Iv- bob. Proteus dasturini o’rganish
Download 1.96 Mb. Pdf ko'rish
|
Proteus da ishlash
|
206 IV- bob. Proteus dasturini o’rganish. 4.1.Proteus dasturi to’g’risida dastlabki ma’lumotlar 174- rasmda Proteus dasturi leybli keltirilgan. 174- rasm. Proteus dasturi leybli (belgisi). Proteus – bu radioelementlarni avtomatik ravishda loyihalashtiradigan tizimlar sinfidagi dasturlar paketi bo’lib, o’zida ikkita asosiy dasturni birlashtirgan: ISIS – elektron sxemalarni real vaqt rejimida ishlab chiqish va sozlash vositalari va ARES – bosma platalarni ishlab chiqish vositasi. 175- rasmda Proteus dasturining bosh ishchi oynasi keltirilgan. Bu dasturning boshqa dasturlardan, masalan, Electronics Workbench- Multisim, MicroCap lardan xarakterli farqi shundaki, unda turli xil mikrokontrollerlar: 8051, PIC (Microchip), AVR (Atmel) va boshqalarni interaktiv sozlash real vaqt masshtabida va qadam-baqadam rejimda mukammal amalga oshiriladi. Proteus tadqiqotchining real o‘rnini imitatsiya qiladi, ya'ni real vaqt masshtabida ishlaydigan o‘lchov asboblari, analog va raqamli elementlar bilan ta'minlangan. Dastur bilan sodda yoki murakkab analog yoki raqamli qurilmalarni yaratish, modellashtirish va o‘rganish mumkin. 207 175- rasm. Proteus dasturining bosh ishchi oynasi. "Electronics Labcenter" tizimi (Proteus 4.73) analog, raqamli va analog- raqamli qurilmalarning ko'p qavatli bosilgan elektron plitalarini (PCB) loyihalashtirish uchun mo'ljallangan. Ikki asosiy moduldan iborat: ISIS - o'rnatilgan kutubxona menejeri bilan sxematik diagrammalarning grafik muharriri; ARES - o'rnatilgan kutubxona menejeri va autotracer bilan bosilgan elektron kartochkalarning grafik muharriri. Yuqorida asosiy elementlarning izohlari bilan ISIS dasturining asosiy interfeys oynasi ko'rsatilgan. Kelajakda bir nechta terminologiyaga- qisqa shakliga amal qilamiz, ya'ni: chap menyu, yuqori menyu buyrug'i, yuqori bosh menyu, modellashtirish tugmalari, ob'ektni tanlash. Dastur oynasi ba'zi bir menyular pastga tushganda pozitsiyasini o'zgartirganligi sababli to'liq mos kelmaydi. Shu bilan bir xil boshqa dastur oynalarini Windows dasturlarini siz uchun mos bo'lgan joyga sudrab olib tashlashingiz mumkin. Sichqoncha chap tugmachasini boshlanadigan menyu punkti uchun (to'rtburchak chapdagi gorizontal menyular uchun kulrang paneli va yuqoridagi vertikal menyular uchun) tugmalarini qo'ymasdan, masalan, yo'nalish menyusi (rasmda boshlang'ich element o'qning ustida ko'rinadi, o'ng tomonga aylanish) selektor ichida oynaning o'ng vertikal chegarasiga va tugmani qo'yib 208 yuborganingizdan keyin o'ng tarafdan vertikal holda "yopishib qoladii". Xuddi shunday, siz menyuning eng yaxshi misollardan birortasi bilan shug'ullanishingiz mumkin. Shu tarzda dastur elementlari uchun qulay joyni o'rnatishingiz mumkin. Dasturning yana bir ajoyib "hiylasi": agar siz selektor oynasida o'ng tugmasini bosib tanlasangiz va ochilgan oynada, Auto Hide (Avtomatik yashirish) funktsiyasini chap tugmasini bosib tanlanadi, agar sichqoncha kursori ko’rsatilmasa, avtomatik ravishda qulab tushadi. Bu monitorlarga imkon beradi- 4: 3 formati bilan tartibga solish oynasi uchun bir nechta joy yutiladi. Ushbu rejimni bekor qilish takroriy harakatlar bilan amalga oshiriladi. Bosma platalarga dizayni asosiy bosqichlarini ko'rib chiqamiz: 1. ISISdagi elektr kontseptsiyasining elementlarini, ARESdagi PP xodimlari elementlarini va ularning o'zaro aloqalarini yaratish va tartibga solish; 2. ISESda elektr sxemalarini yaratish va ARESga ulanishlar ro'yxatini eksport qilish. 