Issiqlik almashinish qurilmalarini hisoblash

Variant 2K. Xuddi shunday hisoblar quyidagi natijalarni beradi:
Re, = 16777; a, = 3720 Vt/(m²-K);
Re₂ = 11308; a₂ = 3657 Vt/(m²-K);
K = 744 Vt/(m²-K); F = 74,1 m²

4 jadvaldan ko’rinib turibdiki, quvurlarining uzunligi 4,0 m li issiqlik almashinish qurilmasining issiqlik almashinish yuzasi bo’yicha zahirasi ( < 10%) kamlik qiladi, ya’ni to’g’ri kelmaydi. Quvurlarining uzunligi 6,0 m bo’lgan issiqlik almashinish qurilma yuzasi 119 m² bo’lsa ham 1K variantniki oldida afzalligi yo’q, chunki u katta massaga ega (M_2K=3380 kg) va uning gidravlik qarshiligi juda katta.

Variant ZK. Hisoblash natijalari:
Re,= 10540; a, = 1985 Vt/(m²-K);
Re₂ = 9694; a₂ = 2707 Vt/(m²-K);
K = 596 Vt/(m²-K); F = 92,4 m²

4 jadvaldan ko’rinib turibdiki, quvurlarining uzunligi 4,0 m, nominal yuzasi F_zk=121 m² bo’lganda zahira = 30,9%. Demak, zahira bo’yicha to’g’ri keladi. Massasi 3950 kg, ya’ni 1K variantnikiga qaraganda ko’proqdir. Ammo, quvurlarining uzunligi 1 barobar kam. Undan tashqari, u ixcham va quvurlararo bo’shliqdagi gidravlik qarshilik kamroq bo’ladi. Quvurlar uzunligani yanada kamaytirish maqsadida yana bir 4K variantni ko’rib chiqish mumkin.

Variant 4K. D = 800 mm; d_e=20x2 mm; z=6; n/z=103.
Hisoblash natijalari:
Re₁ =8560; a₁ = 2030 Vt/(m²-K);
Re₂ = 7754; a₂ = 2947 Vt/(m²-K);
K = 611 Vt/(m²-K); F = 92,3 m²

4 jadvaldan ko’rinib turibdiki, quvurlarining uzunligi 3,0 m, nominal yuzasi F_4K=116 m² va zaxirasi = 28,5% bo’lgan issiqlik almashinish qurilma to’g’ri keladi. Uning massasi M_4K=3550 kg, bu esa ZK variantnikidan 400 kg ga engilroq.

Uchta variant bo’yicha tanlangan g’ilof -quvurli issiqlik almashinish qurilmalarning gidravlik qarshiliklari bo’yicha taqqoslanadi.
Variant 1K. Suyuqlikning quvurdagi tezligi

Ishqalanish koeffistienti (3.1) formuladan hisoblab topiladi:

Taqsimlovchi kamera shtusterining diametri d_sht= 0,15 m. Undagi tezlik

Quvur bo’shlig’ida quyidagi mahalliy qarshiliklar bor: kameraga kirish va chiqish, 180° li 3 ta burilish va 4 marta suyuqlik quvurga kiradi va chiqadi.

Quvurlardagi gidravlik qarshilik (3) formuladan aniqlanadi:

Quvurlararo bo’shliqdagi suyuqlik bilan yuvilib turgan quvur qatorlarining soni:

Segment to’siqlar soni x = 18. ojuxdagi shtusterlar diametri d_trab = 0,2 m va undagi suyuqlik tezligi

Quvurlararo bo’shliqning eng tor ko’ndalang kesimi S_trab=0,040 m² dagi tezligi

Quvurlararo bo’shliqda quyidagi mahalliy qarshiliklar bor: suyuqlikning shtusterga kirishi va chiqishi, segment to’siqlar orqali 18 ta burilish (x=18 ta) va quvur paketini suyuqlik yuvib o’tishida 19 ta qarshilik (x+1).

Quvurlararo bo’shliqdaga gidravlik qarshilik (38) formuladan hisoblab topiladi:

Variant ZK. Xuddi shunday hisoblar quyidagi natijalarni beradi:

Avvalgi variantlar bilan taqqoslash shuni ko’rsatadiki, gidravlik qarshilik bo’yicha variant ZK yaxshi

Variant 4K. Hisoblash natijalari:

Avvalgi variant bilan solishtirish juda kam farq borligini ko’rsatadi, ammo bu variant afzalligi shundaki, massasi 400 kg kam. Shuning uchun variant ZK ni to’g’ri kelmaydi. Demak, raqobatbardosh deb variant 1K va 4K larni hisoblasa bo’ladi. Bu ikki variantdan qaysi birini tanlash texnik-iqtisodiy tahlil asosida qilinishi kerak.
Gidravlik qarshiliklarni engish uchun sarf bo’ladigan quvvat miqdori quyidagi formuladap aniqlanadi:

bu erda V - issiqlik tashuvchi agent sarfi, m³/s; r - naporning yo’qolishi, Pa; - nasosning f.i.k.

4. 
   Hulosa.
   

Hulosa qilib aytaganda bu kurs loyhasinini bajarish orqali respublikamizdagi “Issiqlik va massa almashinuvi jarayonlari va qurilmalari” amalga oshirish orqali, men bu loyhadan juda ko’p ma’lumotlarni o’rgandim.
Mustaqil Respublikamizning taraqqiyoti, uning uzoq va yaqin xorijiy mamlakatlar bilan keng ko’lamdagi aloqalarining rivojlanishi hozirgi kun talabiga javob beradigan bilimdon, texnika uskunalarini va texnologiyalari bevosita qulay yuqori malakali mutaxassislar, muxandislar tayyorlashni taqozo etadi. Respublikamizda maxsulot ishlab chiqarish va sanoatda taraqqiy etishi uchun zarur bo`lgan texnikaviy baza yaratadi. Shunday ekan, har bir ishchi, muhandis, hamda olimning vazifasi zamonamiz talabiga to`la javob beradigan, yuqori unumli, mustahkam va foydali ish koeffisienti yuqori bo`lgan yangidan - yangi mashinalar yaratishdan iborat.
Buning uchun g’ilof -quvurli issiqlik almashinish qurilmalarini loyihalashda ularning qismlari mum­kin qadar engil, etarli darajada mustahkam, ish qalanishga chidam­li, shakli oddiy, ishlatilishi qulay, xavfsiz va davlat standarti talablarini to`la qondiradigan bo`lishiga erishishi kerak. Bundan tashqari,mashunasozlikda suyuqliklardan sovitish sistemalarini mashina detallarini moylash va ularni chidamliligini oshirish, xalq xo’jaligida, keng qo’lanilib hozirgi kunga zarur bo’lgan qurilmalardan biri hisoblanadi.

5.