Иқтисодиёт” йўналиши 23-19 гуруҳ талабаси Аллаязова Умида

“Иқтисодиёт” йўналиши 23-19 гуруҳ талабаси Аллаязова Умида

Iqtisodiy ta’limotlar tarixi fanidan mustaqil ta‘lim topshiriqlari

Variant № 13
1 – Topshiriq: “Fanga kirish. Qadimiy dinlarning iqtisodiy jihatlari” mavzusida referat yozish (qo‘l yozma) 10-15 bet.
2 – Topshiriq: Test.

1. 
   Qadimgi dunyo iqtisodiy fikrlarida ideallashtiriladi:
   

A) bozor iqtisodi munosabatlari;
B) natural xo’jalik munosabatlari;
V) pul munosabatlari;
G) yirik savdo va sudxo’rlik.

2. «Avesto» kitobi yaratildi:

A) qadimgi Hindistonda;
B) qadimgi Xitoyda;
V) qadimgi Gretsiyada;
G) qadimgi O’rta Osiyoda.

3.«Xalq otasi» tushunchasini dastlab muomalaga kiritgan mutafakkir:

A) Aristotel’;
B) Konfutsiy;
V) Platon;
G) Katon.

4.Aristotel’ xrematika sohasiga kiritadi:

A) dehqonchilik va hunarmandchilikni;
B) sudxo’rlik va savdo vositasi operatsiyalarini;
V) mayda savdoni;
G) yuqoridagilarning barchasi.

5. 
   «Oikonomia» atamasini dastlab muomalaga kiritgan - bu:
   

A) Katon;
B) Aristotel’;
V) Ksenofont;
G) Platon.

5. 
   «Artxashastra» asari yaratildi:
   

A) qadimgi Xitoyda;
B) qadimgi Hindistonda;
V) qadimgi Gretsiyada;
G) qadimgi Rimda.

7.Jamiyat taraqqiyotida ehtiyojlarning ahamiyati to’g’risidagi g’oyani ilgari surgan O’rta Osiyo mutafakkiri – bu:

A) Ibn Sino;
B) Yusuf Xos Hojib;
V) A.Forobiy;
G) A.Navoiy.

8. «Englar, ichinglar, hadya qilinglar, ammo isrof qilmanglar» deb ko’rsatma beradi:

A) Ibn Xoldun;
B) Qur’oni Karim;
V) Amir Temur;
G) M.Ulug’bek.

9. F. Akvinskiyning «odil narx» kontseptsiyasiga binoan tovar qiymati asosini tashkil etadi:

A) sarfli printsip;
B) ahloqiy-etik printsip;
V) sarfli va ahloqiy-etik printsip birgalikda;
G) foydalilik printsipi.

10. «Siyosiy iqtisod» atamasining muallifi:

A) Aristotel’;
B) A.Monkret’en;
V) A.Smit;
G) K.Marks.
3 – Topshiriq: Atamalarga ta’rif yozish va ularni o‘zlashtirish.

Suyurg'ol yerlar.
Алоҳида кўрсатган хизматлари учун йирик амалдорлар, ҳарбийлар, дин пешволари ҳазда бўйсундирилган собиқ ҳукмдорларга шахсий хизмати ва шароитга муносиб равишда бирон ҳудуд (вилоят, шаҳар, туман) тортиқ (суйурғол) қилинган. Масалан, Амир Темур ўз пири саййид Баракага Андхудни тортиқ қилгани маъ¬лум. Ана шундай ҳолларда, «Тузуклар»да ёзилишича, ҳар бир суйурғол қилинган вилоят ё мамлакатга иккитадан вазир тайинланган.
Tarxon yerlar.
Танҳо – ҳукмдор томонидан алоҳида хизмат кўрсатган кишиларга амлоқ ерлардан баъзилари инъом этилиши туфайли пайдо бўлган мулк шакли бўлиб, бундай ерларда солиқ йиғиш ҳуқуқи танҳо эгалари – танҳодорларга берилган. У ўзига берилган ер, бир нечта қишлоқ, ҳатто, катта мулкнинг йиллик ёки ярим йиллик даромадини ҳадя сифатида олган. Баъзан, амалдорлар бир умр танҳодор бўлган ва ўғли хон марҳаматига сазовор бўлса, танҳодорлик мерос сифатида давом этган. Ҳарбийларга танҳо ёки хирож тақдим этилса, у тархон деб аталган.
Ushr yerlar.
Ер уни нақд пулга сотиб олган шахснинг мулкига айланади. Ўз мулкидаги ерда деҳқончилик қилган одам ушр беради.
Ерлар иккига бўлинади:
1. Ушр ерлари.
2. Харож ерлари.
Ушр ерлари қуйидагилар:
Эгалари молик бўлиб туриб, Исломга кирган ерлар. Мадина, Тоиф, Яман, Баҳрайн ва Макка ерлари каби.
Мусулмонлар билан эгалари орасида уруш бўлгандан кейин мусулмонлар қўлига ўтган ва хумс сифатида мужоҳидларга бўлиб берилган ерлар. Қуръонда айтилганидек, бешдан бир қисми тақсим қилинган ерлар.
Эгасиз ерларни давлат бошлиғи маълум кишиларга бўлиб берган бўлса, ўша ерлар ҳам ушр ери бўлади.
Ўзлаштирилмаган ерни мусулмонлар ўзлаштирган бўлсалар ҳам ушр ери бўлади.
4 – Topshiriq: “O`zbekiston Respublikasidagi ma’muriy-buyruqbozlik tizimidan bozor munosabatlariga o`tish davri konsepsiyasi” mavzusida prezentatsiya tayyorlash. 10-15 bet.
5 – Joriy baholash: Amaliyot darslaridagi faollik
Iqtisodiy ta’limotlar tarixi fanidan mustaqil ta‘lim topshiriqlari