176- rasmda dastur bosh ishchi oynasining ichki tuzilishi izohlar bilan keltirilgan. 176- rasm. Proteus dasturining bosh ishchi oynasi tuzilishi izohlar bilan. 209 ISISni birinchi marta boshlaganingizda, ikkita ochilgan oyna paydo bo'ladi. Ularning birida so'raladi -yangilanishlarni tekshirib ko'ring - bu yerda ishonchli qilib, "endi ko'rsatma" belgisini qo'yishingiz mumkin. Boshqa oynada joylashgan misol dastur dizaynida ko'plab misollar keltirilgan. Agar siz, albatta, tajribali foydalanuvchi bo'lsangiz, qo'yishga shoshilmang. Misollardan tezkor kirish har doim eng yuqori menyudan Help => Sample orqali amalga oshirilishi mumkin Yangi boshlovchilar uchun eng muhimi va original SAMPLES.HLP faylini 6.9sp5versiyadan ilova qilish mumkin. Albatta, unda quyida keltirilgan yangi IClar uchun misollar tavsifi yo'q versiyalari, shuningdek 7.4 va 7.5 versiyalaridagi dasturiy ta'minot ishlab chiqaruvchilari misollari, hatto o'z egalari uchun ham Ingliz tilida bu yordam katta yordamdir. Bundan tashqari, avtomatik ravishda tashkil etilgan bo'lsa ham loyihaning yashil nomi ustiga bosganingizda eng so'nggi versiyalar kelib chiqadi. Chiziqli va Tenglikni o'rnatish tartibi yangi boshlanuvchilar uchun eng qiziqarli jildlardan biridir. Barcha loyihalar, Shiftpcb bundan mustasno, bu real vaqtda simulyatsiya qilish uchun mo'ljallanmagan, lekin ayni paytda ular ISIS xxx.DSN sxemasining to'liq versiyasiga ega va xxx.LYT ARES. MK Z80 va Dbell - doorbell yordamida Cpu loyihalariga e'tibor bering. Ular ichida Cpuu.LYT va Dbellu.LYT nomli noaniq PSB fayllari loyihalari mavjud Tools menyusi> Auto Placer va ochiladigan oynada OK tugmasini bosish kifoya. Cpu.LYT va Dbell.LYT komponentlari allaqachon joylashtirilgan, lekin xuddi shu tarzda autotracing yo'llarini sinashingiz mumkin Tools => Avto router. Cpur.LYT va Dbellr.LYT loyihalari allaqachon kuzatilgan taxtali o'z ichiga oladi. Yoqilgan yuqori menyudan ARESdagi har qanday bosqich Output => 3D Vizualizatsiyada siz uch o'lchamli qo'ng'iroq qilishingiz mumkin, har tomondan tiklash va tekshirish uchun taxtaning tasvirini chap sichqonchani chap tugmachasi bilan aylantiring. Shiftpcb.DSN - 16 bitli shift registri bo'yicha mantiqli loyihaga alohida to’xtalamiz. Bunda ikki sababga e'tibor qaratilishi kerak. Birinchidan, unda 4- 210 darajali ierarxik tuzilish ishlatilgan, ya'ni bu murakkab loyihadir. Birinchi varaqda to'rtta modul mavjud, to'rtburchak shift registri. Sizga kerak bo'lgan har bir modulni ko'rish uchun ustiga o'ng tugmasini bosing (ob'ekt qizilga aylanadi) va pop-up-ni tanlang. Menyuni Goto Child Sheet (Ctrl + C) - tag ro'yxatiga o'ting. Xuddi shunday, siz ham 2 VA-YO’Q elementlari bo'yicha odatiy RS- triggerdan iborat keyingi darajaga va yakuniy natijalarga