Izohli luG‘at – so‘zlarning mazmunini izohlaydigan, har bir grammatik, etimologik, stilistik tafsivi berilgan, ularni mashqqa oid misollar va boshqa ma’lumotlar keltirilgan, qo‘shimcha adabiyot sifatida foydalaniladigan davlat nashri


Download 12.88 Kb.
Sana20.11.2023
Hajmi12.88 Kb.
#1787656
Bog'liq
10- MAVZU


Darslik – davlat ta’lim standarti, o‘quv dasturi, uslubiYati va taktik talablari asosida belgilangan milliy istiqlol G‘oYalari muayyahi o‘quv fanining mavzulari to‘liq yoritilgan, tegishli fanning asoslarini mukammal o‘zlashtirilishiga qaratilgan davlat nashri1.
Har bir ta’lim turining maqsad va vazifalarini qamrab olgan, bilim oluvchilarning yoshi va boshqa xususiYatlarini xisobga olgan darsliklari bo‘ladi. Odatda, darslik o‘quv fanining nomi bilan nomlanadi. Darslikda nazariy ma’lumotlardan tashqari, amaliy va sinov mashqlari bo‘yicha zarur ko‘rsatmalar beriladi.
O‘quv qo‘llanma – darslikni qisman to‘ldiruvchi muayyahi fan turi bo‘yicha tuzilgan va fan asoslarining chuqurlashtirilishini ta’minlovchi, ayrim bob va bo‘limlarni keng qamrovda yuritishga yoki amaliy mashq va mashG‘ulotlar echimiga jamlangan davlat nashridir.
O‘quv qo‘llanmada muayyahi mavzular darslikka nisbatan ko‘proq yuritiladi. Masalan, “Mexanika” – fizika fanining mexanika qismiga baG‘ishlangan o‘quv qo‘llanma. “Fizikadan masalalar to‘plami” – fizika fani bo‘yicha masala va mashqlarga mo‘‘ljallangan o‘quv qo‘llanmalar va xokozolar.
LuG‘at – aniq bir tartibda joylashgan so‘zlar (yoki so‘z birikmasi, iboralar va xakozo) to‘plami, ularning mazmuni, ishlatilishi, kelib chiqishi, boshqa tildagi tarjimasi haqida ma’lumot beruvchi yoki so‘zning tushunchasi, u bilan belgilanuvchi predmetlarida axborot beruvchi davlat nashridir.
Izohli luG‘at – so‘zlarning mazmunini izohlaydigan, har bir grammatik, etimologik, stilistik tafsivi berilgan, ularni mashqqa oid misollar va boshqa ma’lumotlar keltirilgan, qo‘shimcha adabiyot sifatida foydalaniladigan davlat nashri.
Ma’lumotlar to‘plami – foydalanishga qulay shaklda Yaratilgan muayyahi fanni yoki ta’lim yo‘nalishini o‘zlashtirish uchun bo‘lgan, isbot talab qilmaydigan ma’lumotlar, ilmiy o‘lchamlar, turli belgi va raqamlardan ilmiy, iqtisodiy, siyosiy, amaliy, ijtimoiy, madaniy va boshqa soxalardagi ma’lumotlardan tashkil topgan davlat nashri. Ma’lumotlar bir qator muxim ilmiy-amaliy masalalarni echishni kiritish mumkin
Ma’ruzalar kursi – fanning o‘quv dasturi bo‘yicha undan barcha mavzularning asosiy mazmuni qisqa yuritilgan, birlamchi Yangi bilimlarni olishga qaratilgan, foydalaniladigan asosiy qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar ko‘rsatilgan, o‘z-o‘zini nazorat qilishga oid savollar turkumi, mavzuga tegishli taYanch atama va iboralar keltirilgan adadli davlat nashridir. Ma’ruzalar kursining nomi tegishli fan nomi bilan ataladi.
Ma’ruzalar matni – muayyon fanning o‘quv dasturi bo‘yicha undagi ayrim mavzularning asosiy mazmuni qisqacha yuritilgan birlamchi Yangi bilimlarni olishga qaratilgan, foydalaniladigan asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar ko‘rsatilgan o‘z-o‘zini nazorat qilishga oid savollar turkumi mavzuga tegishli taYanch atamalar va iboralar keltirilgan. Davriy ravishda ilmiy-tadqiqot izlanishlar asosida Yangilanib turiladigan, ta’lim mutaxassislarining ilmiy (pedagogik) kengashi taviYasi bo‘yicha chiqariladigan kuchli adadli tarqatma material.
Metodik (uslubiy) ko‘rsatma – muayyahi fanning o‘quv dasturi bo‘yicha kurs ishlari (loyixalari), lobaratoriYa va amaliy ishlarni bajarish tartibi aniq va batafsil ifodalangan hamda ushbu fan bo‘yicha talabalarga zarur amaliy ko‘nikmalar hosil qilishga mo‘‘ljallangan ta’lim muassasalarining ilmiy pedagogik kengash tavsiYasi asosida nashr etiladigan kichik adadli tarqatma material.
Metodik qo‘llanma – o‘qituvchilar (professor-o‘qituvchilar) uchun mo‘‘ljallangan bo‘lib unda bir darsning maqsadi, dars o‘tish vositalari va ulardan foydalanish usullari, darsning mazmuni amaliy mashG‘ulotlar, qo‘shimcha topshirio‘lar va boshqalar haqida tavsiYalar bayon qilinadi.
SHarh – jamiyat taraqqiyoti uchun muhim axamiYat kasb etadigan me’yoriy-xuquqiy xujjatlarni shuningdek, bahsga loyixa asarlarini, G‘oYalarini, fikrlarini va ta’riflarini izohlovchi, muayyahi masalalar echimini ko‘ratuvchi, keng ommaga mo‘‘ljallangan qo‘shimcha adabiyot sifatida foydalaniladigan davlat nashri.
Dayjest – davriy adabiyotlar (qonunlar, qarorlar) mazmunining qisqacha bayoni va sharhi keltirilgan, ma’lumotlar to‘plami sifatida foydalaniladigan doimiy davlat nashri.
Elektron o‘quv adabiyotlar – kompyuter texnologiYasiga asoslangan o‘quv uslubini qo‘llashga, mustaqil ta’lim olishga hamda fanga oid o‘quv materiallari ilmiy ma’lumotlarning har tomonlama samarador o‘zlashtirilishiga mo‘‘ljallangan bo‘lib:

