Исследование в XXI веке январрь, 2023 г 205 moliyaviy xavfsizlikni ta'minlashda raqamli iqtisodiyotni roli

Raqamli iqtisodiyotni moliyaviy xavfsizlik tahdidlari 
Mamlakat moliyaviy xavfsizlikiga 
tashqi tahdidlar
Mamlakatning iqtisodini moliyaviy 
havfsizligiga jihatdan dahldor tahdidlar
Noqulay 
makroiqtisodiy 
ko'rsatgichlari : pul va moliya kredit 
tizimlarining inqirozi
Iqtisodiyotni noodatiy boshqaruvi, xatolar 
yoki rejalarining yo'qligi
Siyosiy mamlakat inqirozi
Mamlakat 
iqtisodiyotini 
noto'g'ri 
rivojlanishi
Inflyatsiya darajasi va inflyatsiya prognozi
Past daraja va mamlakatning iqtisodiy 
obro'si
Moliyaviy savodxonlik: Shaxsiy moliyaviy xavfsizlik yostig’i nima va u qanday 
shakllantiriladi 
Ushbu xavfsizlik yostig’i investitsiya qilishdan va passiv daromad olishdan oldin 
yaratilishi kerak. 
Xotirjam yashash va investitsiya kiritish uchun moliyaviy xavfsizlik yostig’i bo’lishi 
kerak. Bu kamida 3 oy davomida asosiy daromad manbai yo’qolgan taqdirda normal hayot 
darajasini ta’minlaydigan mablag' zaxirasi. 
Ideal holda 6 oy. Ushbu xavfsizlik yostig’i investitsiya qilishdan va passiv daromad 
olishdan oldin yaratilishi kerak. 
⠀ USHBU YOSTIQNI QAYERDAN SHAKLLANTIRISHNI BOSHLASH KERAK: 
1.Biz oylik majburiy xarajatlarni — oziq-ovqat mahsulotlari va to’lovlarni to’lashni 
(kommunal xizmatlar va boshqalar) belgilaymiz. 
2.Ushbu miqdorni uchga ko’paytirib moliyaviy xavfsizlik yostig’ining minimal hajmini
olamiz. 
3.Biz har oy daromadimizning kamida 10 foizini jamg’aramiz. Ko’proq jamg’arishga 
imkoniyatingiz bo’lsa — ajoyib. Shunday qilib siz kerakli miqdorni tezroq yig’asiz. 
4.Bu pullarning barchasini istalgan vaqtda mablag’larni to’ldirish yoki olish 
imkoniyatiga ega bo’lgan hisobga qo’yamiz. 
5.Endi biz ushbu hisobni eng yomon paytgacha unutamiz. Ta’til ham, sevimli 
do’koningizdagi eng yoqimli chegirmalar va takliflar ham ushbu hisobdan pul olish uchun 
sabab bo’lmasligi kerak. 
Yakuniy bosqich sarmoyalar uchun dastlabki kapitalni shakllantirishdir. Qora kun 
uchun pulni tejashni allaqachon bilib oldik. Endi siz passiv daromadlarni tashkil qilishni 
boshlashingiz mumkin.
Identifikatsiya shunday psixologik hodisaki, bunda suhbatdoshlar bir-birlarini 
to‘g‘riroq idrok qilish uchun o‘zlarini bir-birlarining o‘rniga qo‘yib ko‘rishga harakat 
qiladilar. Ya’ni, o‘zidagi bilimlar, tasavvurlar, hislatlar orqali boshqa birovni tushunishga 
harakat qilish, o‘zini birov bilan solishtirish (ongli yoki ongsiz) identifikatsiyadir. Masalan, 

---

Международный научный журнал № 6 (100), часть 1 
«Новости образования: исследование в XXI веке» январрь, 2023 г 
208 
birinchi uchrashuvga ketayotgan yigitning ichki holatini uning o‘rtog‘i yoki akasi tushunishi 
mumkin. 
Autentifikatsiya (Authentication) — ma’lum qilingan foydalanuvchi, jarayon yoki 
qurilmaning haqiqiy ekanligini tekshirish muolajasi. Bu tekshirish foydalanuvchi (jarayon 
yoki qurilma) haqiqatan aynan o’zi ekanligiga ishonch xosil qilishiga imkon beradi. 
Autentifikatsiya o’tqazishda tekshiruvchi taraf tekshiriluvchi tarafning xaqiqiy ekanligiga 
ishonch hosil qilishi bilan bir qatorda tekshiriluvchi taraf ham axborot almashinuv 
jarayonida faol qatnashadi. Odatda foydalanuvchi tizimga o’z xususidagi noyob, 
boshqalarga ma’lum bo’lmagan axborotni (masalan, parol yoki sertifikat) kiritishi orqali 
identifikatsiyani tasdiqlaydi. 
Identifikatsiya va autentifikatsiya sub’ektlarning (foydalanuvchilarning) haqiqiy 
ekanligini aniqlash va tekshirishning o’zaro bog’langan jarayonidir. Muayyan foydalanuvchi 
yoki jarayonning tizim resurslaridan foydalanishiga tizimning ruxsati aynan shularga bog’liq.