Ызбекистон республикаси олий ва ырта

 
Mantiqiy (bulevskiy) tip (BOOLEAIN). Bulevskiy tipli o’zgaruvchilar TRUE 
yoki FALSE qiymatini qabul qiladi. Bu kattaliklar quyidagicha tartiblangan: 
FALSE < TRUE 
Bulevskiy operandalariga qo’llaniluvchi AND, OR, NOT amallar bulevskiy 
qiymatini beradi. 
AND amali. (Mantiqiy ko’paytirish, kesishish, «VA» amali). 
A AND B ifoda TRUE qiymatini beradi, qachonki A va B lar TRUE 
qiymatiga ega bo’lsa. Boshqa hollarda A AND B ifodaning qiymati FALSE dir.
 AND < TRUE> =  
 AND  =  
 AND  =  
OR amali. (Mantiqiy qo’shish, birlashtirish, «Yoki» amali). 
A OR B ifoda FALSE qiymat beradi, qachonki A ham B ham FALSE 
qiymatga ega bo’lsa. Boshqa hamma hollarda natija TRUE bo’ladi.
 OR  =  
 OR  =  
 OR  =  
NOT amali. (Inkor qilish, «EMAS» amali). NOT A ifodasi, A qiymatga 
teskari qiymatga ega.
NOT  =  
NOT  =  
Standart bulevskiy funktsiyalariga quyidagi funktsiyalar kiradi: 
ODD(X), EOLN(X), EOF(X). 
o ODD 
funktsiyasi
-argument toq sonligini tekshiradi; 

---

15 
o EOLN 
funktsiyasi
o EOF 
funktsiyasi
-matnli fayl oxirining ahvolini aniqlaydi; 
- tiplashtirilgan yoki tiplashtirilmagan fayllar uchun fayl 
oxirining ahvolini aniqlaydi. 
ODD(X) = TRUE, agar X toq (X butun);
EOLN(X) = TRUE, agar X matnli faylning oxiri uchrasa;
EOF(X) = TRUE, agar X faylning oxiri uchrasa. 
Boshqa hamma hollarda bu funktsiyalar FALSE qiymatini qabul qiladi.
Belgili tip (CHAR).
CHAR 
tipli o’zgaruvchi belgilarining aniq 
tartiblangan ketma-ketliklaridan qiymat qabul qilishi mumkin. Quyidagi ikkita 
standart funktsiyalar berilgan belgilar ketma-ketligini tartib raqamlari bilan qo’yish 
imkoniga egadirlar. Bu funktsiyalar aylantirish funktsiyalari deb ataladi: 
ORD(S) - S belgining raqamini beradi, (raqamlash 0 dan).
CHR(I) - Ketma-ketlikning I chi belgisini beradi. 
Misol:
ORD(H) hamma belgilar ketma-ketligi ichidagi H belgisining raqamini 
beradi, CHR(15) bu ketma-ketlikning 15 chi belgisini beradi, masalan, O  harfini.