Issiqlik energetikasi

Bir naychali (kosali) asboblar. Bu asboblar ikki naychali asboblarning bir turi
bo‟lib, ikkinchi naycha o‟rniga keng idish (kosa) ishlatiladi.
Ortiqcha bosim ta„sirida kosadagi suyuqlik sathi pasayib, naychadagi sath
oshadi. Bu hol uchun quyidagini yozish mumkin:
)
(
)
(
1

 




g
H
h
P
орт
(11.10)
Kosali manometrning afzalligi shundaki, naychadagi suyuqlik meniskining
holati bir marta hisoblanadi. Bu asbobning kamchiligi idishdagi suyuqlik sathining
pasayishi natijasida N ga teng hato sodir bo‟lishidadir. Aniq, asboblar uchun
quyidagi munosabat urinli:
,
s
S
H
h

(11.11)
bunda
S – idish kesimining yuzasi, m
2
; s – naycha kesimining yuzasi, m
2
;
(11.9) va (11.10) tenglamalardan quyidagi kelib chiqdi:
),
)(
1
(
1





S
s
hg
P
орт
(11.12)

---

---

71
Agar s/S – nisbat 1/400 dan ortiq bo‟lmasa, N kattalikni e„tiborga olmasa

bo‟ladi:
)
(
1




hg
P
орт
(11.13)
Suyuqlikli manometrlar bilan o‟lchanadigan bosimning yuqori chegarasi
asbobning katta-kichikligiga bog‟liq.
Tajribada asboblar 0,196 MN/m2 (2 kgk/sm2) dan oshmaydigan bosimni
o‟lchash uchchun ishlatiladi.
Mikromanometrlar. Juda kichik bosimlarni o‟lchash uchun og‟ma naychali
mikromanometrlar ishlatiladi.
Naychaning
holati
og‟ma
bo‟lgani
sababli
o‟lchanayotgan bosimni
muvozanatlaydigan suyuqlik ustunining uzunligi:
sina
n
h


, (11.14)
bunda n- suyuqlik meniskining shkala bo‟yicha siljishi, m.
Bunday asboblar 157…980 N/m2 (16…100 mm suv. ust.) chegaradagi
bosimlarni o‟lchashga muljallangan. Bu asboblarning hatosi ±1,0% dan oshmaydi.