" ga amal qiladigan musulmonlar - Muhammad payg'ambarning hayoti, uning xatti-harakatlari, bayonotlari, ular etkazilgan shakldagi misollarga asoslangan qoidalar va tamoyillar to'plami. payg'ambarning sahobalari tomonidan. Sunniylik islomning hukmron tarmog'idir. “Sunna” musulmonlarning muqaddas kitobi – Qur’onni tushuntirib, uni to‘ldiradi. Shu bois an’anaviy islom izdoshlari “sunnat”ga amal qilishni har bir haqiqiy musulmon hayotining asosiy mazmuni deb biladilar. Bundan tashqari, biz ko'pincha muqaddas kitobning retseptlarini hech qanday o'zgartirishlarsiz tom ma'noda idrok etish haqida gapiramiz. Islomning ayrim oqimlarida bu ekstremal shakllarni oladi. Masalan, Afg‘onistondagi Tolibon davrida erkaklar uchun hatto kiyim-kechakning tabiati va soqolining o‘lchamiga ham alohida e’tibor qaratilib, hayotning har bir jihati sunnat talablari asosida tartibga solingan.
Sunniylar shialardan nimasi bilan farq qiladi? - Shialardan ko‘ra sunniylar ko‘p, lekin haj vaqtida barcha ixtiloflar unutiladi.Ali va uning o‘g‘illari vafotidan so‘ng shialar xalifalikda hokimiyatni Ali avlodlari – imomlarga qaytarish uchun kurasha boshladilar. Oliy hokimiyat ilohiy xususiyatga ega, deb hisoblagan shialar imomlarni saylash imkoniyatini rad etishdi. Ularning fikricha, imomlar odamlar va Alloh taolo o‘rtasida vositachidirlar. Sunniylar uchun bu tushuncha begona, chunki ular vositachilarsiz Allohga to'g'ridan-to'g'ri sig'inish tushunchasiga amal qilishadi. Imom, ularning nuqtai nazari bo'yicha, umumiy islomni, xususan, sunnatni bilishi bilan o'z suruvida obro'-e'tibor qozongan oddiy din arbobidir. Shialarning Ali va imomlarning roliga shunchalik katta ahamiyat berishlari Muhammad payg'ambarning o'rnini shubha ostiga qo'yadi. Sunniylarning fikricha, shialar islomga "noqonuniy" yangiliklar kiritishga ruxsat bergan va shu ma'noda shialarga qarshi.
Islom dastlabki davrda hech qanday yoʻnalish, mazhab va oqimlarga boʻlinmagan. 7-asrning oʻrtalarida turli siyosiy sabablarga koʻra, musulmonlar safida boʻlinish paydo boʻldi. Avval shialar, keyin xorijiylar musulmonlar ommasidan ajrab chiqdilar. Ular oʻzining haqligini isbot qilish uchun oʻz fikrini, yoʻnalishini himoya qila boshladi, shu tariqa har guruhning oʻziga xos aqidasi shakllana bordi. Sunniylik boʻyicha Abu Hanifa (Imomi Aʼzam) ning "Al-Fiqhul Akbar" asari eng nodir ilmiy meros sanaladi. Bu ishda Abul Hasan Ashʼariy bilan Abu Mansur Moturidiylarning xizmatlari beqiyosdir. Sunniylik yoʻnalishida shu ikki alloma asos solgan aqidaviy maktablar barcha sunniy ulamolar tomonidan eʼtirof etilgan. - Islom dastlabki davrda hech qanday yoʻnalish, mazhab va oqimlarga boʻlinmagan. 7-asrning oʻrtalarida turli siyosiy sabablarga koʻra, musulmonlar safida boʻlinish paydo boʻldi. Avval shialar, keyin xorijiylar musulmonlar ommasidan ajrab chiqdilar. Ular oʻzining haqligini isbot qilish uchun oʻz fikrini, yoʻnalishini himoya qila boshladi, shu tariqa har guruhning oʻziga xos aqidasi shakllana bordi. Sunniylik boʻyicha Abu Hanifa (Imomi Aʼzam) ning "Al-Fiqhul Akbar" asari eng nodir ilmiy meros sanaladi. Bu ishda Abul Hasan Ashʼariy bilan Abu Mansur Moturidiylarning xizmatlari beqiyosdir. Sunniylik yoʻnalishida shu ikki alloma asos solgan aqidaviy maktablar barcha sunniy ulamolar tomonidan eʼtirof etilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
