Исследование в XXI веке январрь, 2023 г 470 biznesda muloqotning o'ziga xos jihatlari va qo'llash usullari

---

Международный научный журнал № 6 (100), часть 1 
«Новости образования: исследование в XXI веке» январрь, 2023 г 
470 
BIZNESDA MULOQOTNING O'ZIGA XOS JIHATLARI VA QO'LLASH USULLARI 
Boirov Turg’unboy Nurali o'g'li 
Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti 1-kurs talabasi 
Anotatsiya: Biznesda muvaffaqiyat qozonish uchun insonlar o'rtasida samarali va 
to'g'ri muloqot qilish lozim. Biznesda samarali muloqot qilish uchun maxsus talab va 
qoidalari mavjud. Agar biznesda muvafaqqiyat qozonishni xohlasangiz, insonlar bilan 
muloqot madaniyatini o'rganishingiz kerak. 
Muvaffaqiyatli biznes yuritish ko'p narsani talab qiladi. Biroq, agar muloqot 
qobiliyatlari samarali va samarali bo'lmasa, hech narsa yaxshilanmaydi.Ishbilarmonlik 
muloqotining samarali ko'nikmalari biznesning muvaffaqiyatida muhim ahamiyatga ega. 
Aloqa samarali bo'lishi uchun u faqat gapirish va eshitishdan nariga o'tishi kerak. Bu sizning 
tana tili, so'z tanlash, xabarning ravshanligi va muloqot uslubini o'z ichiga oladi. Sizning 
muloqot qobiliyatingiz tashkilotning muvaffaqiyatiga yoki muvaffaqiyatsizligiga ta'sir qiladi. 
Biznes muhitida hamkorlik va jamoaviy ish ajralmas. Ular har qanday biznesning 
muvaffaqiyati uchun muhim bo'lgan biznes aloqalari ko'nikmalaridir. Hamkorlik va 
jamoaviy ish yordamida siz bozor ulushini, xodimlarning qoniqishini, shuningdek, siz taklif 
qilayotgan mahsulot va xizmatlar sifatini oshirishingiz mumkin bo'ladi. Bundan tashqari, siz 
savol berish, boshqalarning harakatlarini hurmat qilish va ularga etarlicha e'tibor berish 
san'atini o'rganishingiz kerak. Agar xodimga boshqalar bilan ishlash imkoniyati taklif qilinsa, 
u samarali hamkorlik qilishga intiladi. Siz hissiy aqlli ekanligingizga va atrofingizdagi hamma 
narsani bilishingizga ishonch hosil qiling. Shunday qilib, hamma siz bilan biznes qilishdan 
mamnun bo'ladi. 
Tinglash ishbilarmonlik ko'nikmalarining katta qismidir. Yaxshi tinglash ko'nikmalarini 
rivojlantirish odamlarga eshitilgan va qadrli ekanligini his qilish uchun zamin ochadi. 
Shunday qilib, ular siz bilan osongina bog'lanishlari mumkin. Tomoshabinlarga quloq soling 
va muloqotni bir tomonlama ta'sir o'tkazmang. Sizning tinglovchilaringiz ularni 
tinglayotganingizda har doim aniqlaydilar. Ularni eshitayotganda uzilishlardan saqlaning, 
lekin "Bu ajoyib" yoki "Qiziqarli" kabi izohlar bilan javob berish ikkalangiz o'rtasida aloqa 
o'rnatishga yordam beradi. Agar tasodifan, kelishmovchiliklar yuzaga kelsa, birovni hukm 
qilishdan saqlaning. Iloji boricha ochiq fikrli bo'ling. Ba'zi suhbatlarni muloqot qilish qiyin. 
Qanday bo'lmasin, ularni chetga surmang. Bu haqda gapirish uchun qulay vaqt toping va 
tinglovchilaringizga ham quloq soling.Yozuv hujjatlarni tuzish, hisobot berish yoki elektron 
pochta orqali yuborish shaklida bo'lishi mumkin. Elektron aloqa har qanday boshqa 
ishbilarmonlik qobiliyatiga qaraganda rasmiyroqdir. Bu yozma xat bilan bir xil tarzda ko'rib 
chiqiladi. Hamkasbingiz bilan do'st bo'lish yaxshi. Biroq, yozma ravishda muloqot qilish 
haqida gap ketganda, siz rasmiy bo'lishingiz kerak, faqat shaxsiy darajadan tashqari. 

