Иšтисодий таілил фанининг моіияти, бозор иšтисодиёти шароитида аіамияти ва вазифалари

2.11 - Жадвал.
Ялпи маҳсулотга асосий фондлар ва улар
самарадорлигининг таъсирини интеграл усулида аниқлаш

Кўрсаткичлар	Шартли белгилари	Режада	Ҳақиқат- да	Фарқи (+,-)
Ялпи маҳсулот, минг сўм	М	43420	45850	+ 2430
Асосий фондларининг ўртача йиллик қиймати, минг сўм	АФ	47115	47825	+ 710
Фондлар самарадорлигии (бир сўм фондга тўғри келадиган товар маҳсулоти), тийин	ФС	92,16	95,87	+ 3,71

Жадвалда келтирилган маълумотлар асосида натижанинг ўзгаришига омиллар таъсирини интеграл усулида аниқлаш мумкин.

1. Ялпи маҳсулотнинг асосий фондлар ўртача йиллик қиймати таъсири эвазига ўзгариши 668,5 минг сўмни ташкил қилди.

710 . 3,71

Мф = 710 . 92,16 + ------------------ = + 668,5 минг сœм.
2

2. 
   Ялпи маҳсулотнинг фондлар самарадорлиги таъсири эвазига ўзгариши 1761,5 минг сўмни ташкил қилди :
   

710 . 3,71
Мфс = 3,71 . 47115 + -——--------= + 1761,5 минг сўм.
2
Икки омилнинг таъсири биргаликда ялпи маҳсулотнинг умумий фарқини беради 668,5 + 1761,5 = + 2430 минг сўм.
Натижа ўзгариши учта омилга боғлиқ бўлган шароитда интеграл усулидан ҳам фойдаланиш мумкин. Масалан , “У” натижа Х₁ , Х₂ , Х₃ омиллар ўзгаришига боғлиқ бўлса тенглама қуйидагича бўлади :
У = Х₁ . Х₂ . Х₃

Бу ҳолда натижа ўзгаришга биринчи омилнинг таъсири (Ух₁) қуйидагича аниқланади :