Issn 2181-2292 "солиқ ва ҳаёт" электрон илмий-оммабоп журнали

1-жавдал 
Солиққа тортиш ва хўжалик юритувчи субъектларнинг динамик 
ўзгаришида солиқ юкларининг таъсирлари
2
 
Таъсир тури 
Мазмуни 
Прогрессив солиққа 
тортиш ва 
даромадлар 
тенгсизлиги 
Ушбу ёндашув ижтимоий фаровонлик дастурларини қўллаб-қувватлаш 
учун бойликни қайта тақсимлаш орқали даромадлар тенгсизлигини 
бартараф этишга қаратилган. Юқори даромадли шахслар сармоя ва 
тадбиркорлик учун рағбатларнинг пасайишига дуч келиши мумкин, кам 
даромадли 
шахслар 
эса 
яхшиланган 
ижтимоий 
хизматлардан 
фойдаланадилар. 
Глобаллашув ва солиқ 
рақобати 
Ушбу тенденция корпоратив солиқ ставкаларини пасайтириш, солиқ 
имтиёзларини жорий этиш ва солиқ шартномаларини тузишга қаратилган 
солиқ сиёсатига олиб келади, буларнинг барчаси иқтисодий фаолликни 
оширишга қаратилган.. 
Рақамли иқтисодиёт 
ва солиқ муаммолари 
Рақамли иқтисодиётнинг юксалиши бутун дунё бўйлаб солиқ тизимлари 
учун жиддий муаммоларни келтириб чиқарди. Электрон тижорат, рақамли 
хизматлар ва масофавий иш тартиби географик чегараларни лойқалади, бу 
эса солиқ юрисдикциясини аниқлашни қийинлаштиради. Натижада, солиқ 
сиёсати рақамли транзакцияларни солиққа тортиш муаммосини ҳал қилиш 
ва рақамли соҳада фаолият юритувчи хўжалик юритувчи субъектлар 
2
Муаллиф томонидан ишлаб чиқилган. 

---

www.soliqvahayot.uz
III СОН. 2023 
266 
тегишли тарзда солиққа тортилишини таъминлашга мослашмоқда. 
Экологик солиққа 
тортиш ва 
барқарорлик 
Сўнгги йилларда барқарорликни таъминлаш учун экологик солиққа 
эътибор кучаймоқда. Углерод чиқиндилари, ифлосланиш ва ресурсларни 
истеъмол қилиш учун солиқлар атроф-муҳитнинг ташқи таъсирини ўз 
ичига 
олади. 
Ушбу 
солиқлар 
экологик 
тоза 
амалиётларни 
рағбатлантиришга қаратилган бўлсада, улар бизнеснинг харажатлар 
таркибига таъсир қилиши ва истеъмолчиларнинг хатти-ҳаракатларига 
таъсир қилиши мумкин. 
Солиқ имтиёзлари ва 
иқтисодий 
ривожланиш 
Ушбу имтиёзларга солиқ таътиллари, инвестицион солиқ имтиёзлари ва 
айрим фаолият турлари учун солиқ имтиёзлари киради. Бундай 
рағбатлантиришнинг хўжалик юритувчи субъектларга таъсири уларнинг 
мувофиқлиги ва фаолият юритаётган секторига қараб фарқ қилади.  
Мувофиқлик ва 
солиққа тортиш 
технологиялари 
Солиқ жараёнларини соддалаштириш ва солиқ тўлашдан бўйин товлашни 
камайтириш учун автоматлаштирилган тизимлар, маълумотлар таҳлили ва 
блокчейн технологияси қўлланилмоқда. Хўжалик юритувчи субъектлар 
солиқ маъмуриятчилигидаги ушбу ўзгаришларга мослашиши керак, бу 
уларнинг риоя қилиш харажатлари ва хавф профилларига таъсир қилиши 
мумкин.