---

Международный научный журнал № 6 (100), часть 1 
«Новости образования: исследование в XXI веке» январрь, 2023 г 
471 
Tomoshabinlarga begona bo'lgan jargon, jargon yoki so'zlarni ishlatishdan saqlaning. 
Shunday qilib, siz yozishni boshlashdan oldin tinglovchilaringizning ehtiyojlarini 
tushunishingiz kerak. 
Biznes muloqot shaxsiy va ijtimoiy muloqotga nisbatan rasmiyligi bilan xarakterlanadi. 
Har qanday biznesning muvaffaqiyati gʻoyatda yaroqli va samarali muloqotga bogʻliq 
boʻladi. Bu muloqot biznes tashkilotlari, bozorda, tashkilotlar va ishchilarning turli xil 
guruhlari, biznes egalari va ishchilari, xaridorlar va sotuvchilar, xizmat ta’minotchilari va 
mijozlar, savdo va tashkilot xodimlari hamda matbuot xodimlari oʻrtasida ham sodir 
boʻladi. Bu kabi barcha muloqotlar biznesga oʻz ta’sirini oʻtkazadi. Diqqat bilan qilingan bu 
kabi muloqot biznes manfaatlariga koʻmaklashadi. Aks holda, u tashkilotni nochor ahvolda 
koʻrsatadi. Muloqot har qanday tashkilot uchun hayotiy kuch manbaidir. Har qanday 
tashkilotda asosiy muammo samarali muloqot jarayonidir. Odatda, boshqaruv muammosi 
yetarli darajada boʻlmagan muloqotga sabab boʻladi. Buyruqlarni notoʻgʻri talqin etish 
jiddiy xatolarni keltirib chiqaradi. Muloqotdagi asosiy muammo talqin etilgan ma’no boʻlib, 
uni soʽzlovchi koʽzda tutmagan boʻlishi mumkin. Soʻzlovchi va tinglovchi alohida ikki 
shaxsligi, ularning oʻz cheklovlari mavjudligini va ular oʻrtasidagi xabarda ma’no buzilishi 
mumkinligini anglab yetish shart. 
Insonlar tashkilot ichida bir-birlari bilan muloqot qilishlari ichki muloqot hisoblanadi. 
Bu bir jamoada ishlash va umumiy maqsadlarni anglab yetish uchun qilinadi. Muloqot 
rasmiy yoki norasmiy boʻlishi mumkin. Ichki muloqot yuzma-yuz va yozma muloqotni oʻz 
ichiga oladi. Xabar, hisobot, ofis buyruqlari, aylanma farmoyish, faks, videokonferensiya, 
yigʻilish va shu kabilar ichki muloqot namunalaridir. 
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishib, demokratik huquqiy davlat va 
fuqarolik jamiyati qurish yo‘lidan borayotgan bugungi kunda dunyo andozalari darajasidagi 
bilimdon, zukko, har tomonlama yetuk iqtisodchi mutaxassis kadrlarni tayyorlash muhim 
ahamiyat kasb etmoqda. Bu esa ta’lim andozalariga yangi, zamonaviy fanlarni kiritish orqali 
amalga oshiriladi. 
Xulosa o’rnida shuni aytish joizki, agar siz mukammal biznes egasi bo'lishni istasangiz, 
kishilar bilan samarali aloqa qilishingiz kerak. Aloqa yaxshi biznesni katta biznesdan ajratib 
turadi. Ishbilarmonlik muloqotining samarali ko'nikmalari yoki strategiyalariga ega bo'lgan 
holda, siz o'zingizga xos bo'lgan muammolarni yaxshiroq bilib olasiz va ularni hal qilish 
yo'llarini izlay olasiz. Tashkilot a'zolaridan tortib, mijozlar kabi tashqi organlargacha, 
hamma bilan samarali muloqot qilganda, mumkin bo'lgan kamchiliklarni ham osonlikcha 
aniqlash mumkin. Bundan tashqari, ish joyingizdagi aloqa tizimini ko'rib chiqing va bu erda 
keltirilgan ko'nikmalar va strategiyalarni qo'llash qanchalik katta foyda keltirganini ko'ring. 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
1. N.A. Husanov, R.Sh. Xo'jaqulova ,,Biznesda muloqot va akademik yozuv".Toshkent. 
,,Iqtisod va moliya" 2019. 
2. Lex.uz