  • o‘quv va ilmiy materiallar faqat verbal (matn) shaklda;

  • o‘quv materiollar verbal (matn) va ikki o‘lchamli grafik shaklda “MultimediYa” (MultimediYa – ko‘p axborotli) qo‘llanmalar, ma’lumotuch o‘lchamli grafik ko‘rinishda, ovozli, video, imasiYa va qisman verbal (matn) shaklda;

  • taktil (his qiluvchi, seziladigan) xususiYatli, o‘quvchini “ olamida” sterio nusxasi tasvirlangan real olamga kirishi va obe’ktlarga nisbatan harakatlanish tasavvurini Yaratadigan xolda ifodalanadi.

Ma’lumotlar banki - axborotlashgan – kompyuter texnologiyalarining imkoniYatini va vositalari asosida Yaratilgan, statik va rijimda tuzilgan, tovush va rangli tasvirlar bilan ta’minlangan, katta xajmdagi axborotlarni o‘z ichiga qamrab olgan ularni turli ko‘rinishda (jadval, diogramma, distogramma, matn, va xokozo) bera oladigan, muxim axamiYatga ega bo‘lgan o‘quv jarayonida o‘z ustida mustaqil ishlash o‘z bilimini nazorat qilish uchun doimiy ravishda to‘ldirib boriladigan, keng foydalanishga mo‘‘ljallangan davlat ruyxatidan o‘tgan ma’lumotlar to‘plami.2


1


2 Узлуксиз таълим тизими учун ў=ув адабиётларнинг янги авлодларни яратиш консепсияси (Маърифат газетаси 2001 й. 26 декабр) асосида

Download 12.88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling