Исследование в XXI веке октябрь, 2022 г 332 sportda motivatsiyani o‘rganish

 
Motivatsiya darajalari (N. B. Stambulova bo‘yicha ) 
N. B. Stambulovaning fikricha , motivatsiya uch darajali piramida sifatida ifodalanishi 
mumkin. Bu piramidaning asosini tashkil etuvchi birinchi daraja ehtiyojlar, turli vaziyat 
motivlaridan iborat. Ehtiyoj va motivlarsiz inson hech qanday faoliyatni amalga oshirmaydi. 
Ikkinchi bosqichda shaxsning moyilliklari, qiziqishlari, ideallari va qadriyatlari mavjud. 
Ushbu darajaga muvofiq, odam u yoki bu faoliyatga, xususan, sportga kiradi. Piramidaning 
tepasida dunyoqarash, hayotiy pozitsiya va hayotiy maqsadlar mavjud. Bu daraja insonning 
butun hayot tarzini belgilaydi. Agar taqdim etilgan piramida umuman motivatsiyani aks 
ettirsa, u holda sport motivatsiyasi (R. A. Piloyan , 1984 ga ko‘ra) quyidagi asoslarni o‘z 
ichiga oladi: 
• rag‘batlantirish (ma’naviy va moddiy ehtiyojlarni qondirishga yo‘naltirilganlikni aks 
ettiruvchi omillar); 
• asosiy (qiziqishni aks ettiruvchi omillar: 1) sport mashg‘ulotlari uchun qulay, qulay 
sharoitlar, 2) maxsus bilim va ko‘nikmalar, 3) og‘riqning yo‘qligi); 
• protsessual (qiziqishni aks ettiruvchi omillar: 1) raqib haqidagi bilim, 2) musobaqa 
natijalariga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan psixogen ta’sirlarning yo‘qligi). 
Sport psixologiyasida motivatsiyaning ikkita parametrining jiddiyligi hisobga olinadi: 
muvaffaqiyatga erishish motivatsiyasi va muvaffaqiyatsizliklardan qochish motivatsiyasi. 
Birinchi jihatni amalga oshirish uchun sportchining faoliyati va holati quyidagi talablarga 
javob berishi kerak: 
• sport faoliyati sifat va miqdoriy jihatdan baholangan aniq natijani qoldirishi kerak; 
• natijani baholash uchun, xususan, talab qilinadigan tartibga solish darajasini 
belgilaydigan aniq mezonlar bo‘lishi kerak; 
• faoliyat istalgan bo‘lishi kerak va natija mustaqil ravishda olinadi. 
Bu jihat sportchilarda qochish motivatsiyasidan ko‘ra ko‘proq uchraydi.