erishishni davom etasiz. Faqat sichqonchani o'ng tugmasini bosish orqali avvalgi darajasiga qaytish mumkin, uni oynaga joylashtiring va Ota-sahifaga chiqishni tanlang (yuqori sahifaga qayting). Ikkinchidan, bu erda shift registri loyihasini bir necha tuzatishdan keyin simulyatsiyani bajarishingiz va o'zingizning ishingizni ko'rishingiz mumkin. Asl shakldagi loyiha birinchi varaqqa joylashtirilgan loyihaga moslashtirildi. Grafika, shuning uchun Play simulyatsiya boshqaruvi tugmasi orqali simulyatsiya qilishda biz tushamiz ogohlantirish (sariq nabora belgisi) kompyuter CPU foydalanish 100% va imkonsizligi mavjud. Real vaqtda simulyatsiya: Lucid yuk Simulyatsiya jurnalini chap sichqoncha tugmasi bilan bosganingizda oyna ochiladi. Simulyatsiya jurnalida yo'l chiroqlarining tamoyili: - qizil imo-ishoralar - katta xato - simulyatsiya qilish mumkin emas; - sariq (xantal gips) - ogohlantirish - simulyatsiya qilish mumkin, lekin natijasi - noto'g'ri va yashil - simulyatsiya odatiy holda xatosiz davom etadi. Shuning uchun, oldini olish - ogohlantirishlar D va Clk generatorlar (sichqonchaning o'ng tugmasi orqali mavjud) xususiyatlarida zarur Variantni tahrirlash - Ctrl + E o'z navbatida Pulse kengligi 200 m va 100 m ni belgilab qo'yadi- millisekundagi vaziyat. "Play" tugmasini bosish orqali simulyator konnektorlarida bajarilishi mumkin. J2 shift ro'yxatdan chiqqanlarining holatini nazorat qiladi. Interaktiv Simulyatsiya - papkada juda oddiy animatsiya misollari pastki papkasi mavjud (yangi boshlanuvchilar uchun jonlantirilgan misollar). 211 Ushbu qisqartirish bilan boshlangan asosiy misollar asosiy ma'lumotlarga asoslangan elektr muhandisligi: yorug'lik lampochkasi, batareya, kalit, potansiyometr va oqim oqimini ko'rsatadi zanjirlar. MVCR - virtual vositalar voltmetrlari / ammetrlari yordamida bir necha misol. PCV - mavjud limit potansiyometri bilan misollar. Intres mavjud manbaning ichki qarshiligiga misoldir. Qopqog'i - uchta kondensatorning ishlashi. AC - o'zgaruvchan tok bilan misollar. Diod - diod va diodli ko'priklardan foydalanish misollar. Noreal induktivliklar bilan misollar. TRAN - transistorlar bilan etti misol. Opamp – operatsion kuchaytirgich bilan olti xil misol. Maxsus e'tibor e'tibor. Operatsion kuchaytirgichni taqqoslash vositasi (Opamp1.DSN) sifatida ishlatish imkoniyati mavjud. Bularning barchasi jonlantirilgan,virtual vositalar bilan ulab qo'yilsa dasturning reaktsiyasiga qarashingiz mumkin. Osc - generatorlar misollari. Osc03.DSN va Osc04.DSN bolcha varaqlarini o'z ichiga olgan taymer 555da ibtidoiy Spice'dagi taymerning ichki tuzilishi bilan. Bu mastering uchun "boshlovchi pad" o'z modellarini yarating. Taroq va Seq - mantiqiy raqamli uzellarning ishlashini o'rganish uchun namuna. Yana bir necha misol: TRAFFIC.DSN - yo'l chiroqlari, COUNTER.DSN, 74LS390 da to'rt xonali hisoblagich, TTLCLOCK.DSN - TTL logikida soat, LISSAJOUS.DSN - Lissajous va LM3914.DSN raqamlarini kuzatish uchun virtual osiloskopdan foydalaning - chiziqli LED o'lchagichini boshqarish uchun bir xil nomdagi drayverni ishlatish. Buning uchun: Download 1.96 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|