Иссиқликка чидамли бетонлар

эгри чизиқлар учун: 1 - 3,68; 2 - 2,80; 3 - 2,60; 4 - 2.07.
Иситиш ҳарорати, град.
Сиқилишга мустаҳкамлик чегараси, кг/см²
Na₂SiF₆ суюқ шиша билан аралаштирилганда, NaF нинг SiO₂ ва қисман реаксияга киришмаган ишқорий силикат ва натрий фторсиликати аралашмасидан иборат бўлган ғовакли қаттиқ модда ҳосил бўлади. Материалнинг мустаҳкамлиги чўкилган SiO₂ гелининг цементлаш таъсири билан белгиланади. Силикат зарралари бир-бирига боғланиб, NaF ва Na₂SiF₆ зарралари билан тўлдирилган кучли силикат скелетини ҳосил қилади.
Na₂SiF₆ қўшилиши билан суюқ шишани боғланиши ва қаттиқлашиши мураккаб жараёндир. Натрий фторсиликатининг ишқорий силикат билан ўзаро таъсири қуйидаги схема бўйича содир бўлади:
Na2SiF6 + 4Н2О ↔ 2Nа + 4HF + Si(OH)2;
Na2O·nSiO2 + mН2О ↔ NaOH + (m - 1)·nН2О·nSiO2;
NaOH + HF→NaF + H2O.
Aралашманинг боғланиш ва қаттиқланиш тезлиги кўп жиҳатдан киритилган натрий силикатфториди миқдорига боғлиқ. Aралашмада натрий силикатфториди қанча кўп бўлса, шунчалик тез қаттиқлашади, чунки таркибида Na₂SiF₆ кўп бўлса, эритмада унинг гидролизланган молекулалари миқдори ортади ва ишқорий силикатлар билан реакция янада кучлироқ давом етади.
Цемент тошининг зарур иссиқликка чидамли хусусиятларини таъминловчи натрий фсиликатфториди оптимал таркиби суюқ шиша массасининг 10...12% ни ташкил қилади (3.14-расм).
Суюқ шишага турли хил майда майдаланган тўлдиргич моддаларининг киритилиши иситилганда цемент тошининг хусусиятларини сезиларли даражада ўзгартиради. 1100°C га иситилганда максимал қувватни таъминлаш нуқтаи назаридан енг яхши тўлдиргич моддаси майда майдаланган шамотдир (3.15-расм).
Суюқ шиша асосидаги бетоннинг ҳароратга чидамлилигини 1400°C гача ошириш учун майда майдаланган тўлдирувчилар сифатида магнезит ва хромомагнезитдан фойдаланиш керак.
3.14- расм. Натрий фторсиликат миқдорининг суюқ шиша асосидаги цемент тошининг қиздирилганда мустаҳкамлигига таъсири.
Эгри чизиқлар учун суюқ шиша массасининг улуши сифатида натрий фторсиликат миқдори:
1 - 0; 2 - 5; 3 - 10; 4 - 12; 5 - 15; 6 - 20.
Сиқилишга мустаҳкамлик чегараси, кг/см²
Иситиш ҳарорати, град.
3.15- расм. Бетоннинг қиздирилгандаги мустаҳкамлиги, майда майдаланган тўлдирувчи турига қараб: 1 - шамот; 2 - кварц; 3 - учувчан кул; 4 - андезит.
Сиқилишга мустаҳкамлик чегараси, кг/см²
Иситиш ҳарорати, град.